Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Karmienie dziecka z rozszczepem wargi lub podniebienia
Przyjmowanie pokarmu to jeden z podstawowych warunków prawidłowego rozwoju noworodka. Karmienie dziecka z rozszczepem wargi lub podniebienia wymaga pewnej wprawy i wiedzy na temat samej wady oraz metod ułatwiających tę czynność i korzystnie wpływających na dalszy przebieg wady.
Rozszczep wargi lub podniebienia to wada wrodzona spowodowana nieprawidłowym połączeniem obu stron twarzy podczas rozwoju płodowego. Rodzice dzieci urodzonych z tą wadą miewają często wiele obaw dotyczących pielęgnacji swoich pociech. Najwięcej z nich dotyczy najważniejszej, obok oddychania, czynności jaką jest przyjmowanie pokarmu przez noworodka.
Karmienie dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia jest tym bardziej utrudnione, im większy jest zakres rozszczepu. U dzieci z rozszczepem wargi w większości przypadków możliwe jest karmienie dziecka piersią. Kluczem do sukcesu jest dobranie optymalnej pozycji w czasie karmienia, tak aby do buzi dziecka nie dostawało się powietrze. Dziecko z rozległym rozszczepem wargi i podniebienia nie może być karmione piersią. Otwarte połączenie jamy ustnej z jamą nosową sprawia, że dziecko nie umie ssać piersi mimo zachowanego odruchu ssania. Noworodki te nie mogą wytworzyć podciśnienia koniecznego do wyssania pokarmu, a więc dziecko nie tyle nie umie, ile nie może ssać. Przy podejmowaniu prób karmienia piersią istnieje także niebezpieczeństwo uduszenia dziecka - jeśli pierś wypełni otwór jamy ustnej i jamy nosowej uniemożliwiając tym samym dostanie się powietrza do dróg oddechowych. Jeśli pokarm z piersi wydostaje się dużym strumieniem do jamy ustnej dziecka może spłynąć nie tylko do przełyku, ale również do krtani, tchawicy i dalej do płuc. Następstwem tego może być zachłystowe zapalenie płuc lub ropień płuc. Na oddziałach noworodków, dzieci z rozległym rozszczepem podniebienia początkowo są karmione za pomocą sondy, dzięki czemu odpowiednia ilość pokarmu dostaje się bezpośrednio do żołądka. Następnie należy stopniowo próbować karmić dziecko butelką z pokarmem ściągniętym od matki- pod warunkiem, że jest ona zdrowa. Do tego należy używać indywidualnie dobranych smoczków.
Do karmienia dzieci z rozszczepem przeznaczone są specjalne smoczki. Jeśli smoczek nie ma wykonanych fabrycznie otworków, należy zrobić w nim kilka małych dziurek w miejscu oddalonym od rozszczepu. Dzięki temu po przechyleniu butelki pokarm powinien wypływać „szybkimi kroplami” i nie wpadać do jamy nosowej. Błędem jest wykonywanie jednego dużego otworu w smoczku, gdyż wtedy mleko zalewa jamę ustną dziecka, co może doprowadzić do zachłyśnięcia niemowlęcia. Ważne jest także ułożenie dziecka w czasie karmienia przez smoczek z butelki. Matka powinna trzymać niemowlę prawie pionowo, lekko tylko skośnie i przez cały czas patrzeć na buzię dziecka, czy przełyka pokarm i czy się nie krztusi. Dzięki sile grawitacji pokarm nie będzie dostawał się do nosa, a dziecko nie będzie się krztusić.
Butelka z mlekiem powinna być trzymana skośnie, a w miarę zmniejszania się ilości mleka w butelce coraz bardziej pionowo, aby dziecko nie łykało powietrza. Należy także pamiętać o tym, aby pokarm nie wlewał się do buzi w zbyt dużej ilości, gdyż może to utrudniać dziecku oddychanie. Jeżeli mleko przedostaje się przez nos, trzeba przerwać karmienie, wyjąć smoczek z buzi i poczekać, aż dziecko przełknie mleko znajdujące się w jamie ustnej. Nie powinno się zmuszać niemowlęcia do karmienia, jeżeli ono płacze i wzbrania się przed wkładaniem smoczka do buzi. Trzeba odczekać, aż się uspokoi i wtedy wznowić próbę podawania pokarmu. Najczęściej dzieci z rozszczepem wysysają jednorazowo mniejsze porcje mleka niż ich rówieśnicy bez rozszczepu, dlatego dzieci z tą wadą należy karmić częściej.
U dzieci, u których szczelina rozszczepu podniebienia jest szeroka, karmienie przez smoczek ułatwia aparat ortodontyczny tzw. płytka podniebienna, wykonywana indywidualnie dla każdego dziecka. Płytka znacznie ułatwia nam karmienie i wpływa korzystnie na rozwój, wzrost i kształtowanie się rozszczepionej szczęki. Jej zastosowanie nie tylko czyni karmienie łatwiejszym i bezpieczniejszym, ale jest także rodzajem wczesnego leczenia ortodontycznego. Płytka włożona do jamy ustnej dziecka pokrywa podniebienie i wał dziąsłowy zasłaniając szczelinę rozszczepu i w ten sposób oddzielając jamę nosową od jamy ustnej. W czasie karmienia smoczek opiera się na płytce, a pokarm ze smoczka spływa do gardła. Zastosowanie płytki podniebiennej pozwala wyeliminować karmienie przez sondę. Dziecko powinno nosić płytkę nie tylko do karmienia, ale właściwie przez całą dobę. Jest to o tyle istotne, ponieważ w czasie jej nieobecności w jamie ustnej język wciska się w szczelinę rozszczepu, uniemożliwiając tym samym wzrastanie szczęki i zmniejszanie się otworu podniebienia. Owa płytka powinna być zdejmowana tylko do jej umycia. W pierwszych dniach stosowania płytki matka powinna po karmieniu zaglądać do jamy ustnej dziecka i sprawdzać czy nie ma uszkodzeń błony śluzowej w postaci otarć. Jeśli takie zmiany występują, nie należy zakładać płytki, tylko jak najszybciej zgłosić się do lekarza ortodonty prowadzącego leczenie, w celu dopasowania płytki.
Rodzice dziecka z rozszczepem wargi lub podniebienia zaraz po porodzie powinni skonsultować się z zespołem specjalistów opiekujących się ich dzieckiem, w celu opracowania indywidualnych zaleceń opieki nad ich maluchem. Jest to bardzo istotne ponieważ poprawnie wykonywane karmienie dziecka z tą wadą, zapewnia nie tylko jego prawidłowy rozwój, ale także może korzystnie wpływać na proces kształtowania się szczęki.
Chcesz wiedzieć więcej? Polecamy artykuły:
Przedszkolak z rozszczepem wargi lub podniebienia – jak rozwija się mowa po operacji rozszczepu?
Dziecko z rozszczepem wargi lub podniebienia w szkole – na co warto zwrócić uwagę?
Problem rozszczepu wargi i podniebienia - przyczyny, rodzaje i leczenie
