Czym jest mikroplastik i jaki jest jego wpływ na środowisko i na nasze zdrowie?

Czym jest mikroplastik?

Masowe rozpowszechnienie artykułów na bazie tworzyw sztucznych w naszym społeczeństwie stanowi potencjalne zagrożenie, ponieważ, jeśli nie zostaną odpowiednio zutylizowane lub poddane recyklingowi, mogą trafić do środowiska.

Plastikowe mikrodrobiny są produkowane też w celach komercyjnych. Powszechnie wykorzystywane są np. w branży kosmetycznej, mogą znajdować się m.in. w paście do zębów, peelingach, szamponach czy kosmetykach do makijażu. Wiele ubrań jest wykonanych z syntetycznych włókien, takich jak nylon i politereftalan etylenu (PET), które odrywają się podczas prania i przedostają się do wód przez systemy kanalizacyjne.

Jak mikroplastik może wpływać na ludzki organizm? Co już wiemy?

Najpoważniejsze źródła mikroplastiku to osad atmosferyczny, woda pitna oraz owoce morza. Plastikowe mikrodrobiny zidentyfikowano w produktach, takich jak cukier, miód, piwo czy sól morska.

Obecnie poziom mikroplastiku występujący zarówno w wodzie butelkowanej, jak i wodzie z kranu jest uważany za bezpieczny, jednak badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Wiktorii w Kanadzie daje do myślenia, ponieważ dowodzi, że osoby pijące wodę butelkowaną każdego roku spożywają średnio 90 000 dodatkowych cząstek plastiku w porównaniu do osób pijących wodę z kranu.

Chelsea Rochman z Uniwersytetu w Toronto zwraca uwagę, że sam plastik jest substancją obojętną, ale często dodaje się do niego różne chemikalia, które mają nadać mu określone właściwości – kolor, elastyczność, trwałość itp. Wśród takich dodatków można znaleźć bisfenol A (BPA), który ma budowę chemiczną podobną do estrogenu i wpływa na gospodarkę hormonalną organizmu, zwiększa ryzyko wad wrodzonych czy chorób metabolicznych. Co więcej, hydrofobowa powierzchnia plastiku zalegającego w zbiornikach wodnych przyciąga metale ciężkie, polichlorowane bifenyle (PCB) czy wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), które mogą wywoływać negatywne konsekwencje zdrowotne. Inne związki, które przylegają do tworzyw sztucznych mogą powodować nowotwory oraz wpływać na rozwój mózgu u płodów i dzieci.

Ponadto „plastisfera” (ang. plastisphere) sprzyja korzystnym warunkom dla wzrostu i namnażania mikroorganizmów. Kolonie bakterii mogą tworzyć biofilmy, które sprawiają, że tworzywa sztuczne stają się nośnikami chorób, ułatwiając rozprzestrzenianie się chorobotwórczych drobnoustrojów.

Miktroplastik – wiele niewiadomych

Chociaż nie mamy wystarczających informacji na temat prawdziwej skali wpływu zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi na zdrowie ludzi, jasne jest, że rosnący poziom zanieczyszczenia nie wróży nic dobrego. Naukowcy pracują nad zrozumieniem potencjalnych skutków zdrowotnych narażenia na mikroplastik, ale potrzebne są bardziej wnikliwe badania, które skupia się na ich toksykologii. Naukowcy będą musieli również określić ilościowo, ile sztucznego tworzywa rzeczywiście trafia do naszych ciał, aby w pełni zrozumieć długoterminowe skutki ich działania. Trzeba pamiętać, że wiele substancji może stać się trucizną w zależności od dawki. Przy dużej ekspozycji i w określonych okolicznościach mikroplastiki mogą stanowić poważny problem.

Obecna wiedza opiera się głównie na badaniach przeprowadzonych w ciągu ostatniej dekady. Wypełnienie luk w wiedzy na temat mikroplastiku jest priorytetem, ponieważ ostatnie prace badawcze dowodzą, że jest to zagrożenie dużo bardziej poważne niż pierwotnie przypuszczano. Bez wątpienia konieczne są większe wysiłki na rzecz zmniejszenia zużycia plastiku, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i populacyjnym.

Co możesz zrobić?

1. Korzystaj z produktów wielokrotnego użytku. Zapoznaj się z alternatywami dla przedmiotów codziennego użytku, aby zmniejszyć ilość używanego plastiku.
2. Kupuj świadomie. Staraj się wybierać ubrania wykonane z naturalnych materiałów, takich jak bawełna, len, kaszmir, wełna.
3. Ubrania syntetyczne (akryl, nylon, poliamid, poliester, spandex, lycra, elastan) pierz osobno w programach o możliwie najniższej liczbie obrotów. Rozważ kupno kuli lub woreczka do prania, które mają za zadanie wychwycenie mikrowłókien.