13. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko i jakie zmiany u mamy pod koniec I trymestru ciąży?
Łukasz Stelmaszczyk

13. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko i jakie zmiany u mamy pod koniec I trymestru ciąży?

Przed tobą ostatni tydzień I trymestru! Jest to czas, gdy ciężarna może wykonać testy do oceny wolnego DNA płodu, służące m.in. określaniu ryzyka niektórych chorób genetycznych. Tydzień 13. zaczyna się wtedy, kiedy od ostatniej miesiączki upłynie 12 pełnych tygodni, a od zapłodnienia 10 pełnych tygodni. Kobieta będąca w 13. tygodniu ciąży może powiedzieć, że jej ciąża ma 12 tygodni i kilka dni (od 1 do 6).

Co słychać u dziecka w 13. tygodniu ciąży?

Dziecko waży 15–24 g i ma ok. 7,5 cm długości, czyli mniej więcej tyle, co średniej wielkości jabłko czy brzoskwinia. Długość główki stanowi ponad 1/3 długości całego ciała.

Proces kostnienia cały czas trwa, rozwijają się kości czaszki i kości długie dziecka. Trzustka zaczyna produkować niewielkie ilości insuliny, dzięki której regulowany jest poziom cukru we krwi płodu. U dziecka pojawiają się odruchy ssania, przełykania i oddychania. Nie oznacza to, że dziecko oddycha, jednak wykonuje ruchy klatką piersiową, które mają przygotować je do oddychania w życiu poza brzuchem mamy.

Co ciekawe, narząd słuchu u dziecka jest już w pełni wykształcony, ale nie odbiera ono, ani nie przekazuje bodźców słuchowych. Większość narządów jest już wytworzona i dalszy ich rozwój polega na wzrastaniu i podejmowaniu funkcji docelowych. 

Zmiany w ciele przyszłej mamy w 13. tygodniu ciąży

Brzuch jest w fazie przejściowej, nie jest ani bardzo zauważalny, ani zupełnie płaski. Mama może starać się go wyeksponować, ale może też ukryć go w luźniejszych ubraniach. Piersi stają się coraz większe i twardsze. Jest to dobry moment, żeby zaopatrzyć się w kremy na rozstępy do całego ciała (w szczególności na okolice brzucha, ud i piersi). U wielu kobiet, u których występowały mdłości i wymioty, rozpoczyna się czas spokoju — złe samopoczucie powoli ustępuje.

Powiązane produkty

Wapń w ciąży

Część zasad dotyczących suplementacji, odżywiania się i używek została już przedstawiona w tekstach opisujących poprzednie tygodnie. Warto zwrócić uwagę m.in. na odpowiednią podaż wapnia w tym okresie.

Wapń to podstawowy budulec kości i zębów. Ponadto, tak jak magnez, bierze udział w przewodnictwie nerwowo–mięśniowym, jest ważną substancją układu krzepnięcia, reguluje pracę układu krwionośnego i bierze udział w budowie naczyń krwionośnych. Do najbogatszych źródeł wapnia zalicza się mleko, przetwory mleczne i ryby. Wapń znajduje się też w roślinach, jednakże jest z nich gorzej wchłaniany.

Zapotrzebowanie na wapń u kobiety ciężarnej i karmiącej piersią wynosi 1200 mg na dobę. 

Testy do oceny wolnego DNA płodu

Ocena wolnego płodowego DNA w krwiobiegu matki jest stosunkowo nowym, nieinwazyjnym badaniem przesiewowym mającym na celu ocenę ryzyka wystąpienia u płodu wybranych zespołów genetycznych czy zespołów mikrodelecyjnych. Dzięki tej metodzie można wykryć niektóre choroby jednogenowe, a także określić płeć dziecka prawie ze 100 proc. pewnością. Cechą tych badań jest bardzo wysoka czułość oraz niski poziom wyników fałszywie dodatnich. Należy pamiętać, że wynik takiego testu świadczący o chorobie dziecka zawsze powinien być potwierdzony przez badanie inwazyjne (amniopunkcja czy biopsja kosmówki).

Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka należy zaproponować taki rodzaj diagnostyki kobietom, u których ryzyko wyliczone na podstawie badania I trymestru wynosi 1:100–1000 (dokładniejszy opis badania I trymestru znajdziesz w artykule Kalendarz ciąży — 12. tydzień). Dodatkowo należy je wykonać, jeśli pacjentka należy do grupy ryzyka (więcej w artykule Kalendarz ciąży — 11. tydzień) i nie miała wykonanej diagnostyki prenatalnej w I trymestrze ciąży. Niestety w Polsce testy oceniające wolne DNA płodu nie są refundowane, a koszty ich wykonania są wysokie (2–4 tys. zł).

Biopsja kosmówki i amniopunkcja

Są to inwazyjne metody pozwalające na pozyskanie fragmentu kosmówki lub płynu owodniowego w celu określenia kariotypu płodu. Biopsję kosmówki wykonuje się między 11. a 13. tygodniem, natomiast amniopunkcję po 15. tygodniu (w wyjątkowych sytuacjach wykonuje się amniopunkcję wczesną przed ukończonym 15. tygodniem ciąży). 

Amniopunkcję wykonuje się przez powłoki brzuszne, natomiast biopsję kosmówki można wykonać albo przez powłoki brzuszne, albo przez dostęp przezszyjkowy (przezpochwowy). Badania te przeprowadza się jedynie ze wskazań lekarskich (kiedy istnieje wysokie ryzyko wad genetycznych u płodu wynikające z wyników nieinwazyjnych badań przesiewowych). Ryzyko poronienia po wykonaniu takiego badania wynosi ok. 1 proc., choć według najnowszych badań jest niższe, bo ok. 0,1 proc.

Drogi przyszły tato, również twoja rola w tym okresie jest na wagę złota. Staraj się wykazać zainteresowanie stanem zdrowia partnerki i przebiegiem jej ciąży. Wygospodaruj chwilę i udaj się z nią na badanie USG I trymestru. Ciesz się ciążą razem z nią i jednocześnie miej więcej tolerancji na kaprysy czy humory.

Dowiedz się więcej o amniopunkcji w ciąży — przejdź do artykułu: Amniopunkcja — jak wygląda badanie i czy jest niebezpieczne dla dziecka?

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kiedy zrobić test ciążowy i jak go poprawnie wykonać?

    Jeżeli u kobiety miesiączkującej dotychczas w miarę regularnie występuje objaw braku miesiączki, kobieta skarży się na częste oddawanie moczu, na mdłości i obrzmiałe piersi, wówczas można z dużą dozą pewności podejrzewać, że jest w ciąży.

  • Jakie są zagrożenia związane z późną ciążą? Jakie badania wykonać?

    W dzisiejszych czasach wiele osób decyduje się na potomstwo później, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Choć niesie to za sobą wiele korzyści, warto poznać również potencjalne zagrożenia takiej ciąży. Kiedy mówimy o późnej ciąży oraz jakie badania należy wykonać w trakcie jej trwania?

  • Badanie KTG płodu - na czym polega i kiedy się je wykonuje?

    Badanie KTG, znane również jako kardiotokografia, to nieinwazyjne badanie, które pozwala na monitorowanie czynności serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy. Jest to podstawowe badanie wykonywane najczęściej w okresie okołoporodowym, które dostarcza cennych informacji na temat stanu zdrowia dziecka i przebiegu porodu. Na czym polega KTG? Jak je interpretować?

  • Badania prenatalne – kiedy je wykonać? Jak wyglądają i ile kosztują?

    Badania prenatalne są coraz częściej wykorzystywane w trakcie ciąży i stanowią nieoceniony wkład w opiekę nad kobietą ciężarną. Dzięki ich wykonaniu lekarze są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić dobrostan płodu oraz wykluczyć bądź potwierdzić potencjalne nieprawidłowości w jego rozwoju. Czym są badania prenatalne oraz jaki jest koszt ich wykonania?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

  • Krew pępowinowa – znaczenie, przechowywanie

    Poród to wyjątkowy moment w życiu kobiety. To również jedyna okazja do zabezpieczenia unikalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej. Ich wykorzystanie jest możliwe w leczeniu ponad osiemdziesięciu schorzeń onkologicznych i hematologicznych.

  • Czy kobieta w ciąży może przyjmować symetykon? Jak działają leki na nadmierne gazy?

    Wzdęcia to powszechny i uciążliwy problem dotykający wiele kobiet w ciąży. Często zupełnie niepotrzebnie uznawany za wstydliwy i pomijany w rozmowie z lekarzem, co utrudnia znalezienie skutecznych rozwiązań i zmniejszenie dyskomfortu u przyszłej mamy. Tymczasem istnieją dobre i bezpieczne sposoby, by złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Co może zastosować kobieta oczekująca dziecka i dlaczego w ciąży pojawiają się wzdęcia?

  • Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

    W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij