Osteofity stawu kolanowego
Mateusz Burak

Osteofity – przyczyny, objawy, leczenie narośli kostnych

Osteofity to narośla kostne przybierające postać haczyków bądź kolców, które powstają w miejscach narażonych na przeciążenia, mikrourazy czy stany zapalne. Nie są one samodzielną jednostką chorobową, a towarzyszą, jako jeden z objawów, takim schorzeniom, jak zwyrodnienia stawów, choroby reumatyczne, wady postawy czy złamania kompresyjne. Jak rozpoznaje się osteofity?

Czym są osteofity? Dlaczego powstają?

Osteofity to wyrośla, grudki kostne. Powstają najczęściej w okolicy kręgosłupa oraz połączeń stawowych, tworzą się przede wszystkim w okolicy stawów dotkniętych chorobą zwyrodnieniową. Osteofity powodują dolegliwości bólowe oraz problemy ze sprawnym funkcjonowaniem.

Narośla kostne mogą w zasadzie występować w obrębie każdej kości, ale do typowych lokalizacji należą: struktury kostne szyi, ramienia, staw kolanowy, odcinek lędźwiowy kręgosłupa, stawy krzyżowo-biodrowe, kości stóp oraz rąk. Gołym okiem są niewidoczne – można je zaobserwować na obrazie rentgenowskim. Mogą przybierać różny kształt, zazwyczaj przypominają wosk ściekający ze świecy.

Objawy osteofitów

Nie zawsze należy się spodziewać, że osteofity kości będą wywoływać objawy, w niektórych przypadkach nie powodują one żadnych dolegliwości bólowych. W sytuacji, gdy występują one w okolicy połączeń stawowych odcinka szyjnego, piersiowego, dolnej części pleców, a ich rozmiary i lokalizacja są niekorzystne, pojawiają się symptomy w postaci:

  • nerwobóli wywołanych uciskiem, kompresją na struktury nerwowe,
  • drętwienia, mrowienia kończyn,
  • dolegliwości bólowych nasilających się podczas ruchu,
  • ograniczenia zakresu ruchomości w zajętych stawach,
  • zmniejszenia siły mięśniowej,
  • lokalnych dysfunkcji w postaci kontuzji ścięgien, mięśni i więzadeł.

Do najczęściej występujących urazów z udziałem narośli kostnych należą: dysfunkcja stożka rotatorów, zapalenie stawów kolanowych, zapalenie stawów biodrowych. Do wyjątkowo uciążliwych sytuacji mogą należeć osteofity palucha. Takie zmiany są bolesne i generują dolegliwości praktycznie podczas każdego kroku. Chód staje się wyjątkowo trudny, a poruszanie w zmienionych warunkach jest wyzwaniem.

Osteofity w obrębie kręgosłupa

Osteofity w obrębie kręgosłupa przybierają kształt dziobów papuzich lub ściekającej stearyny. Najczęściej osteofity powstają na krawędziach trzonów oraz w miejscach o największej mobilności.

Mogą generować silny ból oraz inne nieprzyjemne dolegliwości. Upośledzają zakres ruchu i w zasadzie nie ma możliwości ich przyczynowego leczenia zachowawczego. W zaawansowanych przypadkach stosuje się interwencje chirurgiczne. 

Osteofity w obrębie stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego

Narośla kostne na stawach to także bardzo częste zjawisko towarzyszące chorobom zwyrodnieniowym. Staw biodrowy, a w zasadzie jego chrzęstno-kostna granica, to miejsce powstawania osteofitów. Taki stan towarzyszy zwykle koksartrozie, czyli chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego. Dodatkowymi objawami tego schorzenia są także: ograniczenia zakresu ruchomości, a w szczególności rotacji oraz osłabienie siły mięśniowej i dolegliwości bólowe biodra.

Osteofity w obrębie stawu kolanowego

Równie częstą lokalizacją osteofitów jest staw kolanowy, a gonartroza dodatkowo sprzyja ich powstawaniu. Widoczne zwężenie szpary stawowej, zmiany degeneracyjne wywołane długotrwałym obciążeniem, nawarstwiającymi się mikrourazami sprzyjają opisywanej osteofitozie. W rezultacie dochodzi do upośledzenia wykonywania czynności, takich jak szybkie, dynamiczne zmiany pozycji, wchodzenie i schodzenie po schodach. Następuje pogorszenie jakości chodu. 

Osteofity w obrębie stawów dłoni i palców (guzki Heberdena i Boucharda)

Osteofity rąk towarzyszą chorobom zwyrodnieniowym. Te zlokalizowane w stawach międzypaliczkowych dalszych określa się mianem guzków Heberdena, wyrośla w obrębie stawów międzypaliczkowych bliższych to guzki Boucharda. W obu przypadkach materiałem budulcowym tych patologicznych narośli są tkanka chrzęstna w połączeniu z tkanką kostną. Poza pojawiającymi się odczynami zapalnymi w okresach zaostrzeń choroby, można spodziewać się także ograniczenia zakresu ruchomości oraz dużych deformacji powodujących defekt estetyczny. 

Powiązane produkty

Osteofity – leczenie i rehabilitacja

Czy osteofity to nowotwór? Nie są to zmiany nowotworowe i nie podlegają takiemu procesowi. Z pomocą badań obrazowych można to zróżnicować. Leczenie w zasadzie sprowadza się do podawania farmaceutyków opóźniających postęp schorzenia i zmniejszających odczyn zapalny. Zaleca się zmniejszenie eksploatacji elementu narządu ruchu, w obrębie którego występuje osteofitoza. Miejscowo stosuje się także maści i żele łagodzące. W przypadku dużej uporczywości i narastania zmian jedynym sposobem jest operacja chirurgiczna, która pomaga usunąć wyrośla z powierzchni kostnych.

Rehabilitację w przypadku osteofitozy cechuje działanie objawowe, nie istnieje interwencja, która mogłaby wpłynąć bezpośrednio na rozmiary osteofitów. Stosuje się zabiegi o działaniu przeciwzapalnym i opóźniającym postęp niekorzystnych zmian. Wśród nich można wyróżnić procedury wykorzystujące ciekły azot, światło laserowe, elektroterapię, ultradźwięki. Rekomendowane są ćwiczenia i aktywności, których zadaniem jest odciążenie i poprawa mobilności segmentów ciała objętych dysfunkcją. 

Osteofity – profilaktyka

W celach profilaktycznych zaleca się zaprzestanie spożycia alkoholu i palenia wyrobów tytoniowych. Ważne jest, aby stosować odpowiednio zbilansowaną dietę, która pozwoli utrzymać masę ciała na odpowiednim poziomie. Należy unikać nadmiernego obciążania stawów, przeciążeń podczas pracy, kontuzji i urazów sportowych. Takie sytuacje sprzyjają przedwczesnej eksploatacji narządu ruchu oraz pojawianiu się zmian zwyrodnieniowych oraz osteofitów.

Regularne uprawianie rekreacji w postaci chodzenia z kijkami czy pływania będą sprzyjały odciążaniu kręgosłupa oraz połączeń stawowych. Wśród domowych sposobów wyróżnia się stosowanie ziół na osteofity, np. naparu z jeżówki o działaniu przeciwzapalnym. Przygotowując potrawy, warto uwzględnić dużą ilość kurkumy. Według badań ona również posiada korzystne właściwości zdrowotne. 

  1. Markhardt B. K., Chang E. Y., Hypointense signal lesions of the articular cartilage: a review of current concepts, „Clin Imaging” 2014, nr 38, s. 785–791.
  2. Roemer F. W., Guermazi A., Niu J. i in., Prevalence of magnetic resonance imaging-defined atrophic and hypertrophic phenotypes of knee osteoarthritis in a population-based cohort, „Arthritis Rheum” 2012, nr 64, s. 429–437.
  3. Liu Y., Hou R., Yin R., Yin W., Correlation of bone morphogenetic protein-2 levels in serum and synovial fluid with disease severity of knee osteoarthritis, „Med Sci Monit” 2015, nr 21, s. 363–370.
  4. Lieberthal J., Sambamurthy N., Scanzello C. R., Inflammation in joint injury and post-traumatic osteoarthritis, „Osteoarthritis Cartilage” 2015, 23, s. 1825–1834.
  5. Katsuragi J., Sasho T., Yamaguchi S. i in., Hidden osteophyte formation on plain X-ray is the predictive factor for development of knee osteoarthritis after 48 months: data from the Osteoarthritis Initiative, „Osteoarthritis Cartilage” 2015, nr 23, s. 383–390.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij