Pęknięty ząb – co robić, jak się leczy?
Barbara Chmielewska

Pęknięty ząb – co robić, jak się leczy?

Do najczęstszych przyczyn pęknięć zębów należą wady zgryzu, bruksizm, nagryzienie twardego przedmiotu. Uraz pojawia się także jako powikłanie leczenia kanałowego. Pęknięcie może dotyczyć korony zęba, ale też korzenia. Najczęstsze jest to pęknięcie poprzeczne (wzdłuż). Sposób leczenia pęknięć zębów zależy od ich rodzaju i w skrajnych przypadkach może wiązać się z nawet z ekstrakcją.

Pęknięty ząb – jakie są najczęstsze przyczyny uszkodzenia

Pionowe pęknięcia zębów to grupa uszkodzeń, począwszy od nie powodujących dolegliwości rys na szkliwie do sytuacji, gdy dochodzi do podzielenia zęba na dwie części (tzw. pęknięty ząb) z powodu pęknięcia przebiegającego przez koronę i korzeń.

Przyczyny prowadzące do takiego stanu rzeczy można podzielić na dwie grupy  zależne od pacjenta i tzw. jatrogenne, czyli powstałe w toku leczenia, nie zawsze z powodu błędu lekarskiego.

Przyczyny po stronie pacjenta, do których należą np. rodzaj zgryzu, jakość tkanek twardych zęba (np. zaburzenia mineralizacji), bruksizm, parafunkcje (np. nagryzanie przedmiotów, obgryzanie paznokci), piercing w jamie ustnej, nagłe nagryzienie czegoś twardego, nieleczona próchnica prowadząca utraty tkanek zęba i osłabienia jego struktury

Przyczyny jatrogenne, które związane są z samym procesem leczenia. Im większy jest zasięg próchnicy, tym rozleglejsze będzie wypełnienie i tym większe zagrożenie pęknięciem zęba.

Jakie są typowe objawy pęknięcia zęba?

Objawy pęknięcia pionowego zęba mogą być różne i są uzależnione od zakresu pęknięcia. Jeśli dotyczy ono tylko szkliwa, zazwyczaj pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości. Tego typu pęknięcie na zębie może też być trudne do zauważenia bez użycia lup czy mikroskopu. W bardziej skomplikowanych przypadkach, w przypadku zębów z żywą miazgą, możemy mieć do czynienia z trudnymi do zdiagnozowania dolegliwościami bólowymi. Czasami sugerują one, że mamy do czynienia z problemem ze strony stawów skroniowo-żuchwowych, ucha czy zatok.

Pęknięty ząb pionowo (wzdłuż) najczęściej reaguje bólem na siły działające w kierunku pionowym czyli na nagryzanie i opukiwanie. Zwiększona jest też wrażliwość na pokarmy i napoje zimne oraz słodkie.

W przypadku pionowych złamań w obrębie korzeni leczonych endodontycznie (kanałowo), objawy pojawiają się zwykle późno i są niespecyficzne. Pacjent może odczuwać niewielki ból zęba, głównie przy nagryzaniu lub nie zgłaszać żadnych dolegliwości. W 35% przypadków stwierdza się obecność przetoki zlokalizowanej na dziąśle, ok. 4 mm od brzegu dziąsła.

Dowiedz się więcej o leczeniu kanałowym.

Powiązane produkty

Pęknięty ząb po leczeniu kanałowym

Według piśmiennictwa pęknięciom korzenia po leczeniu kanałowym ulega od 8,8 do 31 proc. zębów. Najczęściej pionowemu złamaniu ulegają korzenie o spłaszczonej budowie, czyli korzenie przedtrzonowców górnych i dolnych oraz trzonowców żuchwy. Oprócz rodzaju zęba znaczenie mają tez inne czynniki np. uprawianie parafunkcji czy sposób opracowania kanału podczas leczenia endodontyczncgo.

Najczęściej do złamania dochodzi po 45 latach od leczenia. Początkowo powstaje mała rysa na ścianie kanału, która powiększa się do szczeliny. Dochodzi do rozwoju stanu zapalnego w tkankach przyzębia i powstania przetoki. Diagnostyka pęknięć korzeni jest trudna. Są one wykrywane na tradycyjnych zdjęciach rentgenowskich tylko w 19% przypadków. Dlatego metodą z wyboru jest tomografia stożkowej (CBCT), która daje prawie 100 procentową pewność diagnostyczną.

Złamania pionowe stanowią ok. 30 proc. wszystkich przyczyn, z powodu których usuwane są zęby po leczeniu endodontycznym.

Pęknięty korzeń zęba

Korzenie zębów mogą ulegać złamaniom poprzecznym, skośnym i pionowym. Dwa pierwsze najczęściej występują u osób młodych i spowodowane są urazami.
W przypadku złamań skośnych linia złamania przebiega przez koronę zęba i korzeń. Temu typowi urazów najczęściej ulegają siekacze górne. Mogą być one niepowikłane bądź powikłane odsłonięciem miazgi.

Pęknięcia pionowe dotyczą głównie zębów leczonych endodontycznie i występują częściej u starszych osób (wg badań średnia wieku wynosi 5156 lat). Pęknięcie pionowe w zębach nieleczonych endodontycznie występują częściej u mężczyzn, co może mieć związek z większą gęstością kości i większymi wartościami sił żucia w stosunku do kobiet.

Jednym ze skutecznych sposobów na to, by ograniczyć rozwój próchnicy jest stosowanie płynów do płukania jamy ustnej.

Jak leczy się pęknięty ząb?

Sposób leczenia pęknięć zębów zależy przede wszystkim od ich rodzaju. Najbardziej łagodne typu pęknięte szkliwo (rysa na zębie) mogą nie wymagać żadnego postępowania leczniczego, a jedynie wizyt kontrolnych. W innych sytuacjach konieczne może być leczenie kanałowe czy nawet usunięcie zęba. Będzie to miało miejsce np. w sytuacji, gdy linia pęknięcia biegnie od krony w kierunku korzenia, doprowadzając do rozdzielenia zęba na dwie części (pęknięcie zęba).

Jednym z rodzajów pęknięcia jest tzw. Cracked Tooth Syndrom (zespół pękniętego zęba). Jest to niepełne złamanie korony zęba. Rozpoczyna się w części koronowej, biegnie w obrębie zębiny i może pogłębiać się w kierunku miazgi. Jeśli zostanie wykryte dostatecznie wcześnie, możliwe będzie zatrzymanie dalszej destrukcji tkanek zęba poprzez wykonanie uzupełnienia typu overlay lub korony protetycznej.

Co zrobić z pękniętym korzeniem zęba?

Jeśli chodzi o postępowanie w przypadku pionowych pęknięć korzeni, to wygląda ono następująco:

  • w zębach jednokorzeniowych konieczna jest ekstrakcja zęba,
  • zębach wielokorzeniowych możliwe może być wykonanie zabiegu radektomii bądź hemisekcji (usunięcie pękniętego korzenia  samego lub z częścią korony), a czasem usunięcia tylko uszkodzonego fragmentu korzenia. Jest to możliwe ze względu na fakt, że w tym przypadku pęknięcie na zębie powstaje w okolicy wierzchołka korzenia i rozprzestrzenia się w stronę korony zęba. Dzięki powyższym zabiegom ząb pozostaje w jamie ustnej.
  1. Jurczykowska M, Munoz - Sandoval C, Szabelska A, Chałas R: Zespół pękniętego zęba jako znaczący problem współczesnych pacjentów - przegląd literatury. J Stoma, 2015, 68, 5
  2. Pionowe złamania korzeni zębów leczonych endodontycznie – opis dwóch przypadków
  3. Z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej, Endodoncji i Periodontologii UM w Łodzi Kierownik: prof. dr hab. D. Piątowska
  4. Haładyn A: Urazowe pionowe złamanie koronowo - korzeniowe zęba u zawodowego boksera. Stomatologia po Dyplomie, 2020, 04
  5. Wagner K, Łaszkiewicz J, Bołtacz Rzepkowska E: Pionowe złamanie korzenia w zębach leczonych endodontycznie - praca poglądowa. Stomatologia po Dyplomie, 2019, 11

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Pneumocystoza – objawy, rozpoznanie i leczenie

    Pneumocystoza to zapalenie płuc spowodowane zakażeniem Pneumocystis jirovecii. Choroba występuje u osób z obniżoną odpornością m.in. z powodu AIDS lub przyjmowania leków immunosupresyjnych, dlatego zalicza się ją do zakażeń oportunistycznych. Pneumocystoza to poważna choroba objawiająca się dusznością i suchym kaszlem, która może prowadzić nawet do śmierci.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Monakolina K – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

    Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności nie tylko w Polsce, lecz również na całym świecie. U podłoża większości z nich leży miażdżyca naczyń krwionośnych, która jest bezpośrednio związana z zaburzeniami lipidowymi. Jednym z proponowanych sposobów radzenia sobie z tym problemem jest stosowanie suplementacji w oparciu o monakolinę K.

  • Co zrobić, kiedy dziecko kaszle, a osłuchowo jest czyste?

    Kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego albo sygnalizować rozwijającą się w organizmie infekcję dróg oddechowych. Istnieją jednak inne przyczyny kaszlu u dzieci, które wymagają bardziej zaawansowanych badań. Jakie to przyczyny i jak je zdiagnozować?

  • Grypa i RSV – szczepionka, podobieństwa i różnice

    Grypa i RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to dwie powszechne choroby wirusowe, które mają znaczący wpływ na zdrowie publiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Obie mogą prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych, niemowląt oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. W tym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między grypą a RSV, ze szczególnym uwzględnieniem dostępnych szczepień.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.