Mania prześladowcza – objawy, przyczyny

Mania prześladowcza, inaczej urojenia prześladowcze, to jeden z typów zaburzeń urojeniowych zaklasyfikowanych w ICD-10. Z definicji są to zaburzenia myślenia, które polegają na przekonaniu osoby chorej o istnieniu rzeczy, zjawisk i wydarzeń wokół niej, które w rzeczywistości nie istnieją. Co to jest mania prześladowcza? Jakie są jej przyczyny i jak wygląda leczenie?

Mania prześladowcza – jakie daje objawy?

Mania prześladowcza to często używane potoczne pojęcie odnoszące się do urojeń prześladowczych. Jest ona jednym z typów zaburzenia urojeniowego, do którego diagnozy konieczne jest zaobserwowanie charakterystycznych objawów manii przez co najmniej 1 miesiąc.

Jakie są objawy manii prześladowczej? Osoba chora uważa, że inni ludzie lub grupy osób chcą ją skrzywdzić lub spowodować jej cierpienie. Chory uważa, że jest prześladowany i obserwowany przez innych. Może być przekonany, że jest m.in. podsłuchiwany, podglądany czy filmowany. Ponadto osoba cierpiąca na urojenia prześladowcze może sądzić, że jest przedmiotem szczególnego zainteresowania innych osób (urojenia ksobne).

Osoby chore są nadmiernie podejrzliwe i nadinterpretują wydarzenia, nadając im szczególne znaczenie i odnosząc je do siebie. Mogą one szukać sprawiedliwości poprzez zgłaszanie podejrzanych w ich opinii zachowań innych osób. Pacjent jest przekonany o prawdziwości swoich urojeń. Uważa, że inni go nie rozumieją.

Warto zdawać sobie sprawę z tego, że przeżywanie nasilonej mani prześladowczej może zagrażać zdrowiu i życiu pacjenta. Osoby przekonane o tym, że inni chcą wyrządzić im krzywdę, mogą być bardziej skłonne do lekkomyślnych i jednocześnie agresywnych zachowań względem zarówno siebie, jak i innych.

Mania prześladowcza – przyczyny

Urojenia prześladowcze nie są odrębną jednostką chorobową, a objawem, który występuje w przebiegu różnego rodzaju schorzeń i chorób psychicznych. Mania prześladowcza często obserwowana jest również u osób starszych, które są bardziej podatne na zachorowanie ze względu na swój wiek i starzenie się organizmu.

Przyczyną urojeń prześladowczych mogą być:

• zespoły urojeniowe,
• ostre zaburzenia psychotyczne,
• schizofrenia,
• reakcje będące skutkiem traumatycznego wydarzenia,
• zaburzenia afektywne,
• zaburzenia psychotyczne wywołane dysfunkcją lub uszkodzeniem mózgu,
• zaburzenia endokrynologiczne,
• stosowanie niektórych leków,

Możliwe jest również wystąpienie manii prześladowczej po narkotykach lub nadużywaniu innych substancji psychoaktywnych, np. alkoholu.

Mania prześladowcza – leczenie

Jak pomóc osobie doświadczającej manii prześladowczej? Kluczowe będzie przede wszystkim właściwe rozpoznanie, które pomoże w przygotowaniu odpowiedniego i indywidualnego planu leczenia. Leczenie manii prześladowczej zależne będzie bowiem od tego, z jaką chorobą urojenia współwystępują.

Terapia ma zazwyczaj charakter kompleksowy i obejmuje zarówno psychoterapię, jak i farmakoterapię. Wprowadzenie psychoterapii zależne będzie natomiast od tego, czy możliwe jest stałe utrzymanie kontaktu z osobą chorą. Terapia w manii prześladowczej polega zaś na m.in. kontroli urojeń, nauce rozpoznawania rzeczywistości oraz nauce krytycznej postawy wobec zaburzeń.

Leki stosowane w manii prześladowczej z kolei mają za zadanie zmniejszyć nasilenie odczuwanych objawów. W większości przypadków stosowane są leki psychotyczne, ale w zależności od przyczyny urojeń prześladowczych specjalista może również wdrożyć farmakoterapię wykorzystywaną w leczeniu innych zaburzeń.

Czy mania prześladowcza jest wyleczalna?

To, czy mania prześladowcza będzie wyleczalna, zależne jest od tego, co wywołało wystąpienie objawów. Jeżeli urojenia prześladowcze współwystępują ze schizofrenią, warto wówczas wiedzieć, że schizofrenia jest chorobą przewlekłą, wymagająca stałego leczenia.

Jeżeli zaś mania prześladowcza występuje w depresji lub wywołana jest silnym stresem, wtedy po wdrożeniu odpowiedniego leczenia możliwe jest całkowite ustąpienie objawów.