Post-COVID-19 syndrome – objawy i postępowanie przy zespole „pocovidowym”
Justyna Piekara

Post-COVID-19 syndrome – objawy i postępowanie przy zespole „pocovidowym”

Infekcja wywołana SARS-CoV-2 została stłumiona, pacjent wyzdrowiał. Niestety w wielu przypadkach COVID-19 historia choroby na tym się nie kończy. Jak przedstawia się długodystansowe oblicze COVID-19? Gdzie uzyskać pomoc, gdy objawy nie ustępują?

Czym jest zespół postcovidowy?

Post-COVID-19 syndrome (PCS), “długi COVID” (ang. long COVID) lub przewlekły zespół COVID (ang. chronic COVID syndrome, CCS) to nieformalne nazwy zespołu objawów, który towarzyszy chorym nawet przez kilka miesięcy po typowym okresie rekonwalescencji COVID-19.

Matthew Levison z Drebel University College of Medicine zaznacza, że “bez formalnie przyjętej definicji zespołu post-COVID-19 trudno jest ocenić, jak często występuje, jak długo trwa, kto jest najbardziej zagrożony, co go powoduje, jaka jest patofizjologia i jak leczyć i zapobiegać”.

„Zespół Post-COVID jest nowym, unikalnym zjawiskiem i wciąż się o nim uczymy. Wiemy jednak, że jego objawy, szczególnie skrajne zmęczenie, mogą mieć ogromny wpływ na jakość życia danej osoby – wpływając na życie rodzinne i wydajność pracy”, wyjaśnia dr Sandeep Lahoti w wywiadzie dla “Houston Methodist”.

Reynolds Panettieri, profesor medycyny w Rutgers Robert Wood Johnson Medical School w New Jersey, szacuje, że u około 10% pacjentów z COVID-19 rozwinie się przewlekły problem ze zdrowiem.

Esther Mełamed, neurolog z Dell Medical School na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, sugeruje natomiast, że syndrom prawdopodobnie jest rezultatem zaburzeń komunikacji neuronalnej, do której dochodzi na skutek rozregulowania układu odpornościowego i powstania stanów zapalnych w organizmie, które towarzyszą COVID-19.

Zespół pocovidowy – grupy największego ryzyka

Osoby najbardziej narażone na rozwój zespołu postcovidowego to:

  • dorośli w wieku powyżej 50 lat,
  • osoby, które doświadczyły ciężkiego przebiegu COVID-19,
  • osoby z problemami krążeniowo-oddechowymi, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą lub otyłością.

Inicjatywa “Survivor Corps”

“Survivor Corps” to grupa stworzona w mediach społecznościowych przez osoby, które przeszły przez infekcję SARS-CoV-2. Nie ustają one w wysiłkach na rzecz lepszego zrozumienia oddziaływania nowego koronawirusa na ludzkie zdrowie i opisują w czasie rzeczywistym swoje doświadczenia związane z COVID-19. Członkowie internetowej zbiorowości starają się edukować społeczeństwo oraz w miarę możliwości wspierać naukowców.

Survivor Corps opublikowała na Facebooku otwartą ankietę, która powstała z pomocą dr Natalie Lambert z Indiana University School of Medicine oraz dr Wendy Chung z Columbia University Irving Medical Center, prosząc “covidowych długodystansowców”, aby opisali objawy, których doświadczają w związku z COVID-19. W badaniu wzięło udział ponad 1500 osób. Respondenci zidentyfikowali 98 objawów, których nadal doświadczają. Około 26% uczestników badania zgłosiło bóle głowy, bóle stawów i uporczywy ból w klatce piersiowej.

Powiązane produkty

Czym objawia się zespół postcovidowy?

Pacjenci, którzy przechorowali COVID-19 nadal borykają się z szeregiem problemów zdrowotnych. Lekarze uczą się, dlaczego choroba zostawia trwałe ślady w organizmie. Spektrum kliniczne objawów, które wiąże się z zespołem postcovidowym jest bardzo zróżnicowane. Osoby, u których objawy COVID-19 się przedłużają wspominają o:

  • bólu stawów,
  • bólu w klatce piersiowej,
  • mgle mózgowej,
  • nawracających gorączkach,
  • problemach ze snem,
  • trudnościach z oddychaniem,
  • utracie węchu i/lub smaku,
  • odczuwanym zmęczeniu.

Pacjenci, u których rozwinął się zespół ostrej niewydolności oddechowej (ang. acute respiratory distress syndrome, ARDS) wykazują większe ryzyko długoterminowych problemów zdrowotnych, a wśród nich:

  • zwłóknieniowe uszkodzenie płuc,
  • uszkodzenie serca, zapalenie mięśnia sercowego,
  • zaburzenia zdrowia psychicznego.

Co robić, jeśli masz objawy zespołu postcovidowego?

Leczenie symptomów zespołu postcovidowego wymaga interdyscyplinarnego podejścia, w odpowiedzi na zapotrzebowanie tworzone są specjalne poradnie.

Takie jednostki skupiają ekspertów w dziedzinie kardiologii, pulmonologii, psychiatrii, neurologii, fizjoterapii oraz innych dziedzin w celu koordynacji opieki i opracowania indywidualnej terapii dla pacjentów. Na terenie naszego kraju poradnie postcovidowe powstały m.in. w Toruniu, Gdyni, Łodzi, Wrocławiu i Legnicy.

Jak postępować, gdy wystąpi post-COVID-19 syndrome?

  1. Zadbaj o siebie. Pamiętaj o zasadach zdrowego stylu życia.
  2. Monitoruj objawy. Skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu.
  3. Wykonaj zalecane badania diagnostyczne. Najczęściej są to: EKG, RTG, tomografia komputerowa klatki piersiowej, echokardiografia, USG jamy brzusznej, spirometria oraz szereg badań laboratoryjnych.
  4. W razie potrzeby skorzystaj z opinii lekarza specjalisty lub zgłoś się do poradni postcovidowej.
  1. K. McCallum, Post-COVID syndrome: what should you do if you have lingering COVID-19 symptoms?, “houstonmethodist.org” [online], https://www.houstonmethodist.org/blog/articles/2020/nov/post-covid-syndrome-what-should-you-do-if-you-have-lingering-covid-19-symptoms/, [dostęp:] 21.01.2021.
  2. B. Brody, 'Post-COVID syndrome' is causing lingering symptoms in some coronavirus survivors – here's what to know, “health.com” [online], https://www.health.com/condition/infectious-diseases/coronavirus/post-covid-syndrome, [dostęp:] 21.01.2021.
  3. M. E. Levison, Commentary: what we know so far about post-COVID syndrome, “msdmanuals.com” [online], https://www.msdmanuals.com/professional/news/editorial/2020/09/23/20/17/post-covid-syndrome, [dostęp:] 21.01.2021.
  4. F. Ingle, Post Covid services can help you cope with the after-effects of Covid, “timesofindia.indiatimes.com” [online], https://timesofindia.indiatimes.com/blogs/voices/post-covid-services-can-help-you-cope-with-the-after-effects-of-covid/, [dostęp:] 21.01.2021.
  5. K. U. Baillie, Long-term effects of COVID-19 and support to cope, “penntoday.upenn.ed” [online], https://penntoday.upenn.edu/news/long-term-effects-covid-19-and-support-cope, [dostęp:] 21.01.2021.
  6. A. Kaul, Post COVID-19 Care: 6 things you need to do after recovering from coronavirus, “ndtv.com” [online], https://www.ndtv.com/health/post-covid-19-care-6-things-you-need-to-do-after-recovering-from-coronavirus-2302135, [dostęp:] 21.01.2021.
  7. A. Vaidya, COVID-19 survivors identify 98 lingering effects, “beckershospitalreview.com” [online], https://www.beckershospitalreview.com/patient-safety-outcomes/covid-19-survivors-identify-98-lingering-effects.html, [dostęp:] 21.01.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij