Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

1. Przyczyny wszawicy łonowej
2. Objawy wszawicy łonowej
3. Leczenie wszawicy łonowej i domowe sposoby

Przyczyny wszawicy łonowej

Czynnikiem wywołującym jest wesz łonowa (Pediculus pubis) – zewnętrzny pasożyt, którego rozmiar (1,5-2 mm) jest mniejszy w porównaniu do wszy głowowej czy odzieżowej. Stawonogi te żywią się ludzką krwią, ale nie należą do gatunku, który przenosi poważne zakaźne choroby bakteryjne i wirusowe. Do zakażenia dochodzi najczęściej w sposób bliski i bezpośredni, tj. w czasie kontaktu płciowego, dlatego też ten rodzaj wszawicy najczęściej stwierdza się u osób dorosłych, ale do zakażenia może również dojść poprzez np. używanie wspólnych przedmiotów, tj. tych samych ręczników, wspólnej odzieży, czy spanie w jednej pościeli.

Dojrzałe osobniki wszy łonowej są zazwyczaj jasnoszare, przez co niekiedy trudno jest dostrzec ich obecność w obrębie owłosienia – jest to możliwe dopiero po mechanicznym wyrwaniu włosa. W okresie ok. jednego miesiąca samiczka składa 200-300 jaj, które dojrzewają w ciągu 2-3 tygodni. Jaja (nazywane inaczej gnidami) przytwierdzane są do włosów tuż nad powierzchnią skóry.

Objawy wszawicy łonowej

Pasożyt ten, jak sama nazwa wskazuje, najczęściej zajmuje okolicę łonową, ale w rzadszych przypadkach może rozprzestrzeniać się i bytować na włosach okolicy brzucha, ud, pachwin, pach, a nawet brwi i rzęs (zwłaszcza u dzieci). Objawy zarażenia pojawiają się najczęściej po kilku tygodniach od zakażenia i zazwyczaj dopiero wtedy dochodzi do rozpoznania zakażenia. Dominującym objawem tej choroby wenerycznej jest świąd, który nasila się w nocy. W większości przypadków stwierdza się obecność tzw. plam błękitnych (maculae coeruleae) – są to plamy koloru sinofioletowego lub szarawego, zlokalizowane głównie na skórze brzucha, ud i klatki piersiowej, które powstają w miejscu ukąszenia przez wszy i są wynikiem rozpadu (hemolizy) krwinek czerwonych. Nadmierny świąd i intensywne drapanie może doprowadzić do powstania ran i wtórnych zakażeń bakteryjnych. W bardziej zaawansowanych przypadkach wszawicy łonowej może również dojść do powiększenia regionalnych (pachwinowych) węzłów chłonnych.

Choć wszawica łonowa występuje głównie u osób dorosłych, to pasożyt może zaatakować nawet dzieci. U dzieci – z racji częstszego zajmowania brwi i rzęs – świąd i pocieranie oczu prowadzi do podrażnienia tej okolicy i może przyczynić się do rozwoju wtórnych infekcji, czego wyrazem jest zapalenie brzegów powiek oraz spojówek.

Wszawica łonowa różni się od innych rodzajów wszawicy między innymi tym, że zaliczana jest do chorób wenerycznych i może współistnieć z innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Leczenie wszawicy łonowej i domowe sposoby

W przypadku wystąpienia objawów wszy łonowej należy skonsultować się z lekarzem dermatologiem. Na rynku możemy znaleźć wiele preparatów zwalczających wszawicę. Bardzo skutecznym i mało toksycznym lekiem jest 1% permetryna (w postaci kremu, szamponu), a także preparaty zawierające w swoim składzie dimetikon i cyklometikon (w postaci płynów, lotionów, szamponów, roztworów), które cechują się szybkim czasem działania (10-15 minut) i które można bezpiecznie stosować u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią. Po leczeniu należy regularnie sprawdzać, czy w dalszym ciągu obecne są gnidy lub wszy, a w przypadku stwierdzenia ich obecności kurację należy powtórzyć.

W czasie leczenia należy również pamiętać o częstej zmianie pościeli, ręczników i bielizny, które należy wyprać w wysokiej temperaturze. Dodatkowym zaleceniem ułatwiającym proces leczenia może okazać się depilacja owłosienia łonowego. W przypadku współistnienia wtórnych zakażeń bakteryjnych zmian skórnych lekarz może przepisać antybiotyki stosowane miejscowo.

Artykuł zaktualizowano 15.09.2023 r.