Naukowcy odkryli potencjalną przyczynę odporności na chemioterapię
Katarzyna Szulik

Naukowcy odkryli potencjalną przyczynę odporności na chemioterapię

Powodzenie chemioterapii zależy od wielu czynników, wśród których kluczowym jest uzyskanie odpowiedzi raka na leczenie. „Chemia” nie odniesie skutku, jeśli nowotwór się na nią uodporni, co znacząco zmniejsza szanse wyleczenia i rokowania dla pacjenta. W poszukiwaniu przyczyn tej oporności naukowcy z La Trobe University wpadli na trop białka, które może mieć znaczenie w tym kontekście.

Mowa o białku BOK, które przykuło uwagę naukowców po porównaniu nowotworów odpornych i podatnych na leczenie popularną metodą chemioterapii. Jak się okazało, proteina BOK tworzy wiązanie z enzymem UMPS, przez co zwiększa zdolność komórek do podziału i rozrostu. Gdy natomiast proteina połączy się z lekiem stosowanym w chemioterapii, w tym przypadku 5-FU, przekształca go w sposób umożliwiający jego składnikom aktywnym zwalczanie komórek nowotworowych.

Kontratak komórek rakowych

Ta strategia nie działa w stosunku do wszystkich nowotworów – część z nich jest w stanie dezaktywować białko BOK, tym samym wpływając na nieskuteczność chemioterapii. Ta strategia działa jednak jak miecz obosieczny, bo nieaktywne białko nie pobudzi enzymu UMPS, co z kolei zahamuje podział komórek i rozprzestrzenianie się nowotworu, jednak, jak pokazuje praktyka, tylko na krótki czas. Nieleczony rak rozprzestrzenia się tak czy inaczej, powodując spustoszenie w organizmie.

W tej sytuacji oczywistym wyjściem wydaje się włączenie białka w chemioterapię, jednak to nie uniemożliwi nowotworom dezaktywacji proteiny BOK. Autorzy badania sugerują, że lepszym wyjściem byłoby stworzenie leku, który imituje działanie proteiny, ale nie będzie tak łatwym przeciwnikiem dla komórek nowotworowych. To optymistyczne założenie wymaga jednak dalszych, kompleksowych badań.

Inteligentna molekuła

Naukowcy nieustannie poszukują nowych sposobów na zwiększenie efektywności chemioterapii. Badacze z Duke University wpadli na trop molekuły, która jest w stanie zapobiec uodparnianiu się komórek raka na chemioterapię, znacząco zwiększając ich wrażliwość z na działanie leku i obniżając zdolność do podziałów. Jak na razie skuteczność molekuły sprawdzano wyłącznie na modelu zwierzęcym w przypadku raka skóry, uzyskując pozytywne efekty. Terapie przeciwnowotworowe są celowane przede wszystkim w ograniczenie lub zablokowanie możliwości komórek nowotworowych do proliferacji, czyli rozmnażania i dalszego infekowania organizmu. Ma to związek z zahamowaniem możliwości replikacji DNA, która, jeśli jest wstrzymana na zbyt długi czas, po prostu ustaje. Do tej pory udało się odkryć proteinę Rev 1, która umożliwia komórkom rakowym dalsze namnażanie się, i częściowo zahamować jej aktywność. Naukowcy z Duke University postanowili poszukać molekuły, a więc niewielkiej cząstki, która mogłaby powstrzymać działanie wspomnianego białka. Efektem ich poszukiwań było odkrycie molekuły JH-RE-06. Gdy molekuła wejdzie w kontakt z białkiem, replikuje się tworząc własną kopię. Molekuły w takim tandemie uniemożliwiają aktywację białka Rev-1, a co za tym idzie jego wsparcia dla komórek nowotworowych.

Skuteczność molekuły wstępnie przetestowano na ludzkich liniach komórkowych zainfekowanych rakiem. Jak się okazało, dodanie molekuły do standardowej chemioterapii zwiększało jej skuteczność w niszczeniu komórek i hamowaniu ich mutacji. Gdy metodę sprawdzono na myszach, udało się zahamować wzrost guza i zwiększyć faktyczną długość życia gryzoni.

Te obiecujące wyniki dają nadzieję na stworzenie nowych, skuteczniejszych leków na raka, zdolnych do zahamowania zjawiska oporności nowotworowej. To ogromnie ważne odkrycie, biorąc pod uwagę, że niemal wszystkie przypadki niepowodzenia terapii wiążą się właśnie wykształceniem odporności raka na dostępne sposoby leczenia.

Powiązane produkty

Przyczyny odporności na chemioterapię

Do najczęstszych przyczyn niepowodzenia chemioterapii należy niemożność zniszczenia wszystkich komórek raka, które w efekcie mutują i stają się odporne na lek. Kolejną jest zdolność komórek do niemal nieograniczonej replikacji kopii genów, co z kolei wywołuje nadprodukcję białek obniżających efektywność terapii przeciwnowotworowej. Białka mogą też zawieść na etapie transportu leku do wnętrza komórki nowotworowej. Komórki tego typu mają również zdolność do przekształceń i mutacji, na drodze których „uczą się” reperować DNA uszkodzone przez chemioterapię lub wypracowywać mechanizmy, które ją dezaktywują. W efekcie leczenie zawodzi, a rak rozprzestrzenia się niemal niekontrolowany, zagrażając zdrowiu i życiu pacjenta.

  1. R. Srivastava, Z. Cao, C. Nedeva i in., BCL-2 family protein BOK is a positive regulator of uridine metabolism in mammals, PNAS, 2019.
  2. J. Najeeb, J. L. Wojtaszek, A. Ramos i in., A Small Molecule Targeting Mutagenic Translesion Synthesis Improves Chemotherapy, Cell, nr 178 2019.
  3. What Is Chemotherapy Resistance?, "chemocare.com" [online], http://chemocare.com/chemotherapy/what-is-chemotherapy/what-is-drug-resistance.aspx, [dostęp] 18.07.2019.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Które ryby warto przyrządzić na święta?

    Trudno wyobrazić sobie świąteczny stół bez ryby. Oprócz tradycyjnego karpia czy śledzia warto w oryginalny sposób zaserwować również inne gatunki tej niezwykle zdrowej potrawy. Które ryby na święta będą nie tylko najsmaczniejsze, ale i najlepsze dla zdrowia?

  • Święta w ciąży – co może jeść ciężarna, a czego musi unikać?

    Kobieta w ciąży powinna jeść nie za dwoje, a dla dwojga, musi starać się tak komponować swoją dietę, aby dostarczała ona maluszkowi wszystkich niezbędnych składników. Znalezienie balansu między smakiem i zdrowiem może być szczególnie trudne w święta, gdy stół wręcz ugina się pod ciężarem aromatycznych potraw. 

  • Wielkanoc dla alergików: bez mleka, jaj i pszenicy

    Nietolerancje pokarmowe dają się szczególnie we znaki podczas świąt. Osoby nietolerujące laktozy, a więc mleka i jego przetworów, muszą zapomnieć o tradycyjnym serniku, bezglutenowcy nie zjedzą żurku, zaś uczuleni na jaja zostaną zmuszeni obyć się bez koronnej, wielkanocnej potrawy. Czym zastąpić żelazne pozycje ze świątecznego menu?

  • Pachnące święta – przegląd korzennych przypraw

    Imbir, cynamon i anyż trafiają do każdej polskiej kuchni w okresie przedświątecznym jako składniki pierniczków, ciast i kompotu z suszu. Warto o nich pamiętać, ponieważ usprawniają trawienie, dzięki czemu łagodzą skutki świątecznego przejedzenia. Ulga w dolegliwościach żołądkowych to jednak tylko jedna z wielu prozdrowotnych właściwości korzennych przypraw.

  • W Tłusty Czwartek nie zapomnij o zdrowiu

    Zjedzenie przynajmniej pączka w Tłusty Czwartek ma gwarantować pomyślność przez cały nadchodzący rok. W imię tradycji i zdrowia z ich liczbą lepiej nie przesadzać, bo obżarstwo nie przysporzy nam szczęścia, a tylko problemów z wątrobą bądź trzustką.

  • Dziecko w samochodzie w upał

    Wraz z nadejściem letnich upałów media zasypują nas informacjami o dzieciach i zwierzętach pozostawianych w rozgrzanych do czerwoności samochodach. Roztargnienie lub brak wyobraźni często prowadzą do tragedii, ponieważ nawet godzina spędzona w takich warunkach może grozić śmiercią dziecka. Najnowsze badanie potwierdzają, że ryzyko jest równie duże także w pojeździe pozostawionym w cieniu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.