Zanieczyszczenie powietrza a kobieca płodność

29.06.2019

Zanieczyszczenie powietrza wpływa na funkcjonowanie naszego organizmu na wiele sposobów, w tym na płodność, jak dowodzą naukowcy z Uniwersytetu w Modenie we Włoszech. Z ich badań wynika, że rezerwa jajników, która oznacza liczbę pęcherzyków spoczynkowych pozostałych w jajniku, może ulegać negatywnym zmianom pod wpływem wysokiego poziomu zanieczyszczeń powietrza.

Badanie jest kolejnym naukowym głosem w dyskusji o kobiecej płodności, potwierdzającym tezę o wielorakiej i złożonej naturze czynników, które zakłócają kobiecą gospodarkę hormonalną, wpływając na zdolności reprodukcyjne. W ich poczet zalicza się również czynniki środowiskowe, w tym dietę, i jak się okazuje również poziom zanieczyszczenia powietrza, w którym przebywamy. W tym przypadku lekarze wzięli pod lupę tzw. hormon antymüllerowski (AMH) wydzielany przez komórki jajnika, który obecnie jest uznawany za niezawodny marker rezerwy jajnikowej. Z dotychczasowych informacji wynika, że na poziomy wspomnianego hormonu wpływa wiek oraz palenie papierosów, jednak do tej pory nie wykazano, by znaczenie w tym względzie miały też czynniki środowiskowe.

By to sprawdzić, naukowcy przebadali aktywność wspomnianego hormonu u 1300 kobiet mieszkających w rejonie Modeny w latach 2007-2017. Dokonane pomiary trafiły do komputerowej bazy, gdzie powiązano je z wiekiem pacjentek i adresem ich zamieszkania. Analiza została uzupełniona o dane środowiskowe i szacunki geolokalizacyjne wykonane na podstawie miejsca pobytu każdej z uczestniczek badania. Ocena narażenia środowiskowego uwzględniała codzienną ekspozycję na kontakt z pyłem zawieszonym (PM) i dwutlenkiem azotu (NO 2).

Zanieczyszczenie powietrza może zagrażać płodności

W sumie przeprowadzono 1463 pomiary, które wykazały, że poziomy hormonu AMH w surowicy krwi po 25 roku życia były znacząco związane z wiekiem kobiet. Ponadto ustalono, że stężenie pyłów zawieszonych PM 10 i PM 2,5 pozostaje w bezpośredniej relacji ze stężeniem poziomu AMH, niezależnie od tego, w jakim wieku znajdowały się pacjentki.

Wyniki te uzyskano, biorąc pod uwagę stężenia poszczególnych pyłów: PM10, PM2,5 , jak również dwutlenku azotu (NO 2). Jak się okazało, niezależnie od tego, w jakim wieku była pacjentka, im wyższy poziom cząstek stałych i NO 2 we krwi stwierdzano, tym niższe stężenie AMH było odnotowywane w surowicy krwi.

Najniższe stężenie AMH – odzwierciedlające „poważną redukcję rezerw jajników” – odnotowano u tych z kobiet, które były narażone na poziomy PM10, PM2,5 i NO 2 powyżej odpowiednio 29,5, 22 i 26 mcg/m3. Warto zauważyć, że wartości te są znacząco niższe od poziomów ustalonych przez Unię Europejską, wynoszących odpowiednio 40, 25 i 40 mcg/m3.

Nie ulega wątpliwości, że najważniejszym czynnikiem wpływającym na stężenie AMH we krwi jest wiek, ale badanie Włochów pokazuje, że czynniki środowiskowe nie są bez znaczenia w tej sytuacji. Mowa nie tylko o zanieczyszczeniu powietrza, ale także paleniu papierosów, długotrwałym przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej i wysokiej masie ciała, o których znaczeniu informowały badania prowadzone wcześniej w tym kierunku.

Zanieczyszczenie grozi dziecięcym płucom

Już w roku 2014 naukowcy z Hiszpanii badali wpływ, jaki zanieczyszczenia powietrza mogą wywrzeć na zdrowie dziecka w łonie matki. W tym celu przeprowadzili badania spirometryczne na niemal 1300 kobietach będących w ciąży i zamieszkujących różne rejony kraju. Badania były prowadzone od początku ciąży do chwili ukończenia przez dzieci 4,5 roku życia. Na tej podstawie ustalono, jaki wpływ na rozwój płuc dzieci miały różne poziomy ekspozycji na zanieczyszczenia na etapie płodowym i po narodzinach. Zgodnie z wynikami tych badań, ryzyko wystąpienia negatywnych skutków dotyczy zwłaszcza wystawiania się na ich działanie w trzecim trymestrze ciąży.

Dwutlenek azotu, jako powszechnie stosowany wskaźnik zanieczyszczeń związanych z ruchem drogowym, był używany w badaniu w charakterze wskaźnika zanieczyszczenia w obszarach, na których żyły badane kobiety.

Analiza wyników wykazała, że ekspozycja na wysokie poziomy NO 2 w czasie ciąży była związana z redukcją parametrów funkcji płuc w testach oddechowych. Z kolei dzieci, których matki mieszkały w obszarze o wysokim natężeniu ruchu lotniczego w drugim trymestrze ciąży, miały o 22% większe ryzyko upośledzenia funkcji płuc niż osoby mieszkające na obszarach mniej zanieczyszczonych.