Kość łódeczkowata – objawy, leczenie i rehabilitacja w złamaniach kości łódeczkowatej
Mateusz Burak

Kość łódeczkowata – objawy, leczenie i rehabilitacja w złamaniach kości łódeczkowatej

Kość łódeczkowata znajduje się u podstawy kciuka. Jest jedną z ośmiu kości nadgarstka – tą, która najczęściej ulega złamaniu. Ze względu na swoje położenie i niewielkie rozmiary często przysparza problemów diagnostycznych, a leczenie jest trudne i długotrwałe. Do urazów kości łódeczkowatej dochodzi najczęściej na skutek upadku na wyprostowaną rękę. W przypadku złamań bez przemieszczenia zakłada się opatrunek gipsowy (na wiele tygodni), natomiast wieloodłamowe uszkodzenie struktury kości łódeczkowatej wymaga leczenia operacyjnego.

Kość łódeczkowata – anatomia

Kość łódeczkowata nadgarstka (z łac. os scaphoideum) jest największą kością w obszarze tzw. szeregu bliższego. Swoją nazwę zawdzięcza podobieństwu do łódki, niektórzy twierdzą, że wyglądem przypomina orzech ziemny lub orzech nerkowca. Kość łódeczkowata stanowi miejsce przyczepu więzadeł oraz mięśni, tam, gdzie przytwierdzony jest troczek zginaczy oraz odwodziciel krótki kciuka. Owa kość łączy się od góry z kością promieniową, dolna część to połączenie z kością czworoboczną większą oraz mniejszą. Natomiast brzeg łokciowy to kość główkowata oraz księżycowata. Punkt jej kostnienia powstaje między 4,5–6 rokiem życia. K

W stopie występuje struktura o bardzo podobnej nazwie. Jest to kość łódkowata (z łac. os naviculare). Stanowi ona odpowiednik kości łódeczkowatej nadgarstka we wczesnej fazie rozwojowej. Zlokalizowana jest między kośćmi klinowatymi, a kością skokową. Kość łódkowata również może ulegać złamaniu.

Kość łódeczkowata – objawy złamania kości łódeczkowatej

Złamanie bądź pęknięcie (przy zdecydowanie mniejszej sile podczas urazu)kości łódeczkowatej stanowi powszechne następstwo urazów okolicy nadgarstka, częściej występuje u mężczyzn. Potencjalnymi czynnikami ryzyka może być rodzaj uprawianego sportu i związany z nim możliwy mechanizm kontuzji, wymienia się tutaj zawodników piłki nożnej, piłkarzy ręcznych, narciarzy, siatkarzy oraz biegaczy. 

Mechanizm kontuzji w obrębie nadgarstka jest w wielu przypadkach podobny. Do uszkodzenia struktury kości dochodzi najczęściej w rezultacie upadku i gwałtownego przeciążenia ręki ustawionej w pozycji zgięcia grzbietowego oraz niewielkiego odchylenia w kierunku łokciowym. Powoduje to przekroczenie bariery wytrzymałości tkankowej i prowadzi do złamania kości łódeczkowatej nadgarstka. Najczęstsze objawy to:

  • silny ból nasilający się podczas ruchów w nadgarstku,
  • tkliwość palpacyjna okolicy kości łódeczkowatej, tzw. tabakiery anatomicznej,
  • opuchlizna, zaczerwienienie skóry nad kością,
  • charakterystyczny ból przy nacisku kciuka w jego osi oraz podczas poruszania nim
  • obecność krwiaka.

Przeważnie objawy znacząco utrudniają czynności manipulacyjne w obrębie ręki. Bolesne przy złamanej kości łódeczkowatej może stać się poruszanie przedramieniem.

Powiązane produkty

Kość łódeczkowata – diagnostyka złamań kości łódeczkowatej

Mimo niewielkich rozmiarów, złamana kość łódeczkowata może przysparzać bardzo wielu problemów diagnostycznych. Złamanie struktury o tak małym rozmiarze może sprawić trudność w uwidocznieniu szczeliny złamania na radiogramie (RTG), mimo że zazwyczaj wykonuje się aż 4 projekcje w różnym ustawieniu nadgarstka. 

Dlatego lekarz może zadecydować o wykonaniu rezonansu magnetycznego, ponownego zdjęcia rentgenowskiego po upływie 2 tygodni lub też o obrazowaniu z wykorzystaniem scyntygrafii. Poza diagnostyką obrazową wykorzystuje się oczywiście standardowe procedury diagnostyczne: wywiad, aby pomóc określić mechanizm urazu, oraz szereg testów prowokacyjnych, uciskowych. 

Kość łódeczkowata – leczenie złamań kości łódeczkowatej

Najpowszechniejszą metodą leczenia nieoperacyjnego jest zastosowanie unieruchomienia w opatrunku gipsowym na okres nawet 12 tygodni (tak długo zrasta się kość łódeczkowata). Ze względu na lokalizację miejsca złamania nadgarstka samo ułożenie i zagipsowanie odbywa się w tzw. rękawicy balowej (przypomina rękawice stosowane w baseballu amerykańskim). Następnie po upływie dwóch tygodni dokonuje się ponownej diagnostyki radiologicznej. Należy podkreślić, że takie postępowanie odbywa się jedynie w sytuacji złamania kości łódeczkowatej nadgarstka bez przemieszczenia. W przeciwnym razie proces leczenia jest odmienny. 

Wieloodłamowe uszkodzenie struktury kości łódeczkowatej wymaga ustawienia odłamów, ustabilizowania oraz unieruchomienia. Zabieg operacyjny najczęściej przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, wówczas stabilizacja fragmentów kości odbywa się z wykorzystaniem tzw. śruby Herberta oraz drutów Kirschnera. Cała operacja kości łódeczkowatej przebiega z wykorzystaniem promieni rentgenowskich, aby precyzyjnie uwidocznić miejsce uszkodzenia i móc kontrolować przebieg zabiegu. 

W przypadku, kiedy pacjent zgłasza się z objawami złamania, które wystąpiło już jakiś czas temu, możemy mieć do czynienia z tzw. stawem rzekomym kości łódeczkowatej (w obszarze nadgarstka). W miejscu uszkodzenia kości następuje wtedy wytworzenie się pseudo-stawu, który jest rezultatem braku ustabilizowania i zrostu odłamów kostnych (złamanie nadgarstka z przemieszczeniem). Wtedy należy dokonać przeszczepu kostnego i uzupełnić powstałe ubytki w szczelinie złamania w trakcie leczenia operacyjnego.

Rehabilitacja po złamaniu kości łódeczkowatej

Fizjoterapia w początkowym okresie skupia się na stworzeniu warunków do prawidłowego zrostu i gojenia kości. Ważne jest odciążenie ręki, odpoczynek i ewentualne zastosowanie magnetoterapii. Należy zaznaczyć, że obecność metalu w przypadku tego rodzaju zabiegu nie stanowi przeciwwskazania. Po usunięciu unieruchomienia zaleca się unikanie dźwigania z zaangażowaniem tej ręki oraz czynności mogących sprzyjać jej przeciążeniu. Jest to bardzo ważne ze względu na słabe anatomiczne ukrwienie tej kości i co za tym idzie osłabione warunki regeneracji. 

Jednym z możliwych powikłań, poza wspomnianym stawem rzekomym, jest martwica po złamaniu kości łódeczkowatej. W celu poprawy ukrwienia zaleca się zabiegi wodne – np. masaż wirowy czy krioterapię. Zabiegi z wykorzystaniem terapii manualnej oraz powięziowej mają za zadanie przywrócić grę stawową oraz uwolnić restrykcje tkankowe. Ćwiczenia sprawności manualnej po złamaniu kości nadgarstka poprawiają możliwości funkcjonalne w zakresie chwytu oraz pomagają odzyskać zakres ruchu. Zastosowanie tapingu po przebytym urazie kości łódeczkowatej pomaga skoncentrować napływ krwi żylnej, przyspieszając tym samym proces regeneracji. Dodatkowo odciąży nadgarstek i zredukuje ból. Wzbogacenie jadłospisu o suplementy z witaminą D oraz suplementacja witaminy C również nie jest bez znaczenia. Pomoże bowiem we właściwym gojeniu i odbudowie struktury tkanki kostnej. 

Przez pewien czas po zdjęciu gipsu warto zastanowić się nad czasowym noszeniem ortezy. Ma to szczególne znaczenie przy powrocie do pracy. Pomoże to odciążyć staw i zmniejszy ryzyko ewentualnych powikłań czy ponownych urazów. 

  1. L. F. Lao, Q. Y. Li, G. B. Zhong i in., Intraosseous ganglion of the scaphoid: a case report and review of published reports, „Journal of Orthopaedic Surgery” 2014, nr 6.
  2. K. Kawamura, K. C. Chung, Treatment of scaphoid fractures and nonunions, „Journal of Hand Surgery” 2008, nr 33.
  3. H. Schma, P. C. Strohm, M. Jaeger, N. P. Südkamp, Flexible fixation and fracture healing: do locked plating ‘internal fixators’ resemble external fixators? „Journal of Orthopaedic Trauma 2011, nr 25, s. 15–20.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij