Mężczyzna trzymający się za bolące podbrzusze
Patryk Jasielski

Skręt jądra, czyli nagły, silny, jednostronny ból w okolicy pachwiny

Jądra są męskimi narządami rozrodczymi (gonadami) umiejscowionymi w mosznie. Do ich funkcji zalicza się produkcję plemników i wydzielanie męskich hormonów płciowych. W obrębie moszny może dochodzić do wielu schorzeń zaburzających prawidłową pracę gonad. Jednym z najbardziej niebezpiecznych stanów, który wymaga pilnej interwencji lekarza, jest skręt jądra.

Grupa ostrych chorób dotyczących jąder męskich określana jest mianem zespołu ostrej moszny. Stanowi on zespół objawów i charakteryzuje się najczęściej jednostronnym zaczerwienieniem, bolesnością i obrzękiem moszny. Mogą im towarzyszyć także inne dolegliwości. Przyczyn zespołu ostrej moszny jest kilka, zazwyczaj są to choroby jąder. Najgroźniejszą z nich jest skręt jądra. Nieleczony może prowadzić do martwicy i konieczność usunięcia jądra.

Czym jest skręt jądra?

Moszna u mężczyzny stanowi workowaty narząd, wewnątrz którego umieszczone są dwa jądra. Skręt jądra jest najpoważniejszym ostrym stanem urologiczny, który nieleczony grozi jego utratą. Związany jest z przemieszczeniem się jądra i utratą odpowiedniego ukrwienia, co wywołuje niedokrwienie, a nawet martwicę. Skręt jądra występuje najczęściej u dzieci i młodzieży. Wśród noworodków odpowiada on za 50% przypadków zespołu ostrej moszny.

Wyróżnia się dwa typy skrętu jądra:

  • wewnątrzosłonkowy skręt jądra,
  • zewnątrzosłonkowy skręt jądra.

Jakie są przyczyny skrętu jądra?

Bezpośrednią przyczyną skrętu jądra jest jego obrót wokół własnej osi, który prowadzi do skręcenia powrózka nasiennego, na którym jest zawieszone jądro. Przebiegają w nim naczynia odżywiające ten narząd.

Pewne nieprawidłowości anatomiczne w obrębie przyczepów jąder i worka mosznowego, także zwiększają ryzyko wystąpienia skrętu jądra. Niezależnym czynnikiem jest wnętrostwo, czyli niezstąpione jądro do worka mosznowego. W warunkach prawidłowych gonady – jądra, są na początku w jamie brzusznej. Z czasem samoistnie „schodzą” przez kanał pachwinowy do worka mosznowego. Jeżeli do tego nie dojdzie to powstaje wnętrostwo. Skręt jądra w przypadku tego schorzenia zdarza się kilkanaście razy częściej niż w przypadku jąder zstąpionych.

Do skrętu predysponują także wady anatomiczne w budowie jądra:

  • torbiele powrózka nasiennego,
  • torbiele na jądrze,
  • zbyt luźna osłonka jądra,
  • zbyt duża ruchomość jądra w mosznie z powodu zbyt długiej krezki,
  • nieprawidłowe przyczepki jądra do moszny.

Inną przyczyna jest nagły skurcz mięśnia dźwigacza jądra, który u osób z nieprawidłowościami anatomicznymi jąder zwiększa ryzyko ich nagłego skrętu. Do takiego stanu może dojść w wyniku uderzenia w jądra, podczas uprawiania sportu, w czasie zabawy lub we śnie.

Powiązane produkty

Skręt jądra u dziecka

Istnieje wyraźna zależność pomiędzy przyczyną zespołu ostrej moszny a wiekiem chorego. U dzieci i młodzieży najczęstsza przyczyną tego stanu jest skręt jądra. Dlatego widząc zaczerwienienie skóry na mosznie u dziecka, można podejrzewać tę chorobę. U najmłodszych częściej występuję nieleczone wnętrostwo, które zwiększa ryzyko skrętu. Problemem jest także czas od momentu wystąpienia objawów do zdiagnozowania choroby. Najmniejsze dzieci nie potrafią przekazać informacji o bólu i o jego lokalizacji. Zdecydowanie utrudnia to sprawne wdrożenie leczenia, które w skręcie jądra jest kluczowe. Dlatego u dzieci należy zachować szczególną ostrożność i diagnozować nawet najmniejsze podejrzenie choroby jąder.

Jakie są objawy skrętu jądra?

Skręt jądra objawia się zazwyczaj jako nagły, silny, jednostronny ból, zlokalizowany w okolicy worka mosznowego. Często powstaje w wyniku niewielkiego urazu, w trakcie uprawiania sportu lub w czasie snu. Ból zazwyczaj promieniuje do pachwiny i podbrzusza. Kolejnym objawem skrętu jądra jest wystąpienie zaczerwienienia i nasilonego obrzęku jądra, powodującego jednostronne powiększenie moszny. Rak jądra objawia się również powiększeniem tej okolicy, nie jest jednak ono wówczas bolesne. Innym objawem może być unoszenie się jądra ku górze, prowadzące do wrażenia chowającego się jadra zarówno u dorosłego, jak i u dziecka. Skrętowi jądra towarzyszą objawy ogólne – nudności i wymioty. Chory najczęściej jest zaniepokojony i unika niepotrzebnych ruchów. Zapalenie jąder objawia się dodatkowo gorączką i złym samopoczuciem. Te objawy nie są obserwowane w skręcie.

Skręt jądra – diagnostyka

Diagnoza skrętu jądra opiera się na przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego z chorym i wykonaniu badania fizykalnego. Ważne jest określenie, od kiedy występuje ostry ból jądra i jak długo utrzymuje się na nim opuchlizna. Duże znaczenie ma badanie palpacyjne moszny, które jest wykonywane w celu oceny struktury, bolesności i zaczerwienienia. Pomocny w diagnostyce różnicowej jest objaw Prehna, polegający na uniesieniu chorego jądra. W przypadku skrętu przyczepka jądra ból się zmniejszy, a w skręcie jądra pozostanie tak samo silny. W postawieniu rozpoznania pomocne bywa wykonanie USG jąder. Ocenia się w nim przepływ krwi w naczyniach krwionośnych i ogólnego wyglądu jądra, co ma na celu przybliżenie lekarzowi przyczyny dolegliwości. W skręcie jądra przepływ krwi w żyłach, a później w tętnicach ulegnie zatrzymaniu. Przy dłużej trwającym niedokrwieniu często obserwuje się małe jądra w stosunku do wieku. Jeżeli nie udaje się ustalić rozpoznania, wówczas lekarz może zdecydować się na zwiadowczą operację jądra, aby dokonać bezpośredniej obserwacji.  

Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda USG jąder i jak się do niego przygotować

Jakie są metody leczenia skrętu jądra?

Skręt jądra stanowi stan nagły, który musi być natychmiast leczony, tak by nie doszło do nieodwracalnych zmian i utraty jądra. Odkręcenie jądra w celu przywrócenia ukrwienia jest zazwyczaj skuteczne, jeżeli przeprowadzi się je w ciągu 6 godzin od pojawienia się objawów. Zwykle wykonuje się to poprzez operacje moszny, chociaż można próbować odkręcić jądro w sposób nieoperacyjny. W dalszej kolejności i tak konieczna jest operacja, ponieważ wykonuje się fiksację jądra, czyli przymocowuje go do ściany moszny, w celu zapobiegania kolejnemu skrętowi. Drugie jądro zazwyczaj również się fiksuje do ścian moszny. Podawanie leków przeciwbólowych stanowi sposób na to, jak załagodzić ból jądra przed operacją. Jednak sam zabieg jest niezbędny. Rokowanie jest zależne od czasu, jaki upłynął od pojawienia się objawów do wykonania operacji. Im jest on krótszy, tym większa szansa na zachowanie pełnej sprawności narządu. Zbyt długie zwlekanie z udaniem się do lekarza może mieć katastrofalne skutki i skończyć się usunięciem jądra.

  1. Chirurgia Repetytorium, pod red. Noszczyk W. Warszawa 2009.
  2. Urologia – podręcznik dla studentów medycyny, pod red. Borkowski A. Warszawa 2006.
  3. Urologia, pod red. Macfarlane MT. Wrocław 2008

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij