Lakowanie zębów u dzieci – czy jest konieczne?

Lakowanie zębów, czyli zabezpieczanie ich bruzd przed powstaniem próchnicy, jest bardzo często wykonywanym zabiegiem. Lekarze polecają go szczególnie w przypadku pierwszych i drugich zębów trzonowych, a przy obecności głębszych bruzd także w zębach przedtrzonowych. Co właściwie daje ten zabieg i czy warto go wykonać?

Na czym polega lakowanie?

Powierzchnia żująca zębów trzonowych nie jest powierzchnią gładką. Obecne są na niej liczne zagłębienia i dołki, w których z łatwością zalega płytka nazębna oraz resztki spożywanych pokarmów. Dokładne oczyszczenie takiej powierzchni jest trudne, a dla małych dzieci czasem wręcz niemożliwe do wykonania. Niestety zalegająca na powierzchni zębów płytka nazębna, składająca się w znacznym stopniu z bakterii, w krótkim czasie prowadzi do powstania próchnicy. Aby zapobiec takiemu rozwojowi sytuacji lekarze dentyści rekomendują zabezpieczenie powierzchni żujących, kiedy jeszcze próchnica zębów nie zacznie się tam rozwijać. Podczas lakowania lekarz początkowo oczyszcza powierzchnię żującą zęba, a następnie wszelkie zagłębienia wypełnia specjalnym płynem uszczelniającym. W ten sposób resztki pokarmowe nie wchodzą już w zagłębienia i nie sprzyjają rozwojowi próchnicy. Dodatkowo środki lakujące często uwalniają związku fluoru, wzmacniając strukturę szkliwa zęba.

Kiedy wykonać zabieg?

Jak już wcześniej wspomniano, zabieg lakowania należy wykonać póki w zębie nie zacznie rozwijać się próchnica. Poza oceną kliniczną w badaniu stomatologicznym stanu zęba, za granicę uważa się dwa lata od momentu wyrżnięcia zęba. Po upływie tego okresu nie powinno się wykonywać lakowania, ponieważ można wtedy „pokryć” bakterie lakiem, co sprzyja rozwojowi próchnicy pod nim.

Istotnym jest również podkreślenie, że nie zawsze wykonanie zabiegu jest możliwe. Możemy go przeprowadzić dopiero w momencie pełnego wyrżnięcia zęba – kiedy ząb jest wciąż częściowo przykryty dziąsłem jego lakowanie nie będzie skuteczne, ze względu na brak możliwości osuszenia powierzchni zęba. U dzieci ze słabą higieną jamy ustnej zdarza się, że ząb stały od razu po wyrżnięciu całkowitym wymaga już leczenia, a wykonanie lakowania jest już niemożliwe.

Czy jest to zabieg skuteczny?

Prawidłowo przeprowadzone lakowanie jest zabiegiem skutecznym jeśli chodzi o ochronę powierzchni żujących zęba przed rozwojem próchnicy. Jednak należy pamiętać o kilku kwestiach. Po pierwsze, w przypadku dzieci trudno współpracujących – mających trudności z utrzymaniem otwartej buzi, dzieci z silnym odruchem wymiotnym po włożeniu tamponów do buzi itd. – niemożliwym bywa prawidłowe przeprowadzenie zabiegu, a przy mimo wszystko podjętej próbie dochodzi po jakimś czasie do utraty założonego laku (np. ze względu na brak zachowanej suchości zęba podczas zabiegu). Po drugie, w przypadku złej higieny jamy ustnej może dojść do rozwoju próchnicy w pobliżu laku, nawet na powierzchni żującej – lakowanie nie jest zabiegiem magicznym, zwalniającym nas z konieczności dokładnego mycia zębów. Po trzecie, lakowanie chroni przed próchnicą w obrębie bruzd i zagłębień, nie chroni przed próchnicą na powierzchniach stycznych zębów. Stąd też po latach u pacjentów nienitkujących przestrzeni międzyzębowych bardzo często obserwujemy zęby stałe ze zdrową powierzchnią żującą i obecną próchnicą na powierzchni stycznej. Świadczy to jednak wciąż o skuteczności zabiegu lakowania.