Naderwanie mięśnia – przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie

Naderwanie mięśnia – czynniki zwiększające ryzyko naderwania mięśni. Klasyfikacja nadwyrężenia mięśni

Naderwanie mięśnia dotyczy traumatyzacji włókien lub ścięgien, które stanowią jego przedłużenie i umożliwiają przyczep do elementów rusztowania kostnego. Wśród czynników ryzyka naderwania mięśni wymienia się każdą gwałtowną czynność: zmianę kierunku ruchu, gwałtowne zatrzymanie, przyspieszenie. Do częściowego przerwania włókien mięśniowych, czyli naderwanie mięśnia, może dojść podczas uprawiania sportu, zwłaszcza sportów siłowych czy nawet wykonywania niektórych codziennych czynności.

Pomocna w określaniu rozległości uszkodzeń włókien mięśniowych może być klasyfikacja nadwyrężenia mięśni. Jest to trzystopniowa skala:

• pierwszy stopień – brak przerwania ciągłości mięśnia,
• drugi stopień – zerwanie blisko 5% włókien,
• trzeci stopień – rozległe zerwanie tkanki w przekroju poprzecznym.

Naderwanie mięśnia – objawy

Tak jak każdy rodzaj kontuzji, również naderwany mięsień może wygenerować bardzo wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Najczęstsze objawy naderwania mięśni to:

• obrzęk,
• zasinienie okolicy urazu lub zaczerwienienie, 
• ból spoczynkowy,
• nasilające się dolegliwości podczas ruchu, często uniemożliwiające jego wykonanie, 
• osłabienie siły mięśniowej,
• osłabienie stabilizacji stawu zawiadywanego przez uszkodzony mięsień,

Niekiedy pojawiają się również takie symptomy, jak sztywność czy znaczne ograniczenie zakresu ruchomości. 

Naderwanie mięśnia – jak odróżnić naderwanie mięśnia od naciągnięcia i zerwania?

Naciągnięcie, naderwanie i zerwanie mięśnia mogą dawać podobne objawy, jednak o mocno zróżnicowanym stopniu nasilenia. Pomocna w określaniu stopnia uszkodzenia oraz jego rodzaju może być opisywana wcześniej klasyfikacja nadwyrężenia mięśni. Najważniejsze jest jednak poddanie się badaniom u specjalisty. Dysponując odpowiednią wiedzą na temat objawów oraz możliwością wykonania badań obrazowych, jest on w stanie z olbrzymim prawdopodobieństwem określić dokładny rodzaj urazu, z jakim mamy do czynienia. 

Przerwanie ciągłości włókien mięśniowych, jak również jego brak, będą widoczne podczas obrazowania z użyciem chociażby USG. W niektórych przypadkach stosuje się poszerzoną diagnostykę, która tylko zwiększa wiarygodność postawionej diagnozy. 

Naderwanie mięśnia – leczenie zachowawcze

Proces leczenia to przede wszystkim odciążenie mięśnia. Poza tym duże znaczenie dla prawidłowego przebiegu gojenia i regeneracji ma protokół RICE – metoda łagodzenia dolegliwości w przypadkach uszkodzenia tkanek miękkich. Chodzi tutaj o odpoczynek, schładzanie za pomocą kompresów żelowych lub woreczków z lodem, ucisku, (bezpośrednio po urazie), układanie kończyny powyżej poziomu serca, stosowanie odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego (np. opasek uciskowych, stabilizatorów). 

W sytuacji, kiedy konieczne jest znaczne ograniczenie aktywności, wskazane może być zastosowanie maści z heparyną lub nawet heparyny w postaci iniekcji. Spowoduje to zmniejszenie ryzyka ewentualnych zakrzepów wywołanych zastojem. W sytuacji silnych dolegliwości bólowych konieczne może okazać się zaordynowanie przez lekarza środków zmniejszających ból. Naderwanie dotyczy najczęściej mięśnia czworogłowego uda, dwugłowego ramienia, łydki. Naderwany może być także mięsień pleców.

W przypadku naderwania mięśnia niezwykle rzadko stosuje się operacyjne metody postępowania. Zazwyczaj wystarcza unieruchomienie na kilka dni lub tygodni i stosowanie się do zaleceń specjalisty. Procedury chirurgiczne to zszywanie włókien, ścięgien bądź ewentualnie odtwarzanie przyczepu. 

Naderwanie mięśnia – fizjoterapia

Kontuzje, takie jak naderwany biceps czy naderwany przyczep mięśnia czworogłowego, to prawdziwe wyzwanie dla fizjoterapii. Obecnie istnieje szeroka gama możliwości z tym związanych. Bardzo dobrym rezultatem cieszy się zastosowanie kinesiotapingu. Umożliwia to zmniejszenie nacisku na receptory bólowe oraz stworzenie biernej podpory odciążającej dla uszkodzonego mięśnia. Dzięki temu często udaje się uniknąć unieruchomienia zastępując ortezę specjalnymi taśmami.

Działaniom naprawczym sprzyja także zastosowanie magnetoterapii, laseroterapii, lampy bioptron czy krioterapii. Masaż oraz wykorzystanie prądów interferencyjnych także przyspieszą gojenie. 

Naderwanie mięśnia – co można zrobić w domu?

Samodzielnie w domu warto zadbać o ograniczenie obciążania uszkodzonego mięśnia. Wiąże się to z odpoczynkiem i oszczędnością ruchów, którymi dany mięsień zawiaduje.

Chcąc poprawić miejscowy metabolizm, można wykorzystać ciśnienie wody w prysznicu – wystarczy polewać wodą o silnym strumieniu okolice uszkodzonego miejsca. W okresie ostrym, tuż po doznaniu urazu, temperatura cieczy powinna być niska, w późniejszym okresie można zastosować pewnego rodzaju trening naczyń krwionośnych w postaci naprzemiennego polewania ciepłą i zimną wodą. Z pewnością przyspieszy to proces regeneracji. 

Naderwanie mięśnia – zapobieganie

Chcąc zapobiegać w przyszłości urazom, takim jak naderwanie mięśnia, należy pamiętać o rozsądnym planowaniu treningów i przede wszystkim – rozgrzewce. Pozwoli to uniknąć opisywanych traumatyzacji narządu ruchu. Przykładem takich działań profilaktycznych może być rozciąganie mięśnia dwugłowego uda: 

1. Pozycja: stanie ze złączonymi stopami. Ruch: pochylenie tułowia w przód, kolana wyprostowane, ręce chwytają za kostki i utrzymują rozciąganie okolicy tylnej strony uda przez 10-30 sekund. Następnie powrót do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie powtarzamy kilkukrotnie. 
2. Pozycja: siad prosty rozkroczny. Ruch: polega na chwyceniu rękami za stopę i utrzymywaniu wrażenia rozciągania przez 10-30 sekund. Następnie powtarzamy to samo po stronie przeciwnej. Ćwiczenie wykonujemy na obie strony po kilka razy.