kobieta korzysta z ciepłolecznictwa
Mateusz Burak

Termoterapia – na co pomoże? Kiedy stosować leczenie ciepłem i zimnem?

Termoterapia polega na wykorzystaniu energii cieplnej w leczeniu różnych schorzeń. Do tego celu służy zarówno niska, jak i wysoka temperatura. Jakie zatem są rodzaje zabiegów ciepło- lub zimnolecznictwa? Przy jakich chorobach się je stosuje? Odpowiadamy.

Aktywność, odpoczynek oraz regeneracja są elementami ściśle powiązanymi ze sobą. Chcąc być zawsze dobrze przygotowanym do wysiłku, osiągać zadowalające rezultaty i zmniejszać ryzyko ewentualnych kontuzji, należy dbać o przywracanie równowagi. Regenerację zarówno fizyczną, jak i psychiczną można organizować wydajnie i przyspieszyć za pomocą odpowiednich środków. Jedną z możliwości właśnie jest termoterapia.

Termoterapia – co to jest?

W ramach regeneracji po wysiłku można właśnie wybrać termoterapię. Ten dział fizykoterapii obejmuje zarówno wykorzystanie ciepłej, jak i zimnej temperatury w różnych formach.

Ciepło i zimno wpływają odmiennie na organizm człowieka – w tym na skórę, mięśnie, więzadła, powięź czy ścięgna. Bardzo ważne jest zastosowanie tych dwóch form terapii w odpowiednim momencie i o właściwej porze. W jednym przypadku gorąca kąpiel może przynieść ulgę zmęczonym mięśniom, a w drugim to zanurzenie w wannie z lodem będzie doskonałą formą regeneracji.  

Istotne, aby znać dokładnie właściwości zabiegów z wykorzystaniem różnych temperatur. W ten sposób łatwo przewidzieć efekt ich zastosowania.

Rodzaje zabiegów termoterapii

Rodzaje zabiegów wykorzystywanych w termoterapii dzieli się na ciepłolecznicze oraz zimnolecznicze. Do tych pierwszych wchodzą działania wykorzystujące ciepło pochodzące z zewnątrz oraz endogenne – generowane w tkankach.

W przypadku zimnolecznictwa stosuje się dwa rodzaje temperatur. Pierwsza – glacjalna, która występuje naturalnie w otoczeniu i służy do schładzania. Druga – kriogeniczna, więc temperatura o skrajnie niskich wartościach, która przy oddziaływaniu zarówno miejscowym, jak i ogólnoustrojowym stymuluje uwalnianie hormonów tkankowych oraz mechanizm endogennego znieczulenia.

Przykładami terapii z zakresu ciepłolecznictwa są: stosowanie okładów borowinowych, nagrzewanie lampą Sollux, gorące kąpiele, sesje w saunie, zabiegi z wykorzystaniem parafiny.

Zimnolecznictwo to: krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa, zabiegi odnowy biologicznej z wykorzystaniem lodu, morsowanie, polewanie zimną wodą, okłady z woreczków z lodem czy zimne kompresy. Leczenie zimnem więc można z łatwością wykonać w domu. Oczywiście, ściśle we współpracy ze specjalistą i zgodnie z określonymi wskazaniami.

Powiązane produkty

Termoterapia – efekty

Niskie temperatury wykorzystywane w zimnolecznictwie przyspieszają regenerację. Należy tutaj pamiętać o bardzo ważnej właściwości owych temperatur. Mianowicie: długotrwała ekspozycja rozluźnia mięśnie, natomiast krótkotrwała zwiększa tonus. Ponadto działanie zimnych temperatur spowalnia metabolizm, a naczynia krwionośne się zwężają. Dlatego zimnolecznictwo będzie doskonałym rozwiązaniem w ostrych stanach zapalnych i w terapii bólu. Co więcej, przyczynia się także do zmniejszenia lokalnych obrzęków czy opuchlizny.

Ciepłolecznictwo stymuluje krążenie krwi w obszarze poddawanym ekspozycji. Szczególnie widać to w czasie gorących kąpieli, podczas których zwiększony dopływ krwi do powierzchownych warstw skóry sprawia, że staje się ona widocznie czerwona. W efekcie zintensyfikowany transport składników odżywczych do wszystkich tkanek ciała sprzyja procesowi gojenia i przyspiesza metabolizm. Ciepłe temperatury także wpływają pozytywnie na elastyczność tkanki łącznej i działają relaksująco, znoszą patologiczne napięcie mięśni. Gorące kąpiele również mogą przyspieszać proces redukcji tkanki tłuszczowej, podobnie jak sesje w saunie parowej.

Bardzo często w odnowie biologicznej wykorzystuje się połączenie zimna i ciepła. Taki proces ma miejsce chociażby podczas saunowania. Wówczas najpierw rozgrzewa się tkanki, wystawia się je na działanie wysokiej temperatury, a następnie – po wyjściu z sauny – schładza się ciało przez polewanie zimną wodą lub pocieranie pokruszonym lodem. Zabieg ten powinno się powtórzyć kilkukrotnie. Niesie wiele pozytywnych efektów, na przykład: przyspieszenie redukcji tkanki tłuszczowej, poprawę wydolności układu krążeniowo-oddechowego czy łagodzenie zaburzeń nerwicowych.

Wskazania do zabiegu termoterapii

Wśród najczęstszych wskazań do zastosowania zabiegów z zakresu leczenia ciepłem i zimnem wymienia się:

  • wzmożone napięcie mięśni,
  • sztywność,
  • w ramach lepszego przygotowania się do terapii ruchowej,
  • urazy w postaci skręceń, zwichnięć,
  • bark zamrożony,
  • choroba zwyrodnieniowa stawów,
  • zapalenie pochewek ścięgnistych,  
  • w ramach odnowy biologicznej,
  • poprawa odporności,  
  • kontuzje,
  • ból pleców,
  • dyskopatia.
Bardzo ważne jest to, aby umiejętnie dobrać temperaturę do stanu, w którym są tkanki pacjenta. Obowiązuje zasada, że w przypadkach zaostrzenia, świeżych kontuzji i urazów stosuje się zimnolecznictwo. Stany przewlekłe oraz remisje chorób dają powody do wykorzystania ciepłolecznictwa.  

Termoterapia – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami do wykonywania zabiegów  termoterapii zarówno w kosmetyce, jak i fizjoterapii, są:

  • gorączka i stany podwyższonej temperatury,
  • choroba nowotworowa w fazie aktywnej,
  • występowanie obszarów aktywnego krwawienia,
  • niewydolność serca lub całego układu krążeniowo-oddechowego,
  • stan po terapii promieniowaniem jonizującym,  
  • schorzenia naczyń obwodowych,
  • znaczne ubytki neurologiczne połączone z występowaniem zaognionej, zaczerwienionej skóry o podwyższonej temperaturze,
  • neuropatia cukrzycowa,
  • zaburzenia czucia,
  • choroby zakaźne,
  • ciąża.

Ewentualne przeciwwskazania do zabiegu zostają ustalane w trakcie kwalifikacji pacjenta do danej terapii. Decyzję podejmuje lekarz. Dlatego bardzo ważne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu i dokładne zbadanie przed zleceniem jakichkolwiek procedur medycznych.

  1. L. Zhao, K. Cheng, F. Wu i in., Effect of laser moxibustion for knee osteoarthritis: a multisite, double-blind randomized controlled trial, „The Journal of Rheumatology”, nr 9 2020.
  2. L. O. Dantas, R. Moreira, F. M. Norde i in., The effects of cryotherapy on pain and function in individuals with knee osteoarthritis: a systematic review of randomized controlled trials, „Clinical Rehabilitation”, nr 33 2019.
  3. J. Savović, L. Weeks, J. A. Sterne i in., Evaluation of the Cochrane Collaboration's tool for assessing the risk of bias in randomized trials: focus groups, online survey, proposed recommendations and their implementation, „Systematic Reviews”, nr 3 2014.
  4. I. J. Wallace, S. Worthington, D. T. Felson i in., Knee osteoarthritis has doubled in prevalence since the mid-20th century, „Proceedings of the National Academy of Sciences”, nr 114 2017.
  5. Y. Zhang, J. M. Jordan, Epidemiology of osteoarthritis, „Clinics in Geriatric Medicine”, nr 26 2010.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij