Skala Apgar – na czym polega ocena stanu noworodka wg skali Apgar?

Skala Apgar to narzędzie służące do oceny stanu noworodka po 1. i 5. minucie życia. Pierwszy wynik określa, jak dziecko zniosło sam poród, drugi natomiast mówi, jak radzi sobie ono poza łonem matki. Test przeprowadzany jest przez położną bądź neonatologa, który ocenia czynność serca, oddech, napięcie mięśniowe, kolor skóry oraz odruchy. Co może oznaczać niska punktacja w skali Apgar?

Czym jest skala Apgar?

Skala Apgar została stworzona w 1952 roku przez Virginię Apgar, amerykańską anestezjolog oraz pediatrę i służy do określenia stanu noworodka po porodzie.

Jeśli jednak dziecko po 5. minucie uzyska <7 punktów, to ocenę wg skali Apgar powinno kontynuować się co 5 minut do 20. minuty życia noworodka. Maksymalna punktacja wynosi 10, a najmniejsza 0. 

Skala Apgar – jakie parametry podlegają ocenie?

Na podstawie badania przedmiotowego (fizykalnego) ocenia się 5 parametrów wg punktacji 0-1-2: 

1. Czynność serca – 2 pkt: >100/minutę; 1 pkt: <100/minutę; 0 pkt: brak czynności serca.
2. Oddech – 2 pkt: regularny, głęboki oddech, dziecko płacze; 1 pkt: nieregularny płytki oddech, gasping, 0 pkt: dziecko nie oddycha.
3. Napięcie mięśniowe – 2 pkt: prawidłowe; 1 pkt: zmniejszone; 0 pkt: dziecko wiotkie.
4. Zabarwienie skóry – 2 pkt: skóra różowa; 1 pkt: sinica obwodowa; 0 pkt: całe dziecko sine lub blade.
5. Reakcja na bodźce (cewnik/dotyk/osuszanie) – 2 pkt: żywa reakcja, kichanie; 1 pkt: grymas twarzy; 0 pkt: brak reakcji.

Stan dobry – 10-8 punktów Apgar

Stan dziecka, które osiągnęło punktację 8-10 pkt wg skali Apgar, określa się jako dobry. Jest ono żywotne, ma różową skórę, prawidłowe napięcie mięśniowe (typowe dla noworodków ustawienie zgięciowe kończyn), a jego podstawowe parametry życiowe (częstość oddechów i pracy serca) są w normie. 

Stan średni – 7-4 punktów Apgar

Dziecko w stanie średnim uzyskuje 4-7 pkt. Obserwuje się sinicę obwodową (kończyn), zaburzenia oddychania, zwolnioną pracę serca (<100 uderzeń/ minutę), zmniejszone napięcie mięśniowe. Odpowiedź na bodziec (cewnik w celu odciągnięcia wydzieliny śluzowej z jamy ustnej dziecka) jest obniżona. Takie dziecko wymaga dalszej obserwacji i stałego nadzoru. Dzieci z punktacją <7 pkt należy ponownie oceniać wg skali Apgar co 5 minut aż do 20. minuty życia.

Stan zły – 3-0 punktów Apgar

Dziecko w stanie ciężkim, urodzone w zamartwicy, jest wiotkie, z sinicą centralną (zasinienie śluzówek, świadczące o niedotlenieniu i zaburzeniu krążenia), nie odpowiada na bodźce. Może wystąpić brak oddechu i zatrzymanie krążenia. Dziecko wymaga wtedy podjęcia czynności resuscytacyjnych. 

Skala Apgar – interpretacja wyników

U wcześniaków fizjologicznie może występować obniżone napięcie mięśniowe, słabsza reakcja na bodźce lub przejściowe zaburzenia oddychania, dlatego ta skala lepiej odzwierciedla faktyczny stan ogólny w przypadku dzieci donoszonych. Skala Apgar może być przydatna do określenia rokowania u dzieci z zamartwicą.