Pacjent z Alzheimerem u lekarza
Arkadiusz Dąbek

Nowy biomarker pozwoli przewidzieć demencję na długo przed wystąpieniem objawów

Najnowsze dokonania naukowców pozwolą wykryć wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia demencji i choroby Alzheimera u osób, które nie wykazują jeszcze żadnych objawów tych chorób. To rezultat wspólnych wysiłków amerykańsko-irlandzkich uczonych, który ma szansę odmienić proces diagnostyczny wymienionych schorzeń. 

Zidentyfikowano nowy biomarker, który może posłużyć do oszacowania ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera u osób, które nie wykazują oznak zaburzeń poznawczych. Jest nim fosforylowane białko tau181 w osoczu – jego wysokie stężenie jest związana z nadmiernym odkładaniem się beta-amyloidu, składnika blaszek amyloidowych, czyli zmian w mózgu charakterystycznych dla schorzeń neurodegeneracyjnych.

Sposób na wczesną identyfikację osób zagrożonych demencją

Fosforylowane białko tau181 w osoczu (p-tau181) jest obiecującym biomarkerem choroby Alzheimera, który może być przydatny w określaniu ryzyka wystąpienia schorzenia na kilka lat pojawieniem się pierwszych objawów klinicznych – do takich wniosków doszli naukowcy z National University of Ireland Galway i Boston University. Badanie zostało opublikowane w „Journal of Alzheimer's Disease”.

Poziomy p-tau181, czyli rodzaju białka występującego w komórkach nerwowych, mierzono u 52 osób, które wzięły udział we Framingham Heart Study (48% z nich stanowiły kobiety). Badani w chwili pobierania próbek krwi nie wykazywali żadnych zaburzeń poznawczych. Po kilku latach (średnio 6,8) poddano ich specjalistycznym badaniom mózgu – pozytonowej tomografie emisyjnej (PET). Obserwowano potencjalny związek między poziomem p-tau181 w osoczu, a odkładaniem się amyloidu-β, głównego składnika blaszek amyloidowych.

Białko Tau i beta amyloid a choroba Alzheimera

Białko Tau (microtubule associated protein tau, MAPT) jest białkiem strukturalnym mózgu, znajduje się głównie w neuronach, które w wyniku modyfikacji chemicznej tworzy tzw. zwyrodnienia neurofibrylarne (splątki neurofibrylarne), co zaburza ich zdolność do przekazywania sygnałów. Są one charakterystyczne dla chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera. Inne schorzenia z nimi związane to m.in.: choroba Picka, otępienie czołowo-skroniowe z parkinsonizmem, postępujące porażenie nadjądrowe czy zwyrodnienie korowo-podstawne.

Inne białko powiązane z chorobą Alzheimera to beta-amyloid (Aß42). Peptyd ten jest neurotoksyczny – gromadząc się w ośrodkowym układzie nerwowym, tworzy złogi, nazywane blaszkami amyloidowymi (głównie w istocie szarej). Pojawiają się one w mózgu w wyniku starzenia się organizmu, ale duża ich liczba, podobnie jak w przypadku splątków neurofibrylarnych, jest typowa dla Alzheimera.

Powiązane produkty

Nowy biomarker – jak można go wykorzystać?

Badania naukowców z Irlandii i Stanów Zjednoczonych wykazały, że u osób bez upośledzenia funkcji poznawczych podwyższony poziom p-tau181 w osoczu jest związany ze zwiększonym odkładaniem się Aβ42 w wielu obszarach mózgu w przyszłości. Określenie jego stężenia może więc służyć jako biomarker wykorzystywany w badaniach przesiewowych pod kątem ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera.

Omawiana praca badawcza może mieć również znaczenie w kontekście kolejnych badań klinicznych. Poziomy P-tau181 we krwi można wykorzystać do wyłonienia odpowiednich uczestników do dalszych testów, w tym szukania nowych sposobów leczenia demencji.

  1. J. M. Ellison, Tau protein and Alzheimer’s disease: What’s the connection?, „brightfocus.org” [online], https://www.brightfocus.org/alzheimers/article/tau-protein-and-alzheimers-disease-whats-connection, [dostęp:] 20.05.2022.
  2. E. R. McGrath, A. S. Beiser, A. O'Donnell i in., Blood phosphorylated Tau 181 as a biomarker for amyloid burden on brain PET in cognitively healthy adults, „J Alzheimers Dis” 2022.
  3. New research identifies blood biomarker for predicting dementia before symptoms develop, „stories.nuigalway.ie” [online], https://stories.nuigalway.ie/biomarker-for-dementia/index.html, [dostęp:] 20.05.2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.