Dlaczego podczas wysiłku fizycznego robi nam się ciepło?

Każdy z nas zaobserwował zapewne, że podczas podjęcia aktywności fizycznej wzrasta temperatura ciała, co objawia się m.in. zaczerwieniem skóry i wzmożoną potliwością. Dlaczego tak się dzieje?

1. Ile potu wydzielamy podczas treningu?
2. Od czego zależy temperatura ciała podczas treningu

Wszelka aktywność fizyczna związana jest z przyspieszeniem przemiany materii oraz wytwarzaniem sporej ilości energii. Naturalną reakcją organizmu na tego typu zmiany jest podwyższenie temperatury ciała, które zależy wprost proporcjonalnie od wielkości obciążenia. 

Energia chemiczna wytwarzana w wyniku pracy mięśniowej w ponad 75% przekształcana jest w energię cieplną. Pozostała część spożytkowana jest jako praca zewnętrzna. Co więcej, podczas podejmowania umiarkowanego wysiłku (np. podczas jazdy na rowerze), temperatura kończyn dolnych wzrasta o około 1-2^oC w ciągu pięciu minut od rozpoczęcia treningu. Wynika to przede wszystkim z przekazania energii cieplnej (za pomocą układu krążenia) z kończyn dolnych do całego organizmu.

Nieco inaczej rzecz ma się w przypadku wysiłku długotrwałego, gdzie temperatura ciała wzrasta gwałtownie i osiąga wartości stałe dopiero około czterdziestej minuty ćwiczeń. 

Ile potu wydzielamy podczas treningu?

Należy wspomnieć, że bardzo istotną rolę podczas treningu spełnia pot - naturalna forma ochładzania ciała. Zwiększona potliwość skóry, będąca naturalną reakcją na podwyższenie temperatury ciała, zapobiega niepożądanemu przegrzaniu ciała, czyli hipertermii. Średnia ilość wydzielanego potu przez wytrenowanego zawodnika wynosi w przybliżeniu 4l/godzinę (dla porównania, wartość ta waha się w spoczynku w granicach 600-700 ml/godzinę).

Ogólny wpływ wzrostu temperatury ciała (podczas wysiłku fizycznego) na organizm:

• zmniejszenie objętości osocza,
• zmniejszenie ilości potu typu kroplistego,
• zwiększenie potliwości skóry,
• rozszerzenie naczyń  krwionośnych.

Od czego zależy temperatura ciała podczas treningu

• czynników zewnętrznych, tj. położenie geograficzne, temperatura otoczenia, wilgotność powietrza,
• czynników wewnętrznych, np. faza cyklu menstruacyjnego (w przypadku kobiet), nawodnienie, ogólny stan organizmu, stężenie sodu w osoczu (szczególny wpływ na działanie gruczołów potowych),
• wykonania aktywnej rozgrzewki przed podjęciem aktywności fizycznej.

Uwaga!

• Tak zwany pot kroplisty, który niekiedy „spływa” po naszym ciele podczas wysiłku, nie eliminuje ciepła.
• Nie stwierdzono zależności temperatury ciała od wydolności fizycznej.

Bibliografia:

„Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Podręcznik dla studentów akademii wychowania fizycznego i akademii medycznych” pod redakcją prof. dr hab. med. Jana Górskiego