„Molekularne nożyczki” skutecznie eliminują komórki nowotworowe. Nowa metoda walki z rakiem jajnika i glejakiem
Justyna Piekara

„Molekularne nożyczki” skutecznie eliminują komórki nowotworowe. Nowa metoda walki z rakiem jajnika i glejakiem

Manipulacja genetyczna z zastosowaniem nanocząstek lipidów pomaga niszczyć komórki rakowe, donoszą naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie i Harvard Medical School. Opracowana przez nich metoda nie generuje efektów ubocznych i jest skuteczna, nawet w przypadku bardzo agresywnych nowotworów, jak glejak czy rak jajnika. 

Metoda CRISPR-Cas9

CRISPR-Cas9 to najnowocześniejsze narzędzie do edycji genów. Działa jak mikroskopijne „nożyczki” do cięcia materiału genetycznego, które pomagają usuwać jego niechciane fragmenty. Oprócz usuwania części nici DNA, wykorzystanie tej techniki umożliwia genetykom dodawanie lub edytowanie sekcji sekwencji DNA. Powstanie CRISPR-Cas9 zainspirowała sama natura. Pomysł stworzenia technologii zrodził się z prostego mechanizmu obronnego, który obserwuje się u drobnoustrojów. 

Pomysły na wykorzystanie CRISPR-Cas9 do leczenia raka już się pojawiały, jednak dopiero zespołowi z Tel Awiwu udało się zrealizować pomysł w praktyce. Do tej pory wykorzystanie tej technologii w terapii nowotworów było trudne ze względu niską wydajność edycji i potencjalną toksyczność istniejących systemów dostarczania. 

Nowa metoda nazywa się CRISPR-LNP, jest to modyfikacja metody CRISPR-Cas9. Uczeni wykorzystali specjalnie spreparowane cząsteczki lipidów w roli wektora, który zawiera instrukcję niszczenia komórek nowotworowych. Do przeprowadzenia procedury CRISPR-LNP niezbędne są trzy elementy: 

  • wektor – lipidowa nanocząsteczka, 
  • informacyjne RNA (mRNA), które „koduje” informację, w jaki sposób „molekularne nożyczki” mają wykonać cięcie,
  • system nawigacyjny, który „rozpoznaje” komórki rakowe. 

Wektor zawiera aminokwasową sekwencję enzymu Cas9 w postaci RNA. Kiedy wślizgnie się do komórki rakowej, wytwarza Cas9. Następnie w połączeniu z cząsteczkami sg-RNA niszczy od wewnątrz komórkę nowotworową i zapobiega jej replikacji. Po takiej interwencji już nigdy nie będzie aktywna. 

Metoda CRISP-LNP vs. agresywne postacie raka

Naukowcy wysoko podnieśli poprzeczkę dla zaprojektowanych przez siebie cząsteczek. Postanowili przetestować działanie metody CRISP-LNP na najbardziej śmiertelnych nowotworach – glejaku wielopostaciowym i przerzutowym raku jajnika. Próba wykazała, że zastosowane leczenie poprawiło wskaźnik przeżycia myszy odpowiednio o 30% i 80%. Po zaledwie jednej sesji leczenia CRISPR-LNP badacze dostrzegli, że oczekiwana długość życia myszy z glejakiem się podwoiła. Myszy zakażone rakiem jajnika wykazały podobne wyniki. 

Profesor Peer nazywa nową metodę „bardziej elegancką chemioterapią”. Biotechnolog ma nadzieję, że zastąpi ona leczenie, które może mieć dotkliwe dla pacjentów skutki uboczne. Kolejnym krokiem naukowców z Tel Awiwu jest przetestowanie kliniczne technologii, którą opracowali. Możliwość zakłócania ekspresji genów in vivo w nowotworach otwiera nowe możliwości. Wiąże się też z rozpoczęciem poszukiwań zastosowania edycji genów w przypadkach niezłośliwych nowotworów. Zespół kieruje teraz swoją uwagę na raka krwi i dystrofię mięśniową Duchenne’a. 

Polecane dla Ciebie

Rozwój terapii wykorzystujących mRNA

Terapie molekularne, w których stosuje się informacyjny RNA (mRNA, messenger RNA), budzą obecnie duże zainteresowanie naukowców. Leki mRNA wykorzystują naturalne procesy biologiczne. To zestaw instrukcji, który skłania organizm do wytwarzania „własnego leku”, a dokładniej ekspresji odpowiednich białek, które pomagają zwalczać chorobę. Umożliwia to potencjalne leczenie szerokiego spektrum chorób, z których wielu nie da wyleczyć się za pomocą tradycyjnie stosowanych metod. 

  1. T. Domański, Edycja genów pomoże nam wygrać z nowotworami. Nowa metoda skutecznie niszczy komórki rakowe, ”msn.com” [online], https://www.msn.com/pl-pl/zdrowie/nasze-zdrowie/edycja-genów-pomoże-nam-wygrać-z-nowotworami-nowa-metoda-skutecznie-niszczy-komórki-rakowe/ar-BB1bk1mO?ocid=msedgntp, [dostęp:] 04.12.2020. 
  2. S. Shankar, Novel lipid nanoparticle delivery system enables CRISPR gene editing to combat cancer, „geneonline.news/en/” [online], https://geneonline.news/en/2020/11/22/novel-lipid-nanoparticle-delivery-system-enables-crispr-gene-editing-to-combat-cancer/, [dostęp:] 04.12.2020.
  3. B. Goodman, CRISPR-based therapy shows early promise for cancer, „webmd.com” [online], https://www.webmd.com/cancer/news/20201123/crispr-based-therapy-shows-early-promise-for-cancer, [dostęp:] 04.12.2020. 
  4. D. Rosenblum, A. Gutkin, R. Kedmi, CRISPR-Cas9 genome editing using targeted lipid nanoparticles for cancer therapy, „Science Advances” 2020, nr 47 (6) [online], DOI: 10.1126/sciadv.abc9450, [dostęp:] 04.12.2020. 
  5. N. Jeffay, With new ’elegant chemo,’ Israeli scientists edit genome to destroy cancer DNA, ”timesofisrael.com” [online], https://www.timesofisrael.com/with-new-elegant-chemo-israeli-scientists-edit-genome-to-destroy-cancer-dna/, [dostęp:] 04.12.2020.
  6. Cancer: a technique based on CRISPR effectively destroys cancer cells, „geeky.news” [online], https://geeky.news/cancer-a-technique-based-on-crispr-effectively-destroys-cancer-cells/, [dostęp:] 04.12.2020.
  7. The science and fundamentals of mRNA technology, „modernatx.com” [online], https://www.modernatx. com/mrna-technology/science-and-fundamentals-mrna-technology, [dostęp:] 04.12.2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Dlaczego wciąż nie ma tabletek antykoncepcyjnych dla mężczyzn?

    Doustne tabletki antykoncepcyjne dla kobiet są używane od lat 60. XX wieku, być może też z tego powodu wciąż pojawia się pytanie – dlaczego nadal nie ma doustnych środków antykoncepcyjnych dla mężczyzn? Pomimo wielu lat obiecujących badań i wyników prób laboratoryjnych wydaje się, że świat nauki nie zbliżył się w sposób znaczący do osiągnięcia tego celu. Dlaczego?

  • Suplementy, które mogą zmniejszyć uczucie lęku – glicynian magnezu, szafran, witamina D (część 1.)

    Suplementy nie zastąpią kompleksowego leczenia zaburzeń lękowych, niemniej istnieją takie, którymi dobrze jest wspierać swój organizm podczas terapii – niezależnie od tego, jaką wybierzemy. Jeśli obserwujemy u siebie poważne objawy lęku, warto skonsultować się z lekarzem, psychologiem lub innym specjalistą, który pomoże opracować indywidualny plan leczenia, w tym ewentualne stosowanie suplementacji. Które suplementy mogą wesprzeć pacjenta w walce z zaburzeniami lękowymi?

  • Karmienie piersią – weganizm nie zmniejsza ilości niektórych składników odżywczych

    Naukowcy twierdzą, że mleko matki będącej na diecie wegańskiej zawiera wystarczającą ilość witaminy B2 i karnityny. Badania przeciwstawiają się wcześniejszym wynikom eksperymentów, które wykazały, że mleko mam weganek nie zawiera niektórych niezbędnych składników odżywczych. Eksperci uważają jednak, że matki na diecie wegańskiej nadal muszą się upewniać, że spożywają odpowiednią ilość kalorii, składników odżywczych oraz witamin i minerałów, które są niezbędne dla zdrowia niemowlęcia i ich samych.

  • Czy nanokryształy celulozy ochronią nas przed komarami?

    Komary są nosicielami wielu groźnych dla człowieka chorób, dlatego też naukowcy nie ustają w poszukiwaniu sposobów na ograniczenie ich rozprzestrzeniania się. Dostępne na rynku repelenty, choć odstraszają owady, nie mają stuprocentowej skuteczności. Być może już niedługo będziemy mogli korzystać z niezawodnych preparatów na komary zawierających nanokryształy celulozy. Dowiedz się, jak one działają.

  • Niedobór witaminy D związany ze zwiększonym ryzykiem rozwoju długiego COVID-19

    Wyniki najnowszego badania jasno wskazują, że osoby z niskim poziomem witaminy D, będące po hospitalizacji z powodu zakażenia koronawirusem, są bardziej narażone na długi COVID-19 w porównaniu do pacjentów bez niedoboru tej witaminy. Eksperyment został zaplanowany w taki sposób, aby usunąć jak najwięcej nieznanych zmiennych, które mogłyby wpłynąć na efekt końcowy. Dzięki temu wyniki analiz są dużo bardziej wiarygodne niż poprzednie badania prowadzone w tym zakresie. Niekontrolowane zmienne w badaniach nad witaminą D i długotrwałym COVID-19 są trudne do wyjaśnienia.

  • Jakie są alternatywy dla picia kawy?

    Kawa jest dla wielu ludzi pierwszym napojem, po który sięgają zaraz po przebudzeniu. Zdarza się, że kofeina zawarta w kawie wywołuje nerwowość i nadmierne pobudzenie, kłopoty z trawieniem lub bóle głowy, a to tylko początek często wymienianych minusów związanych z piciem tego popularnego napoju. Dla tych osób, które chciałyby spróbować zamienić kawę na coś innego, przygotowaliśmy zestawienie zdrowszych alternatyw.

  • Makroelementy – jaką rolę odgrywają w organizmie człowieka?

    Makroelementy to termin odnoszący się do składników odżywczych, których organizm potrzebuje w większych ilościach, aby funkcjonować prawidłowo. Należą do nich na przykład węglowodany, białka i tłuszcze. Są kluczowymi składnikami diety i pełnią istotne role. Inne ważne dla człowieka makroelementy to: magnez, potas czy wapń.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij