Rozwój dziecka — 2. miesiąc życia

Dziecko po skończeniu 28. dnia życia z noworodka staje się niemowlęciem. A to zobowiązuje, bo przychodzi czas na kolejne, poważne postępy. Jakie? O czym należy pamiętać i co może nas zaniepokoić na tym etapie rozwoju dziecka?

W 2. miesiącu życia dziecka opiekę położnej środowiskowej przejmuje pielęgniarka środowiskowa Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Mama, która karmi wyłącznie piersią jest na etapie stabilizacji laktacji. Pojawia się tzw. pokarm właściwy. Mleko kobiece jest już w pełni dojrzałe i zawiera żywe komórki, takie jak komórki macierzyste i komórki odpornościowe, a także: cukry (oligosacharydy), enzymy, czynniki wzrostu, hormony, witaminy, minerały, przeciwciała, kwasy tłuszczowe.

Badania naukowe nad mlekiem kobiecym nadal trwają, odkrywane są coraz to nowe składniki i ich rola w rozwoju młodego organizmu. Opisano już 130 prebiotyków i ponad 415 białek. Mleko dojrzałe ma kolor lekko niebieskawy, jest bardziej wodniste. Zmienia się stosunek poszczególnych składników: zwiększa się kaloryczność, zawartość tłuszczów i laktozy, a zmniejsza ilość białek w stosunku do mleka w poprzednich tygodniach. Mleko dojrzałe ma 65–75 kcal/dl.

Niemowlęta w 2. miesiącu życia jedzą regularniej niż w okresie noworodkowym. Rytm dobowy zaczyna być bardziej ustabilizowany. Dziecko zgłasza się do piersi regularnie, opróżnia jedną bądź dwie piersi na jedno karmienie. Warto utrzymać karmienia nocne ze względu na wyższą kaloryczność pokarmu i wyższe stężenie hormonów w mleku matki w porze nocnej. Piersi kobiety nie są już tak pełne jak w pierwszych tygodniach.

Zmienia się też rytm oddawania stolca, co nie ma związku z ilością pokarmu. Dziecko w 2. miesiącu życia uzyskuje 40–75 g pokarmu na jedno karmienie. W ciągu doby kobieta pokrywa zapotrzebowanie dziecka na 750–800 ml pokarmu dziennie.

W poszukiwaniu właściwego smoczka

Badania naukowe dowodzą, że stosowanie go do zasypiania i drzemki nie powoduje skrócenia ogólnego czasu karmienia piersią. Smoczek uspokajacz może wpływać korzystnie na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zespołu nagłego zgonu niemowląt. Nie oznacza to jednak, że u dzieci, które z niego nie korzystają ryzyko jest wyższe. U niemowląt ssących pierś regularnie i często, również istnieje niższe ryzyko wystąpienia wspomnianego zespołu.

Wybierając smoczek uspokajacz, należy zwrócić uwagę na jego kształt. Powinien przypominać sutek mamy, czyli być okrągły i miękki. Spłaszczony, niesymetryczny smoczek spowoduje wystąpienie złych nawyków u dziecka i sprzyja późniejszym wadom zgryzu. Odpowiednio wybrany smoczek będzie lepszym rozwiązaniem niż ssanie przez dziecko kciuka.

Jak wspierać rozwój maluszka w 2. miesiącu?

Rozwój dziecka najlepiej wspierać, stymulując rozwój jego mózgu poprzez dostarczanie różnych walorów smakowych. Zmysł smaku jest jednym z pierwszych zmysłów pojawiających w życiu płodowym. Dziecko w macicy połyka płyn owodniowy, ssie palec, smakuje otaczające go środowisko. Mama, która ma bogaty i różnorodny sposób odżywiania się, dostarcza dziecku pokarm o różnych smakach. Co prawda, tylko niewielka ilość substancji smakowych dociera do mleka kobiecego, ale jest to pierwsza stymulacja rozwijającego się organizmu. Zmienność smaku mleka wpływa na stymulację mózgu. Badania przedmiotu dowodzą, że kobieta karmiąca powinna się odżywiać zdrowo i według własnych potrzeb. Różnorodność pokarmów zapewnia bogaty wachlarz smaków dla dziecka w przeciwieństwie do mleka modyfikowanego, które zawsze smakuje w ten sam sposób.

O czym pamiętać?

2. miesiąc życia to czas kontrolnej wizyty u pediatry — ok. 6 tygodnia życia. Warto pamiętać o szczepieniach dziecka. Według zalecanego przez Ministerstwo Zdrowia kalendarza szczepień po 6. tygodniu szczepimy drugą dawką przeciw WZW (wirusowe zapalenie wątroby) typu B i pierwszą dawką szczepienia podstawowego przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi. Jeśli rodzice wybrali program szczepionek wysokoskojarzonych DTaP-IPV-Hib, to należy zaszczepić przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, poliomyelitis i inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus influenzae typu B — jest to pierwsza dawka szczepienia podstawowego. Dla dzieci urodzonych po 31. grudnia 2016 r. dodatkowo obowiązkowe jest szczepienie przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae (pneumokoki). Ministerstwo Zdrowia podaje również spis szczepionek zalecanych. Należą do nich szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Neisseria meningitidis (dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych) oraz, od 6. tygodnia życia, szczepienie przeciw rotawirusom (szczepionka doustna).

Rozwój dziecka w 2. miesiącu życia

Niemowlę dwumiesięczne potrafi odwzajemnić uśmiech — pojawia się tzw. uśmiech społeczny, a także poznaje głos najbliższych. Głos mamy działa na nie uspokajająco i kojąco. Dziecko skupia na krótki czas wzrok na twarzy dorosłego. Jego piąstki nie są już tak zaciśnięte, a nóżki zaczynają się częściej prostować. Najedzone dziecko leży „rozłożone”, ma otwarte dłonie i ramiona, nóżki leżą w pozycji swobodnej. Leżąc na brzuszku, maluch potrafi utrzymać główkę w pozycji pionowej kilkanaście sekund. Nadal jednak ramiona rodzica są najbezpieczniejszym miejscem do zasypiania. Pojawiają się pierwsze niewyraźne głoski, dziecko wydaje dźwięki, czasem „mruczy” przy ssaniu piersi.

Skóra niemowlęcia w 2. miesiącu życia

Skóra dziecka nadal może być pokryta różnymi wykwitami o słabym lub średnim nasileniu. Na nosku nadal są białe kropeczki, w okolicach ciemiączka może pojawić się „łuska” — żółta skorupka zwana ciemieniuchą. Zwalczanie ciemieniuchy jest uciążliwe, ale w przypadku łagodnej postaci wystarczy dbać o higienę główki dziecka, ewentualnie próbować sczesywać miękką szczoteczką złuszczający się naskórek. Dostępne preparaty na rynku pomagają rozmiękczyć zmiany przed usunięciem, ale nie zapobiegają nawrotom zmiany.

Co powinno zaniepokoić w 2. miesiącu życia dziecka?

Przy dzieciach karmionych piersią ustala się rytm karmień, 8–10 na dobę. Karmienia nie powinny być długie, np. ok. godziny, dziecko nie powinno, mówiąc potocznie, „wisieć” na piersi. Jeśli rodzice zaobserwują krew w stolcu, żywoczerwoną lub ciemnoczerwoną przypominającą fusy od herbaty, powinni skonsultować się z pediatrą lub gastrologiem. Okolice odbytu malucha powinny być bez podrażnień i zaczerwienień. Kikut pępowiny powinien odpaść wcześniej — w 2.–4. tygodniu.