Molibden – kiedy suplementować? Właściwości, działanie, dawkowanie

Składniki mineralne, czyli mikro- i makroskładniki, pełnią liczne i istotne funkcje w organizmie. Należy jednak pamiętać, że zarówno niedobór, jak i ich nadmiar może niekorzystnie wpływać na zdrowie. Suplementację należy prowadzić rozważnie i w uzasadnionych przypadkach.

Co to jest molibden? Funkcje w organizmie

Molibden to pierwiastek, którego symbolem chemicznym jest Mo, będący minerałem zaliczanym do grupy metali. W organizmie człowieka występuje w niewielkich ilościach i dlatego jest nazywany mikroelementem lub pierwiastkiem śladowym. Jego nazwa molybdenum tłumaczona jest jako „podobny do ołowiu”, gdyż przez długi czas związki molibdenu były mylone właśnie z ołowiem. Dopiero w 1778 roku szwedzki aptekarz i chemik Carl Wilhelm Scheele otrzymał i nazwał molibden po raz pierwszy. W ogromnie skomplikowanej strukturze, jaką jest ciało człowieka, mimo niewielkiego zapotrzebowania molibden pełni wiele bardzo ważnych funkcji.

Funkcje molibdenu w organizmie:

• jest składnikiem i aktywatorem enzymów biorących udział w syntezie kwasów nukleinowych DNA i RNA (bierze udział w przemianach materiału genetycznego),
• uczestniczy w metabolizmie lipidów, puryn i pirymidyn,
• wpływa na gospodarkę siarki i żelaza,
• wykazuje działanie detoksykacyjne i chroniące przed wolnymi rodnikami (antyoksydacja),
• jego odpowiedni poziom warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego, krążenia i pokarmowego,
• bierze udział mechanizmach wpływających na wzrost organizmu, co jest szczególnie ważne dla rozwoju dzieci i młodzieży.

Jakie są najlepsze źródła molibdenu?

Molibden występuje najczęściej w formie związanej z enzymami. Jego obecność potwierdzono w bakteriach, grzybach, roślinach oraz u zwierząt. Zazwyczaj jego źródłem jest dieta, a znajduje się on m.in. w orzeszkach ziemnych, pestkach dyni, strączkach, maśle orzechowym, kakao, ryżu, ostrygach, żółtkach jaj, mleku, soi oraz marchwi. Pierwiastek ten występuje też w „twardej wodzie” (takiej z dużą ilością kamienia), dlatego nie zawsze jej filtrowanie jest wskazane.

Czy można mieć niedobór lub nadmiar molibdenu? Przyczyny i objawy

Ze względu na niewielkie zapotrzebowanie organizmu na molibden oraz jego wysoką przyswajalność niedobory tego mikroelementu praktycznie nie występują. Nawet przy minimalnym zaangażowaniu w komponowanie posiłków jesteśmy w stanie zapewnić sobie jego wystarczającą ilość. Objawy, które mogą świadczyć o niedoborze, nie są charakterystyczne. Są to np. bóle głowy, kołatanie serca, dezorientacja czy drażliwość. Przed podjęciem decyzji o suplementacji wskazana jest zatem odpowiednia diagnostyka. Zwiększone zapotrzebowanie na molibden może występować w przebiegu rzadkich zespołów chorobowych, u podłożu których leżą zaburzenia funkcjonowania centrów energetycznych komórek, czyli mitochondriów. Wymienić tu można: zespół Leigha, MELAS (choroba genetyczna, w której równolegle występują: miopatia mitochondrialna, encefalopatia, kwasica mleczanowa oraz incydenty podobne do udarów) i MERRF (padaczka miokloniczna z włóknami szmatowatymi; choroba genetyczna). Nadmiar Mo może sprzyjać rozwojowi dny moczanowej, powodować bóle stawów, zaburzać gospodarkę miedzią, wapniem i fluorem, nasilać próchnicę zębów i rozregulowywać przemiany lipidów i białek. Wbrew niektórym twierdzeniom molibden można przedawkować i nie jest to bezpieczne.

Jaki suplement z molibdenem wybrać i jak go dawkować?

Zalecane dzienne spożycie, czyli RDA (ang. Recommended Dietary Allowance), Mo dla osób dorosłych jest bardzo niewielkie i wynosi 45 µg. W przypadku stwierdzonych niedoborów zaleca się niekiedy dawkę od 200 do 500 µg. Suplementacja zawsze powinna być poprzedzona badaniem określającym poziom pierwiastka, np. jonogramem, i odbywać się na zalecenie i pod kontrolą lekarza. Nadmiar molibdenu może wywoływać szereg działań niepożądanych, w tym także toksycznych. Wybierając suplement witaminowo-mineralny, warto zwrócić uwagę, czy zawiera molibden i przestrzegać ściśle zaleconego dawkowania. Wchłanianie pierwiastka zwiększa przyjmowanie go podczas posiłków. Z ostrożnością należy podchodzić do opinii, że Mo wspiera męską płodność, gdyż wyniki badań są sprzeczne. Nie należy również przyjmować dużych dawek molibdenu na kaca. Dowiedziono co prawda, że uczestniczy w rozkładzie aldehydu octowego będącego przyczyną „zespołu dnia następnego”, ale zdecydowanie lepiej będzie zjeść jajecznicę i wypić kakao (dobre źródła molibdenu).