Zapalenie torebki stawowej

Anatomia

Torebka stawowa (łac. capsula articularis) łączy końce/powierzchnie stawowe kości, tworząc jednocześnie osłonę stawu, która odgranicza go od otoczenia.

Składa się z dwóch warstw:

• zewnętrznej, mocniejszej – włóknistej (nazywaną błoną włóknistą – łac. membrana fibrosa)
• wewnętrznej – maziowej (cienkiej i delikatnej, nazywanej błoną maziową – łac. membrana synovialis)

Błona włóknista zbudowana jest głównie z mocnych pęczków włókien łącznotkankowych. W różnych stawach, a nawet w różnych miejscach tego samego stawu, błona ta ma różną grubość. Torebki włókniste różnią się też znacznie stopniem napięcia – w jednych stawach torebka jest bardziej luźna, pozwalając na znaczną ruchomość kości w stawie, a w innych jest silnie napięta – tak, że hamuje ruchy kości wchodzących w skład stawu.

Błona maziowa (torebka maziowa) jest miękką, przesuwalną błoną łącznotkankową zawierającą włókna sprężyste i komórki tłuszczowe. Wytwarza maź (jasną ciecz zawierającą wodę, ziarenka tłuszczu oraz mucynę), która wypełnia przestrzeń między kośćmi (jamę stawową). Zmniejsza tym samym tarcie powierzchni kostnych, do którego dochodzi w stawie podczas wykonywania ruchów.

Zapalenie torebki stawowej

Zapalenie torebki stawowej to stan zapalny jednego z głównych elementów składowych stawu. Może ono przebiegać z nadmiernym wydzielaniem płynu surowiczego, prowadzącym do powstania opuchlizny w obrębie stawu i silnego napięcia torebki stawowej. Czasami występuje również pogrubienie/przerost jej warstw oraz powstawanie w jej obrębie zrostów, które mogą prowadzić do ograniczenia ruchomości stawu objętego procesem zapalnym oraz bólu. Jedynie prawidłowa diagnoza i szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia może doprowadzić do pełnego powrotu do zdrowia.

Objawy zapalenia torebki stawowej

W skład objawów zapalenia torebki stawowej wchodzą:

• ból w obrębie stawu mogący stopniowo narastać,
• uczucie tarcia lub trzeszczenie stawu podczas ruchów,
• postępujące ograniczenie ruchomości stawu, a w zaawansowanych przypadkach zesztywnienie i zupełne zniesienie jego funkcji.

Przyczyny zapalenia torebki stawowej

Do stanów, które mogą doprowadzić do zapalenia torebki stawowej lub zwiększają ryzyko jej wystąpienia należy zaliczyć:

• wcześniejsze, sumujące się urazy stawu (bagatelizowanie/nie leczenie wcześniejszych kontuzji)
• monotonia ruchowa, a więc powtarzanie określonych ruchów np. podczas pracy zawodowej
• przebyte operacje w obrębie stawu
• wyczynowe lub amatorskie lecz bardzo intensywne uprawianie sportu
• schorzenia ogólnoustrojowe (choroby reumatyczne, choroby metaboliczne w tym: cukrzyca, otyłość, choroby układu krążenia, zaburzenia  hormonalne i autoimmunologiczne)

Leczenie zapalenia torebki stawowej

U osób ze zdiagnozowanym zapaleniem torebki stawowej, zaleca się przede wszystkim odciążenie chorego stawu. Ponadto w leczeniu można zastosować:

• farmakoterapię – szczególnie leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a w sytuacji dużych dolegliwości należy rozważyć zastosowanie iniekcji sterydowych podawanych bezpośrednio do bolącego stawu
• fizykoterapię
• rehabilitację ruchową – jej rozpoczęcie należy odroczyć do momentu, gdy ból zaczyna ustępować, a zakres ruchów jest nadal ograniczony;
• w niektórych sytuacjach konieczny może okazać się zabieg operacyjny