Złamania osteoporotyczne – czym się charakteryzują i kto jest na nie najbardziej narażony?
Mateusz Burak

Złamania osteoporotyczne – czym się charakteryzują i kto jest na nie najbardziej narażony?

Złamania osteoporotyczne to złamania niskoenergetyczne związane z obniżoną wytrzymałością kości na obciążenia, która pojawia się w przebiegu osteoporozy. Najczęściej dochodzi do złamań osteoporotycznych kręgosłupa, biodra oraz przedramienia. Tego typu urazy są zazwyczaj trudne w leczeniu, dotyczą bowiem osób, u których występuje obniżona masa kostna, co utrudnia proces gojenia i powrót do  sprawności. 

Złamania osteoporotyczne – czym jest osteoporoza?

Osteoporoza jest schorzeniem określanym także jako zrzeszotnienie kości. Ten patologiczny stan charakteryzuje się utratą masy kostnej poprzez zmniejszenie gęstości ich struktury. Wnętrze zdrowej kości wykazuje pewną przedziałowość, posiada małe przestrzenie przypominające wyglądem plaster miodu. Osteoporoza powoduje zwiększenie rozmiaru tych przestrzeni, co ostatecznie doprowadza do osłabienia struktury elementów szkieletu. Dodatkowo zewnętrzna warstwa kości ulega osłabieniu, staje się cieńsza i mniej odporna na działanie sił i czynników zewnętrznych. 

W konsekwencji dochodzi do występowania złamań osteoporotycznych, które mają swoje charakterystyczne lokalizacje. Są często rezultatem oddziaływania sił, których wartość jest niewspółmierna do urazu – określa się je mianem złamań niskoenergetycznych.

Złamania osteoporotyczne – przyczyny. Cechy złamań osteoporotycznych

Istnieje wiele różnych czynników mogących stanowić potencjalne zagrożenie, a tym samym sprzyjać zachorowaniu na osteoporozę. Większość źródeł naukowych podaje tutaj wiek, rasę oraz tryb życia. Kobiety są znacznie bardziej narażone na zachorowanie niż mężczyźni, prawdopodobieństwo zachorowania jest także proporcjonalne do wieku (obserwuje się tendencję do zwiększonej liczby zachorowań wśród osób starszych). Podobnie ma się sytuacja w przypadku rasy białej. Dodatni wywiad rodzinny w kierunku osteoporozy to również predyspozycja do pojawienia się choroby. 

Zaburzenia gospodarki hormonalnej, jak np. obniżony poziom estrogenów u kobiet w okresie menopauzy, spadek poziomu testosteronu u mężczyzn, dysfunkcje tarczycy, nadczynność przytarczyc oraz nadnerczy także wpływają na przyspieszenie utraty masy kostnej. Zaburzenia odżywiania, dieta uboga w wapń, nadwaga, przewlekłe przyjmowanie kortykosteroidów również mogą obniżać poziom gęstości kości.

Polecane dla Ciebie

Złamania osteoporotyczne – lokalizacja

Występuje duża zależność pomiędzy osteoporozą a złamaniami, potwierdzono to za pomocą licznych doniesień naukowych. Najczęstsze złamania osteoporotyczne, a właściwie ich lokalizacje, zostały przedstawione poniżej.

Złamania osteoporotyczne biodra

Złamania osteoporotyczne biodra dotyczą przede wszystkim złamania bliższego końca kości udowej. Przeważnie ich powodem jest upadek z wysokości. Rozróżnia się kilka typów złamań, mówi się m.in. o złamaniu wewnątrztorebkowym oraz pozatorebkowym, w obrębie którego wyróżnia się jeszcze złamanie podkrętarzowe i złamanie przezkrętarzowe. Obydwa implikują wiele trudności w postępowaniu leczniczym. Bardzo charakterystyczne jest to, że tylko 1/4 pacjentów po tego rodzaju urazie powraca do pełnej sprawności. Złamania osteoporotyczne biodra cechuje także wysoka śmiertelność – w pierwszym roku po złamaniu wynosi ona od 20 do nawet 50%.

Złamania osteoporotyczne kręgosłupa

Złamania osteoporotyczne kręgosłupa są zdecydowanie najczęstsze. Przeważnie trudno określić ich przyczynę oraz zauważyć uraz, ponieważ może on przebiegać całkowicie bezobjawowo. Dopiero po upływie pewnego czasu, w trakcie wykonywania badań rentgenowskich, lekarz zauważa cechy przebytego złamania. Wśród przyczyn wymienia się najczęściej uraz spowodowany przenoszeniem ciężkich przedmiotów, jednak powody mogą być także nieoczywiste, np. zwyczajne kichnięcie czy intensywnie przebiegającą aktywność bez odpowiedniej amortyzacji. Wyraźnie zauważalne jest wówczas gwałtowne obniżenie wysokości ciała oraz narastanie krzywizny kręgosłupa piersiowego (garb). W niektórych przypadkach można zaobserwować deficyty neurologiczne odpowiadające uszkodzeniu nerwów. Złamania osteoporotyczne kręgosłupa mają charakter kompresyjny, oznacza to, że dochodzi do „zgniecenia” struktury poszczególnych kręgów.

Złamania osteoporotyczne przedramienia

Przyczyną złamań osteoporotycznych przedramienia zawsze jest uraz. Zwiększoną częstotliwość tego typu incydentów obserwuje się w okresie zimowym. Mechanizm jest niemal zawsze taki sam – podczas potknięcia, pacjent, próbując podeprzeć się na wyprostowanej kończynie górnej, przenosi na nią cały ciężar. Osłabiona struktura kości nie wytrzymuje działania takiej siły, dochodzi wówczas do złamania. Rozróżnia się tutaj dwa jego typy: złamanie Collesa oraz złamanie Bartona, nazywane także złamaniem szofera. Pierwsze dotyczy uszkodzenia nasady dalszej kości promieniowej, drugie obejmuje kości nadgarstka.

Złamania osteoporotyczne – leczenie

Leczenie złamań osteoporotycznych jest uzależnione od wielu czynników. Wśród nich wymienia się między innymi lokalizację oraz wiek pacjenta. Złamania osteoporotyczne biodra wymagają zespolenia odłamów kostnych lub wszczepienia endoprotezy stawu biodrowego – jest to uzależnione od typu urazu. 

Przy złamaniach osteoporotycznych kręgosłupa zakłada się opatrunków gipsowych, stosuje się gorset usztywniający odcinek piersiowy do czasu pojawienia się zrostu. Zajmuje to mniej więcej 8 tygodni. Następnie w razie potrzeby wdraża się procedury chirurgiczne, których celem może być zmniejszenie uporczywych dolegliwości neurologicznych. 

W przypadku urazu typu Collesa stosuje się unieruchomienie, zakładając gips, na okres około 6 tygodni. W niektórych sytuacjach wymagana jest dodatkowa repozycja i stabilizacja odłamów. 

Złamania osteoporotyczne – rehabilitacja

Rehabilitacja przy złamaniach związanych ze zmianami osteoporotycznymi to zastosowanie ćwiczeń oraz zabiegów fizykalnych. Stosuje się także aktywności pomagające przeciwdziałać utracie masy kostnej. Ćwiczenia mają charakter siłowy, wykorzystuje się obciążanie poszczególnych części ciała, trening równowagi oraz propriocepcji. Marsz, Nordic Walking, bieganie, podskoki sprzyjają poprawie gęstości kości dolnej części ciała. Pływanie, jazda na rowerze czy trening cardio wspomagają dodatkowo pracę układu sercowo-naczyniowego. 

Fizykoterapia oferuje ekspozycję na działanie zmiennego pola magnetycznego (jest to magnetoterapia), co odznacza się bardzo dobrym rezultatem w przypadku osteoporozy. W fizjoterapii wykorzystuje się także trening na platformie wibracyjnej czy rezonans stochastycznym. Bardzo ważne jest, aby samodzielnie w domu zadbać o redukcję masy ciała, zdrowo się odżywiać i regularnie korzystać z kąpieli słonecznych. Pozwoli to na wyrównanie poziomu witaminy D w skórze oraz będzie sprzyjać utrzymywaniu właściwej wytrzymałości i elastyczności elementów kostnych. Wyposażenie łazienki w maty antypoślizgowe, poręcze, krzesełka do korzystania z prysznica zmniejszy ryzyko upadków, a tym samym urazów, złamań z nimi związanych. 

  1. Sewerynek E., Dąbrowska K., Skowrońska-Jóźwiak E. i in., Compliance with alendronate 10 treatment in elderly women with postmenopausal osteoporosis, „Endokrynol Pol” 2009, nr 60, s. 76–81.
  2. Prince R. L., Lewis J. R., Lim W. H. i in., Adding lateral spine imaging for vertebral fractures to densitometric screening: improving ascertainment of patients at high risk of incident osteoporotic fractures, „J Bone Miner Res.” 2019, nr 34, s. 282-289.
  3. Jiang S. Y., Kaufman D. J., Chien B. Y. i in., Prophylactic fixation can be cost-effective in preventing a contralateral bisphosphonate-associated femur fracture, „Clin Orthop Relat Res.” 2019, nr 477, s. 480-490.
  4. Bartosch P., McGuigan F. E., Akesson K. E., Progression of frailty and prevalence of osteoporosis in a community cohort of older women-a 10-year longitudinal study, „Osteoporos Int.” 2018, nr 29, s. 2191-2199.
  5. Kanis J. A., Stevenson M., McCloskey E. V. i in., Glucocorticoid-induced osteoporosis: a systematic review and cost-utility analysis, „Health Technol Assess.” 2007, nr 11, s. 1–231.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

    Jeszcze sto lat temu pacjenci byli poddawani wszystkim operacjom bez żadnego rodzaju znieczulenia i w złych warunkach sanitarnych. Nic więc dziwnego, że większość z nich nie przeżywała spotkania z chirurgiem. Na szczęście dzisiaj komfort pacjenta jest znacznie wyższy, a podczas drobnych zabiegów, jak i poważniejszych operacji można skorzystać ze znieczulenia – ogólnego i miejscowego. Czym się różnią i jak działają?

  • Egzema – przyczyny i objawy. Leczenie egzemy na dłoniach i twarzy. Które preparaty wybrać, a których unikać?

    Egzema, inaczej wyprysk lub atopowy wyprysk skóry, to niezakaźna choroba, którą nie można się zarazić od drugiej osoby poprzez kontakt bezpośredni lub korzystanie z tych samych kosmetyków czy ręczników i pościeli. Leczenie egzemy jest niezwykle uporczywe, ponieważ zazwyczaj ciężko jest wytypować czynnik wywołujący bolesne, swędzące, pękające i suche plamy na skórze dłoni i twarzy (czasem występujące na całym ciele). Leczenie egzemy z użyciem najlepszych dermokosmetyków i pod opieką najlepszego dermatologa lub alergologa może być nieskuteczne, jeśli pacjent będzie miał stały kontakt z czynnikiem drażniącym.

  • Mocznica – objawy, przyczyny, leczenie

    Mocznica to krańcowe stadium niewydolności nerek cechujące się dużymi stężeniami mocznika i kreatyniny we krwi, niewyrównaną kwasicą nieoddechową oraz powikłaniami przewlekłej choroby nerek (PChN). PChN jest bardzo częstym schorzeniem internistycznym, w którym dochodzi do stopniowego uszkodzenia nerek, a co za tym idzie – spadku ich wydolności.

  • Choroba popromienna – jak ją leczyć?

    Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam, jak tragiczne w skutkach może być działanie promieniowania jonizującego. W ostatnim czasie, ze względu na trwającą wojnę na Ukrainie, temat zagrożenia promieniotwórczego powrócił. Czym zatem jest choroba popromienna? Kto jest na nią narażony i czy można się przed nią uchronić?

  • Skurczowe, czynnościowe bóle brzucha – przyczyny, objawy, leczenie

    Dolegliwości związanych z nadmiernym napięciem mięśni gładkich w obrębie narządów w jamie brzusznej, potocznie nazywanych skurczami, uciskiem czy kolką, może doświadczyć każdy z nas. I każdy może odczuwać taki ból nieco inaczej. Pewne jest, że dla poprawy komfortu i własnego zdrowia warto działać, aby sobie z nim poradzić.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Nocna napadowa hemoglobinuria – co to za choroba? Objawy, leczenie

    Nocna napadowa hemoglobinuria (NNH) zaliczana jest do rzadkich chorób. Diagnozę NNH słyszy od 1 do 2 osób na milion rocznie. Schorzenie rozwija się najczęściej między 25. a 45. rokiem życia. Niestety rokowanie nie jest korzystne, a główną przyczyną zgonów jest zakrzepica. Jakie są jej objawy? Jak wygląda leczenie?

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij