Łupież u dziecka – przyczyny i leczenie. Jakie preparaty przeciwłupieżowe stosować u dzieci?

Przyczyną powstawania łupieżu u dziecka jest zakażenie grzybicze. Może pojawić się na skutek zaburzeń hormonalnych, np. w przypadku nadmiernej produkcji łoju przez gruczoły łojowe lub u osób z przesuszoną skórą głowy. Podstawą leczenia łupieżu jest dbanie o prawidłową higienę skóry głowy i włosów oraz używanie preparatów przeciwłupieżowych. Warto pamiętać, iż łupież zazwyczaj ma łagodny przebieg, lecz często nawraca.  

Łupież u dziecka – przyczyny  

Przyczyną pojawienia się łupieżu jest zakażenie grzybem drożdżopodobnym Pityrosporumovale z rodzaju Malassezia. Należy podkreślić, iż bytuje on na skórze głowy zdrowych osób, często nie dając objawów. W wyniku nadmiernego złuszczania się warstwy rogowej skóry dochodzi do powstawania charakterystycznych białych „płatków” na skórze głowy. Łupieżowi często towarzyszy przetłuszczanie się skóry oraz łojotok. Łupież może także wystąpić na przesuszonej skórze, która jest wówczas bardziej narażona na szkodliwe działanie drożdżaków. Łupież występuje częściej także w chorobach takich jak łuszczyca, alergie skórne czy atopowe zalanie skóry.  

Do najczęstszych przyczyn prowadzących do powstania łupieżu u dzieci zalicza się: 

• nieprawidłową higienę skóry głowy i włosów – jest to najczęstsza przyczyna pojawienia się łupieżu. W przypadku zbyt rzadkiego mycia włosów dochodzi do nadmiernego gromadzenia się złuszczonych komórek skóry oraz łoju, z których powstaje łupież w postaci tłustych fragmentów naskórka;
• przesuszenie skóry głowy – prowadzi do niego częste używanie suszarki, przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, noszenie czapki w zimie, używanie kosmetyków wysuszających skórę. Łupież przybiera wówczas formę małych, białych płatków, które sypią się na ramiona;
• łojotokowe zapalenie skóry głowy – objawia się występowaniem dużych, tłustych płatów naskórka o kolorze białym lub żółtawym. Skóra głowy jest tłusta i zaczerwieniona. Choroba może dotyczyć także pach, pachwin, nosa, pleców czy uszu;
• alergie – łupież powstaje na skutek reakcji alergicznej na składniki kosmetyków lub w wyniku alergii pokarmowej;
• łuszczyca – zmiany łuszczycowe najczęściej pojawiają się początkowo na łokciach, kolanach lub tułowiu, dopiero później na owłosionej skórze głowy;
• atopowe zapalenie skóry – zmiany skórne o różnym nasileniu charakteryzują się świądem. Podstawą leczenia jest nawilżanie skóry preparatami emolientowymi;
• zaburzenia hormonalne np. niedoczynność tarczycy.  

Łupież a wiek dziecka  

Łupież u dzieci najczęściej pojawia się w wieku 6–10 lat. Zmiany skórne najczęściej występują na owłosionej skórze głowy i może towarzyszyć im stan zapalny oraz świąd. Do rozwoju łupieżu może również prowadzić niedokładne zmywanie kosmetyków używanych do mycia skóry głowy i włosów, co powoduje zatkanie ujścia gruczołów łojowych i nasilenie objawów łojotoku.  

Warto zwrócić uwagę, iż występująca w wieku noworodkowym i niemowlęcym ciemieniucha nie jest łupieżem, choć często jest z nim mylona. Ciemieniucha najczęściej pojawia się u dzieci w u 2–10 tygodniu życia i przybiera postać żółtych łusek pokrywających skórę głowy. Powstaje ona na skutek wzrostu aktywności gruczołów łojowych w skórze i nadmiernej produkcji łoju, który wraz ze zrogowaciałym naskórkiem tworzy zmiany typowe dla ciemieniuchy. Ciemieniucha nie daje objawów bólowych ani świądu. Zmiany skórne zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu kilku miesięcy. Pomocne bywa stosowanie specjalnych preparatów na ciemieniuchę, które zmiękczają zrogowaciały naskórek, dzięki czemu łatwiej jest go usunąć ze skóry głowy.  

 Łupież u dziecka – jak go leczyć? 

Leczenie łupieżu u dziecka jest zależne od jego wieku, nasilenia i prawdopodobnej przyczyny objawów. Ważne jest, aby unikać stosowania u dzieci szamponów przeciwłupieżowych dla dorosłych, gdyż mogą powodować reakcje alergiczne skóry i nasilać objawy.  

U nastolatków z łupieżem zaleca się stosowanie preparatów zawierających substancje przeciwgrzybiczne oraz keratolityczne, które złuszczają naskórek, zapobiegając powstawaniu łusek na skórze głowy. Zaleca się stosowanie szamponów leczniczych 2 razy w tygodniu, pozostawiając je na skórze głowy przez około 5 minut. Cała kuracja trwa zazwyczaj miesiąc. Warto pamiętać, że łupież często nawraca, więc profilaktycznie można stosować szampon przeciwłupieżowy 1–2 razy w miesiącu.   

Co stosować na łupież u dziecka?  

Łupież u dziecka ma zazwyczaj łagodny przebieg, choć ma tendencję do nawrotów. Podczas leczenia łupieżu u dziecka warto zastosować specjalistyczny szampon przeciwłupieżowy, odpowiedni do wieku dziecka. Należy dbać o prawidłową higienę skóry głowy i włosów, dokładnie spłukiwać kosmetyki używane do mycia, a także unikać suszenia włosów suszarką.  

Warto dbać o prawidłowo zbilansowaną dietę zawierającą produkty bogate w witaminy z grupy A, B i E (nabiał, ryby, oleje roślinne, orzechy, warzywa i owoce) oraz w wapń, magnez i potas (orzechy, czekolada, banany, pomidory, jaja, ryby oraz mięso).  

Należy także prowadzić zdrowy styl życia, dbać o prawidłową aktywność fizyczną, odpowiednią ilość snu oraz unikać palenia tytoniu, przebywania w zanieczyszczonych pomieszczeniach lub nadużywania klimatyzacji.