Odkryto kolejną funkcję mikrogleju – nowe możliwości leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu i schizofrenii
Justyna Piekara

Odkryto kolejną funkcję mikrogleju – nowe możliwości leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu i schizofrenii

Mikroglej to nieneuronalne komórki układu nerwowego, które są odpowiedzialne za utrzymanie w nim homeostazy. W świetle najnowszych badań okazuje się, że oprócz funkcji immunologicznej i regulacyjnej, komórki mikrogleju mają udział także w tworzeniu sieci połączeń neuronalnych w mózgu. Odkrycie to otwiera nowe możliwości na rozwój terapii zaburzeń neurorozwojowych i psychiatrycznych.

Co to jest mikroglej? Jaka jest jego rola?

Komórki mikrogleju to makrofagi zdolne do fagocytozy, czyli pochłaniania. Są odpowiedzialne za eliminację cząstek, które mogą zagrażać ośrodkowemu układowi nerwowemu drobnoustrojów, martwych komórek, niepotrzebnych synaps, agregatów białkowych i innych. Oprócz tego mikroglej jest źródłem cytokin prozapalnych, w związku z czym może wywoływać i modulować odpowiedzi komórkowe. 

Kolejna funkcja mikrogleju

Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Broad Institute of Massachusetts Institute of Technology i Harvard Medical School dowodzi, że mikroglej jest zaangażowany także w interakcje ze specyficznymi typami synaps. Jest to pierwsze tego typu doniesienie.

„Odkryliśmy, że wyspecjalizowane komórki odpornościowe i neuronalne angażują się w proces rozwoju mózgu i na wczesnym etapie tworzą interakcje istotne dla ustanowienia zrównoważonych obwodów nerwowych" – powiedziała neurobiolożka Emilia Favuzzi, pierwsza autorka badania, które ukazało się w lipcu tego roku w czasopiśmie „The Cell”. 

Gordon Fishell, neurobiolog z Instytutu Blavatnik, stwierdził, że mikroglej „rzeźbi układ nerwowy", ponieważ jego komórki organizują obwody neuronalne mózgu, pomagają budować połączenia nerwowe, a następnie przycinając je, aby usunąć synapsy, które nie są już potrzebne. 

Polecane dla Ciebie

Mikroglej usuwa synapsy hamujące sygnały międzykomórkowe

Wstępne eksperymenty dowiodły, że usunięcie komórek mikrogleju u myszy zaburzało zarówno hamujące, jak i pobudzające połączenia nerwowe. Ten fakt nie zaskoczył badaczy, ponieważ mikroglej wpływa na oba typy połączeń nerwowych. Kiedy naukowcy skupili się na podzbiorze mikrogleju z receptorami GABA na powierzchni, zaobserwowali, że komórki te szukały i angażowały się w wyłącznie w synapsy hamujące produkcję tego neuroprzekaźnika.

Komórki mikrogleju precyzyjnie wykrywają połączenia, które spowalniają przepływ informacji z komórki do komórki. Okazuje się, że są znakomicie dostrojone do synaps emitujących GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych technik obrazowania badacze zaobserwowali, że do bezpośredniego kontaktu dochodzi za pośrednictwem receptora GABA, który znajduje się na powierzchni zarówno synaps, jak i mikrogleju. 

GABA to neuroprzekaźnik ograniczający wrażliwość komórek na bodźce, który dla określonego podzbioru mikrogleju jest sygnałem „zapraszającym te komórki do ucztowania”. Mikroglej pochłania synapsy hamujące w podobny sposób, w jaki odbywa się to podczas eliminacji patogenów lub „komórkowych śmieci”.

Nowe możliwości terapii chorób neurodegeneracyjnych i psychicznych

Mikroglej pełni funkcję neuroprotekcyjną, ale niekiedy jego niekontrolowana, nadmierna aktywacja i uwalnianie cząsteczek neurotoksycznych mogą powodować niszczenie neuronów albo prowadzić do uszkodzeń bariery krew-mózg i przyczyniać się do neurodegeneracji. 

Wady obwodów neuronalnych w mózgu mogą zakłócić równowagę i prowadzić do poważnych dysfunkcji w percepcji zmysłowej, których przejawem są zaburzenia sensoryczne. Takie objawy dość powszechnie towarzyszą zaburzeniom ze spektrum autyzmu, ADHD i schizofrenii. Zapalenie mózgu jest powszechne w chorobach neurodegeneracyjnych, a także w zaburzeniach zdrowia psychicznego, i powoduje, że mikroglej zmienia się w bardziej agresywną formę. Jest wtedy trudniejszy do regulacji i niełatwo powraca do swojej roli ochronnej.

Dzięki odkryciu Emilii Favuzzi i jej zespołu zyskano nowe możliwości i perspektywę stworzenia terapii dla takich przypadków. W przyszłości naukowcy będą szukać sposobów na zaprowadzenie równowagi między połączeniami pobudzającymi i hamującymi w mózgu, wykorzystując do tego mikroglej jako modulator. 

  1. M. Colonna, O. Butovsky, Microglia Function in the Central Nervous System During Health and Neurodegeneration, Annual Review of Immunology 2017,26 (35), s. 441-468, [online] DOI: 10.1146/annurev-immunol-051116-052358, [dostęp:] 21.09.2021.
  2. E. Favuzzi, S. Huang, G. A. Saldi, Gaba-receptive microglia selectively sculpt developing inhibitory circuits, The Cell 2021,184 (15), s.4048-4063, [online] DOI: https://doi.org/10.1016/j.cell.2021.06.018,[dostęp:] 21.09.2021.
  3. M. Rolecki, Nieznana rola komórek mikrogleju. Aktywnie serwisują połączenia między neuronami w mózgu,  „focus.pl”, [online] https://www.focus.pl/artykul/nieznana-rola-komorek-mikrogleju-aktywnie-serwisuja-polaczenia-miedzy-neuronami, [dostęp:] 21.09.2021.
  4. E. Kodosaki, Microglia: the brain’s 'immune cells' protect against diseases – but they can also cause them, „theconversation.com” [online], [dostęp:] 21.09.2021.
  5. E. Pesheva, Immune cells help maintain wiring in the brain, „broadinstitute.org” [online], https://www.broadinstitute.org/news/immune-cells-help-maintain-wiring-brain, [dostęp:] 21.09.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Badania przesiewowe raka piersi – mammografia 3D lepsza niż skan 2D. Przegląd najnowszych doniesień

    W dużym badaniu obejmującym ponad milion kobiet naukowcy porównali skuteczność mammografii 2D i mammografii z tomosyntezą 3D w wykrywaniu raka piersi. Odkryli, że mammografia 3D była znacznie skuteczniejsza niż mammografia 2D. Czy standard profilaktyki raka piersi właśnie uległ zmianie?

  • Spożycie soli może mieć inny wpływ na mężczyzn i kobiety

    Nadciśnienie krwi dotyka około 1,28 miliarda dorosłych na całym świecie. Jeśli ciśnienie krwi nie jest prawidłowo kontrolowane, może zwiększać ryzyko chorób serca, mózgu i nerek. Jedną z powszechnych, ale mniej znanych przyczyn nadciśnienia tętniczego jest nadwrażliwość na sól, czyli sytuacja, w której organizm nie wydala jej nadmiaru. Ostatni przegląd badań nad tym tematem wykazał, że kobiety w każdym wieku są bardziej wrażliwe kardiologicznie na spożycie soli niż mężczyźni. Zjawisko to może mieć wpływ na kontrolę ciśnienia krwi.

  • 5 sposobów na puszące się włosy

    Puszące się włosy to zmora wielu kobiet. U części z nich odstające, trudne do ujarzmienia kosmyki są wynikiem specyficznej budowy włosa. W większości przypadków szorstkie, matowe, przesuszone włosy to jednak wynik niewłaściwej pielęgnacji i częstego stosowania prostownicy lub wykonywania zabiegów fryzjerskich, np. rozjaśniania. Podpowiadamy, jak wygładzić puszące się włosy – poznaj 5 skutecznych sposobów.

  • „Zawał ucha” – co to jest? Jak się objawia?

    Terminem „zawał ucha” określa się objawy towarzyszące niedokrwieniu w obrębie naczyń krwionośnych ucha wewnętrznego. Pojawiają się wówczas nagłe, zazwyczaj jednostronne, dolegliwości – upośledzenie słuchu, uczucie pełności w uchu, szumy, zawroty głowy.

  • Jak radzić sobie z suchą skórą? Porady dermatologów

    Stosowanie tej samej rutyny pielęgnacyjnej przez cały rok może nie działać tak dobrze, gdy na przykład spada wilgotność. Bez przemyślanej zmiany w sposobie pielęgnacji skóry suche powietrze może sprawić, że np. drobne linie czy zmarszczki będą bardziej widoczne. Sucha, swędząca skóra może się łuszczyć, pękać, a nawet krwawić. Jak sobie z nią radzić i właściwie pielęgnować?

  • Co stan paznokci mówi o stanie zdrowia? Zwróć uwagę na te objawy

    Czy kiedykolwiek spojrzeliście na wyszczerbiony, połamany lub pokryty białymi kropkami paznokieć i zastanawialiście się, dlaczego tak wygląda? Cóż, okazuje się, że zdrowie paznokci jest ściśle związane z tym, jak dobrze organizm funkcjonuje w innych obszarach, na co wpływ ma przede wszystkim nasza dieta i styl życia.

  • Jak niejedzenie śniadań wpływa na układ odpornościowy?

    Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych jako  jedne z pierwszych, potwierdzają związek między niejedzeniem śniadań (poszczeniem okresowym) a spadkiem odporności.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij