Czym jest diastema i jak ją leczyć?
Barbara Chmielewska

Czym jest diastema i jak ją leczyć?

Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Co to jest diastema, jakie są rodzaje?

Diastema to przerwa (szpara) między zębami siecznymi przyśrodkowymi górnymi (jedynkami) większa niż 0,5 mm. Ze względu na to, że diastemy mogą mieć różne pochodzenie, dzielimy je na:

  • diastemy fizjologiczne – występują, a następnie same zamykają się u dzieci w pewnym przedziale wiekowym,
  • diastemy prawdziwe i rzekome – ich występowanie nie ma związku z procesami fizjologicznymi, a zatem nie jest powiązane z konkretnym wiekiem pacjenta.

W tej grupie osób szpara między zębami może być kwestią wyłącznie natury estetycznej bądź symptomem innego problemu. Dlatego każda wymaga odpowiedniej diagnostyki. W przeważającej większości udaje się łatwo znaleźć przyczynę powstania tej nieprawidłowości, pozostaje jednak mały odsetek diastem o nieustalonej etiologii. Czasami diastema pojawia się w pewnej fazie leczenia ortodontycznego i jest efektem zaplanowanym i przejściowym (sama znika).

Jak wygląda diastema między zębami?

Jakie są przyczyny powstawania szpary między zębami?

Jedną z najczęstszych przyczyn diastemy jest nieprawidłowy przyczep lub przerost wędzidełka wargi górnej. Również obecność zęba lub zębów nadliczbowych (mezjodens) leżących między jedynkami, najczęściej na podniebieniu, może spowodować ich rozsunięcie. Kolejne przyczyny to m.in.:

  • nieprawidłowa wielkość czy kształt siekaczy centralnych, np. zbyt małe zęby, brak wypukłości powierzchni stycznych (bocznych),
  • obecność torbieli w kości szczęki, np. torbieli kanału nosowo-podniebiennego, keratocysty, torbieli środkowej podniebienia,
  • przedwczesna utrata zębów mlecznych, zwykle z powodu nieleczonej próchnicy, powodująca zaburzenia wyrzynania, w tym położenia zębów stałych w łuku,
  • wady zgryzu,
  • paradontoza,
  • uprawianie parafunkcji, polegających na wtłaczaniu przedmiotów między siekacze centralne,
  • brak zawiązków siekaczy bocznych (hipodoncja), co prowadzi do rozsunięcia się jedynek i powstania szpary między nimi.

Powiązane produkty

Diastema u dziecka – dlaczego powstaje?

U dzieci w okresie wymiany uzębienia mlecznego na stałe pojawienie się diastemy jest zjawiskiem fizjologicznym. Wyrzynające się dwójki, naciskając na korzenie jedynek, powodują ich przesunięcie się w kierunku dośrodkowym. W ślad za tym korony siekaczy centralnych wychylają się na zewnątrz i powstaje diastema. Diastema fizjologiczna zamyka się samoistnie wraz z wyrznięciem się kłów.

Zjawisko to znajduje odzwierciedlenie w badaniach, które pokazują, że szpara między zębami występuje u ok. 98 proc. 6-latków, 49 proc. 11-latków i już zaledwie u 7 proc. dzieci starszych. W sytuacji, gdy diastema utrzymuje się po wymianie całego uzębienia w odcinku przednim, konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki i ustalenie przyczyny.

Jak się leczy – aparaty, implant i zamykanie diastemy

Leczenie diastemy uzależnione jest od przyczyny jest powstania. W przypadku nieprawidłowego przyczepu wędzidełka wargi przeprowadza się zabiegi korygujące (frenulotomia, frenulektomia, frenuloplastyka).

Mezjodens wymaga usunięcia chirurgicznego, gdyż dodatkowo może spowodować niszczenie korzeni zębów z nim sąsiadujących i powstanie torbieli. Podobne postępowanie konieczne jest w przypadku torbieli, które wraz ze wzrostem powodują coraz większe komplikacje. W przypadku braku siekacza bocznego najlepszym rozwiązaniem może być wszczepienie implantu.

Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub wykonując odbudowę estetyczną. Warto dodać, że nie ma żadnych domowych sposobów na diastemę i w przypadku pojawienia się szczeliny między zębami trzeba udać się na konsultację do lekarza dentysty.

Bonding

Bonding, czyli licówki kompozytowe, to dobry sposób na niewielkie zmiany kształtu i koloru zębów, bez naruszania ich struktury. Materiał kompozytowy o wysokiej estetyce (maksymalnie zbliżony do zęba pod względem koloru i przezierności) nakłada się na powierzchnię wargową i powierzchnie styczne zębów w celu nadania im pożądanego kształtu.

Zabieg wykonuje się na jednej wizycie. Zaletą tej metody jest jej minimalnie inwazyjny charakter i możliwość korekty kształtu zęba nawet na kolejnych wizytach. Również w przypadku braku czasu czy bariery finansowej ta forma odbudowy może być najlepszą opcją. Trzeba jednak wiedzieć, że odbudowa kompozytowa powoduje zwiększenie wymiaru zęba, co może stanowić barierę estetyczną w niektórych przypadkach.

Licówki na diastemę

Licówki porcelanowe to rodzaj uzupełnienia protetycznego. Pokrywają widoczne w uśmiechu powierzchnie zębów (tzw. powierzchnie przedsionkowe) i są alternatywą dla odbudowy kompozytowej. Ich zaletą jest wysoka trwałość i estetyka. Odbudowy tego typu wymagają kilku wizyt i są bardziej kosztowne od bondingu. Istnieje kilka rodzajów licówek, m.in.:

  • ultracienkie, tzw. non-prep o grubości 0,2-05 mm – dzięki minimalnej grubości materiału nie wymagają szlifowania zęba,
  • licówki minimalnie inwazyjne, do których konieczna jest minimalna preparacja (oszlifowanie) zęba w obrębie szkliwa,
  • licówki konwencjonalne, wymagające większej preparacji.

Czy trzeba leczyć diastemę? Czy i jakie daje powikłania nieleczona?

Diastema może być problemem wyłącznie natury estetycznej bądź powikłaniem zaburzeń funkcjonalnych. Ich rodzaj będzie zależał od powodu, dla którego siekacze przyśrodkowe nie kontaktują się ze sobą prawidłowo.

Pierwszym krokiem będzie zatem odnalezienie i eliminacja czynnika etiologicznego. W większości przypadków udaje się go ustalić po przeprowadzeniu wywiadu, zbadaniu pacjenta i wykonaniu diagnostyki radiologicznej. Kolejnym krokiem będzie zamknięcie diastemy przy pomocy jednej z opisanych wcześniej metod. Jeśli szpara między jedynkami jest wyłącznie problemem estetycznym, decyzja należy do pacjenta. Dla niektórych będzie ona dużym problemem, dla innych prawdziwym atutem, znakiem rozpoznawczym. Każdy pacjent musi odpowiedzieć sobie sam na pytanie, czy diastema jest ładna i dodaje mu uroku, czy nie.

Wielu znanych ludzi – aktorów, piosenkarzy – nie decyduje się leczyć diastemy. Traktują ją jako charakterystyczny element swojego wyglądu. Spośród znanych artystów, którzy mają przerwę między jedynkami, można m.in. wymienić gwiazdy, takie jak: Madonna – amerykańska piosenkarka, Seal – brytyjski piosenkarz i autor tekstów, Eddie Murphy – aktor, Elijah Wood – amerykański aktor znany z roli Froda Bagginsa, Arnold Schwarzenegger – austriacko-amerykański aktor, Vanessa Paradis – francuska piosenkarka.
  1. Piskórz M, Różył-Kalinowska I, Kozek M, Gnieciak A, Hawro K, Różyło T: Diagnostyka obrazowa diastemy – opis przypadków, Ortodoncja w Praktyce, 3/2018.
  2. Peruga M: Przegląd etiologii diastem i trem – doświadczenia własne, Ortodoncja w Praktyce, 4/2017.
  3. Kunert J: Diastema – defekt czy efektowny detal?, Stomatologia po Dyplomie, 12/2017.
  4. Dominiak H, Śmielak B: Zastosowanie licówek porcelanowych bez szlifowania „no-prep” do zmiany kształtu zębów soplowatych – opis przypadku, Protetyka Stomatologiczna, 3/2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij