Diastema – czemu powstaje?
Jak powstaje diastema i jakie są jej rodzaje?
W zależności od przyczyny powstawania diastemy wyróżniamy kilka jej rodzajów. Po pierwsze diastemę prawdziwą, która jest skutkiem przerośnięcia wędzidełka wargi górnej (fałdu tkanek miękkich łączącego wargę z dziąsłem). Po drugie wyróżniamy diastemę rzekomą. Występuje ona gdy siekacze są zmniejszone i nie wypełniają całego przeznaczonego dla nich miejsca. Poza tym ten rodzaj diastemy występuje u osób z hipodoncją – brakami zębowymi – kiedy w jamie ustnej jest zbyt wiele miejsca dla obecnej liczby zębów. W takiej sytuacji siekacze centralne ulegają rozsunięciu tworząc pomiędzy sobą przestrzeń.
Wyróżniamy także diastemę fizjologiczną – występującą u dzieci w okresie wymiany uzębienia, kiedy to nieobecne są jeszcze siekacze boczne. Ten rodzaj diastemy, często niepokojący rodziców, ustępuje zazwyczaj samoistnie z czasem.
Kiedy i jak leczymy diastemę?
Ogólnie przyjmuje się, że diastemę należy leczyć, kiedy jest ona większa niż 2 mm lub powoduje problemy z funkcjonowaniem pacjenta, np. wady wymowy. W przypadku mniejszej przerwy międzyzębowej decyzja o leczeniu zależy od poczucia estetycznego pacjenta. W wielu sytuacjach kiedy pacjent zgłasza się do gabinetu z powodu diastemy, jego przypadek wymaga leczenia nie ze względu na samą obecność szpary międzyzębowej, lecz innych, wyżej opisanych czynników ją powodujących. Dla przykładu obecność zęba nadliczbowego najczęściej wymaga jego usunięcia, aby ten ząb nie powodował resorpcji zewnętrznej w znajdujących się w pobliżu zębach lub nie uciskał nerwów przebiegających kanałem nosowo-podniebiennym. Poza tym w przypadku hipodoncji wielokrotnie koniecznym jest leczenie implantologiczno-protetyczne, połączone z leczeniem ortodontycznym, umożliwiające komfortowe funkcjonowanie pacjenta.
Samo leczenie diastemy jest najczęściej leczeniem ortodontycznym, ale w sytuacjach opisanych powyżej wymaga ono wdrożenia także leczenia chirurgicznego lub chirurgiczno-protetycznego. W zależności od wielkości przerwy między siekaczami, od wieku pacjentów, a także od ustawienia zębów siecznych lekarz ortodonta może zalecić leczenie aparatami stałymi lub aparatami ruchomymi. W sytuacji kiedy przerwa jest niewielka, wynikająca na przykład ze zmniejszonych rozmiarów siekaczy, rekomendowanym rozwiązaniem może być również odbudowa koron tych zębów. Może być ona wykonana za pomocą licówek (najczęściej są to licówki porcelanowe) lub za pomocą materiału kompozytowego (takiego materiału, który stosujemy do wypełnień w zębach).
