Biopsja tarczycy

Tarczyca jest nieparzystym narządem wydzielania wewnętrznego, który położony jest w przednio-dolnej części szyi. Zbudowana jest z dwóch płatów bocznych połączonych ze sobą cieśnią. Płaty tarczycy składają się z miąższu, który ma w przewadze budowę pęcherzykową. Tarczyca jest bardzo dobrze unaczynionym narządem, zaopatrywana jest ona w krew za pośrednictwem tętnicy tarczowej górnej i dolnej oraz najniższej. Krew żylna odpływa z tarczycy natomiast za pomocą żyły tarczowej górnej, dolnej i najniższej. Tarczyca odpowiedzialna jest za produkcję hormonów: tyroksyny ( fT 4) oraz trójjodotyroniny ( fT3), jak również kalcytoniny. Kalcytonina odpowiedzialna jest za regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie. Istotnym składnikiem pozostałych dwóch hormonów jest jod, hormony te odgrywają dużą rolę w regulacji metabolizmu w organizmie, stymulują  wzrost i rozwój, wywierają istotny wpływ na układ nerwowy. Praca tarczycy jest regulowana na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego przez oś podwzgórze - przysadka przez wydzielanie przez te dwa narządy hormonów: tyreoliberyny TRH oraz tyreotropiny TSH.

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa ( BACC) jest badaniem niezwykle przydatnym w diagnostyce chorób gruczołu tarczowego. Biopsja tarczycy polega na nakłuciu miejsca w tarczycy, które wzbudza niepokój. Biopsji gruczołu tarczowego nie wykonuje się "na ślepo", wykonuje się ją pod kontrolą badania USG, dzięki czemu można dokładnie zlokalizować zmianę, którą lekarz chce nakłuć. Za pomocą cienkich igieł w czasie badania pobiera się materiał z badanej zmiany, a następnie pobrany materiał poddaje się badaniu cytologicznemu.

Nie, badanie nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. Do badania nie trzeba też być na czczo. Badanie jest zwykle niebolesne i nie stosuje się do jego wykonania żadnego znieczulenia. Biopsja tarczycy jest też badaniem bezpiecznym, po jej wykonaniu na szyi pacjenta mogą ewentualnie powstać niewielkiej wielkości siniaki.

Biopsje gruczołu tarczowego wykonuje się wówczas, kiedy w badaniu palpacyjnym gruczołu tarczowego lekarz stwierdza obecność guzka. Ponadto, kiedy we wcześniej wykonanym badaniu usg, uwidoczni się wole wieloguzkowe lub też obecność guzków nieostro odgraniczonych od otaczającego je miąższu tarczycy, wskazane jest wykonanie biopsji. Także obecność innych zmian, które słabiej niż otaczający ją miąższ tarczycy odbijają fale ultradźwiękowe w badaniu usg  (tzw. zmiany hipoechogeniczne) skłaniają lekarza do zalecenia pacjentowi biopsji gruczołu tarczowego. Wskazaniem do wykonania biopsji tarczycy jest też bolesność dotykowa albo zmieniona konsystencja powiększonej tarczycy.

Raka brodawkowatego diagnozuje się w około 50-60 % przypadków, zaś raka pęcherzykowego w 20-30 %. Raka brodawkowatego cechuje bardzo powolny miejscowy wzrost, dlatego też czasami jego przerzuty do węzłów chłonnych stwierdza się szybciej niż ognisko pierwotne nowotworu. 

Stanowi on około 8% wszystkich nowotworów tarczycy. Wyróżnia się dwa rodzaje raków rdzeniastych tarczycy: postać występującą sporadycznie (85 % przypadków ), szczyt zachorowań przypada na 50-60 rok życia oraz postać występującą rodzinnie. Rak rdzeniasty występujący rodzinnie współistnieje zwykle z innymi nowotworami układu endokrynnego, tworząc tzw. zespól gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej (MEN). Należy pamiętać, że zaleca się wykonywanie przesiewowych badań genetycznych członków rodziny chorego z rakiem rdzeniastym tarczycy. 

W przypadku leczenia nowotworów tarczycy stosuje się leczenie skojarzone. Należy połączyć zabieg chirurgiczny z leczeniem izotopami promieniotwórczego jodu oraz radioterapię. Leczenie chirurgiczne polega na radykalnej tyreoidektomii (usunięcie całego gruczołu tarczowego), dodatkowo należy usunąć okoliczne węzły chłonne szyjne. Po usunięciu tarczycy każdy pacjent wymaga suplementacji tyroksyną, aby hamować nadmierne wydzielanie TSH przez przysadkę mózgową. Leczenie jodem promieniotwórczym polega na podawaniu dużych dawek izotopu jodu (I 131). Leczenie powtarza się do momentu wyeliminowania wszystkich miejsc gromadzących jod w badaniu scyntygraficznym. Stosowanie radioterapii jest natomiast szczególnie ważne w przypadku raka niezróżnicowanego. 

Każdy pacjent po usunięciu nowotworu musi podlegać systematycznej kontroli. Badania kontrolne należy wykonywać co 6 miesięcy. Lekarz prowadzący będzie regularnie zbierał wywiad dotyczący samopoczucia oraz będzie palpacyjnie badał miejsce po usunięciu tarczycy. Ponadto, trzeba będzie wykonywać badanie usg oraz badania laboratoryjne. Oznacza się też wskaźniki (markery) nowotworowe, zalicza się do nich tyreoglobulinę oraz kalcytoninę. Dzięki regularnym badaniom kontrolnym można szybko wychwycić ewentualne przerzuty i szybko włączyć właściwe dalsze postępowanie.