Czynniki ryzyka raka piersi

Wiek i płeć

Na najważniejsze czynniki ryzyka nie mamy często wpływu, bo są one związane z płcią i wiekiem. Podstawowym czynnikiem ryzyka jest bycie kobietą. Mężczyźni chorują na ten nowotwór znacznie rzadziej. Kolejnym sprzyjającym elementem raka jest wiek – im więcej lat, tym większa szansa na rozwój nowotworowych komórek:
 

Przeszłość twoja i twojej rodziny

Innym czynnikiem wystąpienia raka piersi jest wykrycie go w przeszłości. Każdy przypadek raka piersi zwiększa w pewnym stopniu ryzyko, że rozwinie się on ponownie. Dlatego tak ważne jest regularne i systematyczne badanie kontrolne u wszystkich kobiet, a szczególnie u tych już leczonych.

Także wywiad rodzinny jest czynnikiem obciążającym. Jeżeli rak piersi wystąpił u Twojej babci, powinnaś skrupulatnie przestrzegać zasad profilaktyki i regularnie się badać. Oczywiście nie znaczy to, że jeżeli Twoja babcia miała raka piersi, to Ty też na niego zachorujesz. Jeżeli wystąpił on u niej na przykład po 70 roku życia, to najprawdopodobniej związane było to ze starzeniem się organizmu i znalazła się ona wśród 7 % kobiet, u których rak w tym wieku rozwija się.

O zwiększonym ryzyku rodzinnym może świadczyć:

• rozwinięcie się rak a u Twojej mamy, siostry lub córki;
• wielopokoleniowy, rodzinny wywiad związany z rakiem i chorobami piersi oraz rakiem jajników;
• wystąpienie raka piersi w rodzinie w młodym wieku (przed 50 rokiem życia);
• rak piersi w rodzinie dotyczący obu piersi;

Geny odpowiedzialne za rozwój raka piersi można odziedziczyć od matki i od ojca.

Estrogen

Estrogen, jeden z podstawowych hormonów w życiu kobiety, ma także niemały udział w ryzyku rozwoju raka piersi. Niekorzystny jest stan, w którym działa on długo i nieprzerwanie. Dotyczy to estrogenu produkowanego przez organizm, jak i terapii hormonalnej.

Sytuacje wystawienia na przedłużone działanie estrogenu

• Przekwitanie w późnym wieku  - po 55 roku życia (wiele lat produkcji estrogenu);
• Pokwitanie w młodym wieku – przed 12 rokiem życia (wiele lat produkcji estrogenu);
• Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej zawierającej estrogen lub estrogen i progesteron przez ponad 5 lat (ryzyko wzrasta od 5% do 40%);
• Brak potomstwa (w ciąży przewaga progesteronu nad estrogenem);
• Pierwsza donoszona ciąża po 30 roku życia (więcej lat nieprzerwanego wydzielania estrogenu). Natomiast ciąża przed 25 rokiem życia i karmienie piersią zmniejszają ryzyko;
• Nadwaga (zwiększona produkcja estrogenu przez jajniki);
• Zwiększona ilość estrogenu dostarczanego z pożywieniem (pasze dla bydła z estrogenem);
• Spożywanie nadmiernej ilości alkoholu (zaburzenie funkcji wątroby, która bierze udział w regulacji poziomu estrogenu we krwi);

Inne czynniki

Za zwiększenie ryzyka zachorowania mogą też odpowiadać niektóre łagodne choroby piersi, takie jak: hiperplazja wewnątrzprzewodowa, atypowa hiperplazja wewnątrzprzewodowa lub zrazikowa, przedinwazyjny rak zrazikowy. Rozpoznanie tych stanów rozrostowych można postawić tylko na podstawie badania cytologicznego lub histologicznego.

Z pozostałych czynników ryzyka trzeba jeszcze wspomnieć o paleniu tytoniu i diecie. Tytoń zwiększa ryzyko zachorowania niemal na wszystkie nowotwory, także nie wymaga to dłuższych komentarzy. Jeżeli chodzi o dietę, na całym świecie prowadzone są badania nad zależnością między jakością posiłków a rakiem piersi. W dalszym ciągu brak jest jednoznacznych i potwierdzonych danych. Podejrzewa się, że nadmierne spożywanie pokarmów tłustych może zwiększać ryzyko zachorowania. Jedno jest pewne – ograniczenie tłuszczów w diecie obniży Twój „zły” cholesterol (LDL), zwiększy „dobry” cholesterol (HDL), ograniczy ewentualną nadwagę, a ta, jak już to ustaliliśmy wcześniej, wpływa na rozwój raka piersi.