Człowiek trzyma się za bolący brzuch
Olaf Bąk

Przyczyny i objawy zapalenia otrzewnej. Jak wygląda leczenie i jakie mogą być powikłania?

Zapalenie otrzewnej to stan zapalny błony pokrywającej jamę brzuszną i narządy wewnętrzne. Objawy zapalenia otrzewnej mogą być różne, a ich nasilenie zależy od stopnia zaawansowania procesu zapalnego. Głównym sposobem leczenia zapalenia otrzewnej jest zabieg operacyjny mający na celu usunięcie przyczyny zapalenia, np. zszycie wrzodu żołądka lub usunięcie wyrostka robaczkowego.

Zapalenie otrzewnej to stan zapalny błony wyściełającej jamę brzuszną i narządy wewnętrzne. Jest to poważna choroba, która może prowadzić do powikłań i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Przyczynami zapalenia otrzewnej mogą być infekcje bakteryjne lub wirusowe, uszkodzenia narządów wewnętrznych lub choroby przewodu pokarmowego. Objawy zapalenia otrzewnej obejmują silny ból brzucha, gorączkę, nudności i wymioty. Leczenie zapalenia otrzewnej zależy od jego przyczyny i może obejmować antybiotykoterapię lub zabieg chirurgiczny. W przypadku nieleczenia zapalenia otrzewnej mogą wystąpić powikłania, takie jak sepsa czy niewydolność wielonarządowa. Czym jest zapalenie otrzewnej? Jak je leczyć?

Co to jest otrzewna?

Otrzewna, znana również jako peritoneum, to cienka i gładka błona surowicza, która pokrywa ściany jamy brzusznej i miednicy oraz narządy znajdujące się w tych jamach. Jest to największa błona surowicza w organizmie człowieka. Składa się z dwóch warstw – pierwsza z nich to otrzewna ścienna, która pokrywa wewnętrzną powierzchnię ściany jamy brzusznej, a druga to otrzewna trzewna, która pokrywa narządy znajdujące się w jamie brzusznej i miednicy. Miejsce, w którym otrzewna ścienna łączy się z otrzewną trzewną, nazywane jest krezką. Między nimi powstaje jama otrzewnej, czyli naturalna przestrzeń wypełniona niewielką ilością płynu. Gdy ilość płynu się zwiększa, dochodzi do wodobrzusza.

Dowiedz się więcej o tym, czy jest zespół nieszczelnego (cieknącego jelita) na DOZ.pl

Otrzewna jest mocno unaczyniona i unerwiona. W prawidłowych warunkach jest też jałowa i odpowiada za utrzymanie narządów wewnętrznych we właściwym dla nich położeniu. Pokrywa je w różnym stopniu – ze wszystkich stron lub tylko częściowo. Jeżeli narządy są pokryte otrzewną w całości, mówi się, że są położone wewnątrzotrzewnowo.

Jakie są rodzaje zapalenia otrzewnej?

Zapalenie otrzewnej może przybierać różne formy. Jedną z nich jest spontaniczne zapalenie otrzewnej, które jest spowodowane infekcją pochodzącą bezpośrednio z otrzewnej. Innym rodzajem jest wtórne zapalenie otrzewnej, które rozwija się w wyniku rozprzestrzenienia się zakażenia z innego miejsca w organizmie. Jest to najczęściej występujący i najważniejszy rodzaj zapalenia otrzewnej. Istnieje również zapalenie otrzewnej jako skutek dializy.

W zależności od rodzaju treści powodującej podrażnienie otrzewnej można wyróżnić takie rodzaje zapalenia, jak:

  • kałowe,
  • żółciowe,
  • surowicze,
  • włóknikowe,
  • ropne.

Powiązane produkty

Jakie są przyczyny zapalenia otrzewnej?

Zapalenie otrzewnej to stan zapalny błony pokrywającej jamę brzuszną i narządy wewnętrzne. Istnieje wiele różnych przyczyn tego schorzenia. Jedną z nich może być przedziurawienie ściany przewodu pokarmowego i przedostanie się jego treści do otrzewnej. W przewodzie pokarmowym znajduje się wiele bakterii, dlatego ich przedostanie się do jałowej jamy otrzewnej może spowodować ostry stan zapalny.

Zapalenie otrzewnej może być wywołane przez różne stany zapalne i choroby narządów jamy brzusznej, m.in. perforację:

Jakie są objawy zapalenia otrzewnej?

Objawy zapalenia otrzewnej mogą być różne, a ich nasilenie zależy od stopnia zaawansowania procesu zapalnego. Jednym z charakterystycznych objawów jest silny ból w okolicy brzucha.

Inne objawy zapalenia otrzewnej to:

  • silny i ciągły ból samoistny, który może promieniować do barków,
  • ból nasilający się przy każdym ruchu,
  • bolesność brzucha podczas ucisku – zarówno miejscowa, jak i rozlana.

Do niespecyficznych objawów zapalenia otrzewnej możemy zaliczyć wyraźne zwiększenie obwodu brzucha, czkawkę oraz wymioty i nudności.

Jak diagnozować zapalenie otrzewnej?

Diagnozowanie zapalenia otrzewnej obejmuje zebranie wywiadu od pacjenta w celu potwierdzenia objawów oraz przeprowadzenie badania brzucha. Lekarz może również zlecić dodatkowe badania w celu uzyskania informacji na temat źródła zakażenia.

W diagnostyce zapalenia otrzewnej wykonuje się m.in:

Zapalenie otrzewnej – leczenie

Głównym sposobem leczenia zapalenia otrzewnej jest zabieg operacyjny mający na celu usunięcie przyczyny zapalenia, np. zszycie wrzodu żołądka lub usunięcie wyrostka robaczkowego. Dodatkowo stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje podawanie antybiotyków i leków przeciwbólowych. Osoba z podejrzeniem zapalenia otrzewnej wymaga hospitalizacji, najczęściej na oddziale chirurgicznym. Leczenie powinno być natychmiastowe i w większości przypadków obejmuje zabieg operacyjny.

Sprawdź, jakie leki na ból brzucha znajdziesz na DOZ.pl

Jakie mogą być powikłania po zapaleniu otrzewnej?

Zapalenie otrzewnej może prowadzić do różnych powikłań. Najczęściej występują zrosty wewnątrzotrzewnowe i ropnie międzyjelitowe. Inne powikłania obejmują ropnie narządów jamy brzusznej, wstrząs, posocznicę, niewydolność wielonarządową i w rezultacie zgon. Powstałe zrosty wewnątrzotrzewnowe mogą prowadzić do bólu brzucha i niedrożności jelit, mogą być również przeciwwskazaniem do ewentualnych zabiegów operacyjnych metodą laparoskopową.

  1. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson t. 2, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, wyd. 23.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, wyd. 11.
  3. A. Szczeklik, E. Szczeklik, Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, PZWL, Warszawa 1979, wyd. 7.
  4. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Edra Urban & Partner, Wrocław 2007, wyd. 1.
  5. Zarys chirurgii. Podręcznik dla studentów i lekarzy w trakcie specjalizacji, pod red. prof. A. Żyluka, Medipage, Warszawa 2016, wyd. 1.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij