Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ) – objawy, przyczyny i leczenie

25.10.2021

Staw skroniowo-żuchwowy jest jednym z najbardziej skomplikowanych stawów w naszym organizmie. Nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak różnorodne ruchy wykonuje on podczas każdego dnia. Mówiąc, jedząc, wyrażając emocje, sprawiamy, że intensywnie pracuje. Dodatkowo podczas spożywania każdego posiłku jest on w różny sposób obciążany. To wszystko skutkuje tym, że u niektórych osób zaczyna on funkcjonować nieprawidłowo – pojawia się dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ).

Objawy dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Dysfunkcja stawów skroniowo-żuchwowych ma trochę inny obraz u każdego z pacjentów i z łatwością może być mylona z innymi patologiami, jednak można wyróżnić grupę objawów najbardziej charakterystycznych.

Osoby z DSSŻ często same zauważają występowanie różnych odgłosów podczas ruchu w stawach skroniowo-żuchwowych, mogą to być trzaski, trzeszczenia lub odgłosy pękania. Dodatkowo spostrzegają przeskakiwanie w stawach, pojawiający się okresowo brak możliwości szerokiego otwarcia ust czy też blokowanie się żuchwy po szerokim otwarciu.

Towarzyszące dolegliwości bólowe mają różną formę. Mogą to być bóle w okolicy uszu, często mylone z bólem ucha lub zęba. Pacjenci mogą również odczuwać promieniujące bóle głowy, przypominające migrenę lub napięciowe bóle głowy. Mięśnie żucia (badane wewnątrzustnie przez lekarza, a zewnątrzustnie wyczuwalne w okolicy kąta żuchwy – tył policzka) są bolesne palpacyjnie, czyli podczas ucisku, a czasami również bolą same z siebie. Dodatkowo mogą występować dolegliwości bólowe podczas skrajnych ruchów – w trakcie szerokiego otwierania ust, ziewania, śpiewania itd.

Przyczyny dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Przyczyn zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym może być wiele, a u części pacjentów wręcz niemożliwe jest określenie konkretnego powodu. U osób młodych najczęstszymi przyczynami są stres powodujący nawykowe zgrzytanie zębami, złe nawyki i wady zgryzu. Wśród złych nawyków można wymienić między innymi zbyt częste żucie gumy do żucia. Wady zgryzu natomiast skutkują nieprawidłowymi obciążeniami mięśni żucia, powodującymi ich wzmożone napięcie i zaburzenia w stawach skroniowo-żuchwowych.

U osób starszych jedną z częstszych przyczyn są nieuzupełnione braki międzyzębowe. Błahy dla pacjenta brak jednego zęba znacznie zmienia ustawienia i obciążenia zębów w zgryzie. W wyniku tego zmianom ulega codzienne funkcjonowanie stawów, a od tego już bardzo krótka droga do wystąpienia zaburzeń.

Leczenie dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych

Leczenie zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych jest trudne i nie zawsze przynosi zamierzony efekt. W związku z tym jego celem jest przynajmniej zmniejszenie nasilenia objawów. Bardzo ważna podczas leczenie jest praca wykonana przez samego pacjenta. Eliminacja szkodliwych nawyków to podstawa sukcesu leczenia.

Pacjent nie powinien w ogóle żuć gumy do żucia, powinien unikać twardych pokarmów, szczególnie tych wymagających szerokiego otwarcia jamy ustnej (jabłka jeść wcześniej pokrojone, unikać chrupiących bagietek itd.). Podczas ziewania chory powinien kontrolować, by zbyt szeroko nie otwierać jamy ustnej. Dodatkowo zalecane są różne techniki relaksacyjne mające na celu obniżenie stresu w życiu codziennym. W celu ochrony zębów przed starciem oraz w celu zmniejszenia napięcia w mięśniach żucia zalecane są tak zwane płytki relaksacyjne, które pacjent zakłada pomiędzy żeby górne i dolne na noc.

W przypadkach, kiedy przyczyną zaburzeń w stawach skroniowo-żuchwowych są obecne wady zgryzu jedynym skutecznym leczeniem będzie przeprowadzenie leczenia ortodontycznego. Podobnie u osób z brakami międzyzębowymi. Konieczne u nich jest wykonanie uzupełnień protetycznych w celu przywrócenia prawidłowego funkcjonowania stawów. Lekarze często wykonują również bardziej skomplikowaną analizę zgryzu mającą na celu stwierdzenie jak dokładnie powinna być położona żuchwa względem szczęki i co stanowi przyczynę dolegliwości. Po takim badaniu w celu pełnego leczenia konieczne może być wykonanie deprogramacji mięśniowej – odzwyczajenie mięśni od poprzedniej sytuacji zgryzowej, w której były zbyt napięte.

Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (DSSŻ) – powikłania

Z czasem u pacjentów z dysfukncją stawu skroniowo-żuchwowego rozwijają się zmiany w stawu. Dochodzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych, powierzchnia głowy żuchwy (głowy stawowej) staje się nierówna i zaostrzona, zmienia się droga po której powinna się ona przemieszczać. W bardziej skomplikowanych przypadkach, jak również u osób po nieprawidłowo leczonych złamaniach w obrębie stawów lub powikłanym zapaleniu przyusznic w dzieciństwie, jedynym efektywnym leczenie może być zabieg chirurgiczny.

dr n. med.

Joanna Łuniewska-Rajch

O Autorze

Autorka wielu publikacji naukowych w czasopismach medycznych i zdobywczyni wielu nagród na konferencjach i kongresach naukowych. Najbardziej fascynuje ją medycyna sportowa, a z dziedzin czysto stomatologicznych endodoncja i protetyka.

Obserwuj

Inne publikacje autora

Diastema – czemu powstaje?

Przeczytane 3435 razy
Czytaj dalej
Lakowanie zębów u dzieci – czy jest konieczne?

Przeczytane 14391 razy
Czytaj dalej

CZYTAJ WIĘCEJ >

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Hormonalna terapia zastępcza – czy może pomóc w menopauzie?

Okres menopauzy jest jednym z przełomowych w życiu kobiety. Charakterystyczne dla niego jest pojawienie się wczesnych łagodnych objawów oraz bardziej poważnych, mogących skutkować zmianami w funkcjonowaniu układu krwionośnego, nerwowego oraz kostnego. Jednym ze sposobów spokojnego przejścia przez okres menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Jakie są najlepsze metody hormonalnej terapii zastępczej, czy HTZ może powodować tycie oraz czy terapia może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka piersi? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Czytaj dalej
Przewiane ucho – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Czy po wieczornym spacerze odczuwasz ból lub słyszysz szum w uszach? To może być przyczyna przewianego ucha. Przypadłość ta dotyczy wszystkich osób, zarówno młodszych, jak i starszych. Najczęściej jednak pojawia się u dzieci do 6. roku życia. Jakie są przyczyny przewianego ucha? Jak leczyć przewiane ucho domowymi sposobami? Kiedy udać się do laryngologa? Podpowiadamy.
Czytaj dalej
Psychobiotyki – jak działają? Jakie są wskazania do stosowania psychobiotyków?

„Jelita do nasz drugi mózg” – w ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowania zależnością pomiędzy stanem mikroflory jelitowej a zdrowiem psychicznym człowieka. Wyniki badań zaowocowały powstaniem nowego typu probiotyków – psychobiotyków, które, dbając o równowagę mikroflory jelitowej, regulują pracę osi mózgowo-jelitowej. Jak wybrać najlepszy psychobiotyk?
Czytaj dalej
Łupież pstry – przyczyny, objawy, leczenie, pielęgnacja

O łupieżu słyszał zapewne każdy z nas, część być może miała z nim do czynienia na własnej skórze. Zdecydowana większość na pytanie, jak wygląda łupież, opowie o nim jako o białych okruszkach sypiących się z głowy. Poniekąd słusznie, jednak należy zdawać sobie sprawę, że odmian łupieżu jest wiele. Jedną z nich jest łupież pstry. Charakterystyczne dla niego jest występowanie różnokolorowych, złuszczających się plam na całym ciele. Dowiedz się skąd bierze się łupież pstry i jak go skutecznie leczyć.
Czytaj dalej
Co wiadomo o francuskiej szczepionce VLA2001 przeciwko COVID-19?

Najnowsze raporty ujawniają, że szczepionka firmy Valneva może być skuteczna w zwalczaniu pojawiających się wariantów wirusa SARS-CoV-2. Choć prace nad preparatem nie zostały jeszcze zakończone, przyciągnął on już uwagę państw europejskich i Australii. Jeżeli szczepionka zostanie zatwierdzona przez organy regulacyjne, prawdopodobnie odegra ważną rolę w walce pandemią COVID-19.
Czytaj dalej
Gonartroza – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na zwyrodnienie stawu kolanowego

Gonartroza to inaczej zwyrodnienie stawu kolanowego. Charakteryzuje się występowaniem zmian degeneracyjnych chrząstki stawowej, uszkodzeń błony maziowej oraz obecnością zwiększonej ilości płynu wewnątrz stawu. Dotyczy zwłaszcza osób starszych. Prowadzi do szybkiej eksploatacji kolana i powoduje ból podczas najprostszych czynności, takich jak wchodzenie i schodzenie po schodach, chodzenie, wstawanie z niskich pozycji.
Czytaj dalej
Koronawirus a cukrzyca – kontrola glikemii obniża ryzyko zgonu z powodu COVID-19

Według ekspertów właściwa kontrola glikemii przyczynia się do wzrostu szans na wyzdrowienie i znacząco obniża śmiertelność pacjentów, u których stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2. Jak wyjaśnić to, że diabetycy są bardziej podatni na ciężki przebieg choroby koronawirusowej? Czy COVID-19 może wywołać cukrzycę?
Czytaj dalej
Jak działa acyklowir? Czy jest bezpieczny dla kobiet w ciąży i dzieci?

Acyklowir to pochodna guanozyny, którą z powodzeniem stosuje się podczas leczenia opryszczki, półpaśca, ospy wietrznej, cytomegalii i wirusa EBV. Występuje w formie tabletek i kremów i roztworów do infuzji. Kto może stosować acyklowir, a jakie są przeciwwskazania i czy kobiety w ciąży oraz matki karmiące mogą bezpiecznie sięgać po acyklowir w preparatach bez recepty? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Czytaj dalej