Czy i ile pestycydów spożywamy wraz z jedzeniem owoców? Polskie badanie

Naukowcy ustalili, że sprzedawane na polskim rynku jabłka i cytrusy zawierają znacznie mniej zanieczyszczeń środkami ochrony roślin niż dziesięć lat temu. Badacze dodatkowo sprawdzali, w jaki sposób zmniejszyć pozostałości pestycydów w zakupionych owocach i warzywach.

Czym są pestycydy?

Pestycydy są środkami, które stosuje się, by ochronić rośliny przed szkodnikami (np. owadami) i drobnoustrojami (np. bakteriami, wirusami czy grzybami). W ten sposób możliwe jest zwiększenie plonów i zwalczenie organizmów niebezpiecznych dla człowieka. I choć są to niewątpliwie zalety, często słyszy się opinie, że pestycydy stwarzają zagrożenie dla naszego zdrowia.

Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie sprawdzili, czy producenci żywności stosują się do nowych zaleceń, oceniali też, czy i w jakim stopniu pozostałości pestycydów pozostają na sprzedawanych owocach. Dodatkowo badali, jak za pomocą prostych czynności, można skutecznie zmniejszyć pozostałości wspomnianych związków. Wyniki ich badań ukazały się na łamach czasopisma „Applied Sciences”

Jak pestycydy mogą wpłynąć na nasze zdrowie?

Szkodliwy wpływ środków ochrony roślin na zdrowie dotyczy głównie osób, które mają z nimi styczność, np. osoby produkujące lub osoby je stosujące (rolnicy czy ogrodnicy). Szczególnie narażone na ich działanie są niemowlęta i dzieci, a także kobiety w ciąży.

Pestycydy mogą przyczyniać się do zatruć ostrych i zatruć przewlekłych, które występują w wyniku stopniowej kumulacji coraz większych dawek w organizmie. Wpływ środków ochrony roślin na nasze zdrowie będzie w głównej mierze zależało od ich składu. Niemniej wśród negatywnych oddziaływań na organizm wymienia się m.in.: działanie neurotoksyczne, wpływ na gospodarkę hormonalną czy zmniejszenie odporności.

Pestycydy w żywności – skąd się biorą?

Kiedy pestycydy są stosowane w nieodpowiedni sposób, może dojść do zanieczyszczenia żywności, co w konsekwencji będzie szkodliwe dla konsumentów. W unijnych regulacjach jest określony maksymalny limit pozostałości (MRL) pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego. Normy są cyklicznie aktualizowane na podstawie danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania takich środków. Dzięki temu w ciągu ostatnich dziesięciu lat niektóre środki ochrony roślin zostały całkowicie zakazane.

Jak przebiegały badania?

Naukowcy prowadzili badania w latach 2012 i 2020. Analizowali różne gatunki owoców, m.in. jabłka, pomarańcze, grejpfruty i cytryny. Jabłka pochodziły z upraw krajowych, natomiast owoce cytrusowe były importowe z Hiszpanii, Cypru, Turcji i RPA.

Co robić, by zmniejszyć ilość pestycydów w spożywanych owocach?

Naukowcy w swojej pracy wskazali,  jak najskuteczniej pozbywać się zanieczyszczeń warzyw i owoców. Według wcześniejszych badań, domowe przetwarzanie owoców, czyli np. gotowanie, smażenie, pieczenie i blanszowanie, skutecznie zmniejsza pozostałości pestycydów, jednak owoce takie jak jabłka czy cytrusy spożywamy także na surowo.  Badacze zwrócili uwagę, że warto wykonywać wówczas proste czynności jak mycie i obieranie. W eksperymentach modelowych optymalny czas mycia jabłek określono na 2 minuty.