Co może oznaczać częste oddawanie moczu u mężczyzn?

Częste oddawanie moczu u mężczyzn może mieć wiele przyczyn — od banalnych po bardzo poważne. O jakich problemach ze zdrowiem może świadczyć częstomocz i dlaczego nie należy go lekceważyć?

O częstomoczu mówi się wówczas, gdy konieczność oddania moczu pojawia się częściej niż zwykle. W praktyce oznacza to, że do toalety należy wybrać się więcej niż 2 razy w ciągu nocy. Częste wykonywanie tej czynności może wiązać się z różnymi problemami ze zdrowiem, dlatego wymaga wyjaśnienia. Jeśli nie można wytłumaczyć tego w prosty sposób, wskazana jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, a w razie potrzeby także u specjalisty: urologa, nefrologa, diabetyka itd. 

Warto od razu zgłosić się do urologa, bowiem większość problemów z częstomoczem, szczególnie u mężczyzn po 40. roku życia dotyczy schorzeń typowo urologicznych związanych z prostatą lub pęcherzem moczowym — mówi dr n. med. Andrzej Krzysztof Przybyła, urolog i androlog, kierownik Instytutu Zdrowia Mężczyzny i Centrum Rehabilitacji Uroginekologicznej we Wrocławiu. 

Częstomocz spowodowany nadmiarem płynów

Konieczność częstego korzystania z toalety może być spowodowana nadmiarem spożywania płynów, zwłaszcza tych zawierających kofeinę (np. kawy czy coli), napojów gazowanych, wina i piwa. Wystarczy je ograniczyć, by problem zniknął. 

Częste oddawanie moczu a leki moczopędne

Częstomocz może być również efektem przyjmowania leków o działaniu moczopędnym (diuretyków) stosowanych między innymi przy leczeniu nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, obrzęków. Nie można ich odstawić, dlatego w celu złagodzenia działań niepożądanych konieczna jest konsultacja z lekarzem, który je przepisał.

Częstomocz u mężczyzn jako objaw infekcji układu moczowego

Częste oddawanie moczu u mężczyzn może być także skutkiem zakażenia układu moczowego (ZUM), najczęściej jego dolnego odcinka, czyli zapalenia pęcherza. W większości przypadków (nie wyłącznie) odpowiada za nie bakteria Escherichia coli, której można się pozbyć przy pomocy antybiotyku. 

Częstomocz nie jest jedynym objawem zapalenia pęcherza u mężczyzn. Towarzyszą mu: 

• ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
• ból w obrębie cewki moczowej,
• ból w okolicy podbrzusza.

W postawieniu prawidłowej diagnozy pomaga ogólne badanie moczu z posiewem, dzięki któremu można dobrać odpowiedni antybiotyk. Niekiedy konieczne są dodatkowe badania, np. ocena układu moczowego za pomocą USG. 

Częste oddawanie moczu jako objaw kamicy układu moczowego

Częstomocz może być także jednym z objawów kamicy układu moczowego — choroby polegającej na tym, że w drogach moczowych (najczęściej w kielichach i miedniczkach nerek) tworzą się złogi nazywane potocznie kamieniami. 

Kamica nerkowa niekiedy przebiega bezobjawowo lub z mało charakterystycznymi objawami. Autorzy artykułu „Kamica układu moczowego” piszą: pacjenci mogą zgłaszać okresowo nawracające, nietypowe, tępe bóle okolicy lędźwiowej lub jamy brzusznej. Przy prawidłowym odpływie moczu nawet obecność dużych złogów w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki może jednak nie powodować dolegliwości bólowych.

Sytuacja się zmienia, gdy złogi przemieszczają się z nerek do moczowodu. Objawy, które się wówczas pojawiają trudno przeoczyć. Należą do nich: 

• kolka nerkowa, czyli bardzo silny, ostry ból promieniujący z okolicy lędźwiowej do podbrzusza i ud, który pojawia się na skutek zablokowania moczowodów przez kamienie,
• problemy z oddawaniem moczu: poza częstomoczem także tzw. parcia naglące, pieczenie, krwiomocz,
• nudności, a nawet wymioty, wzdęcia, brak apetytu,
• czasem stan podgorączkowy lub gorączka.

Kamicę nerkową rozpoznaje się na podstawie dokładnego wywiadu, badań krwi (morfologia, badanie biochemiczne), badania moczu (ogólne, posiew, stężenie soli wapnia) i badań obrazowych (RTG jamy brzusznej, USG układu moczowego).

Częstomocz jako objaw chorób prostaty

Częste oddawanie moczu u mężczyzn może się również wiązać z problemami z prostatą (inaczej gruczołem krokowym lub sterczem) — narządem sąsiadującym z pęcherzem, który przechodzi przez część cewki moczowej.

Częstomocz towarzyszy łagodnemu powiększeniu prostaty, które jest kłopotem wielu mężczyzn po 50. roku życia. Mogą pojawić się (zwłaszcza rano) także inne problemy:

• parcia naglące,
• trudności z rozpoczęciem oddawania moczu,
• osłabienie strumienia moczu,
• wydłużenie czasu oddawania moczu.

Częstomocz może być też jednym z symptomów innego problemu z prostatą — zapalenia, które dotyka mężczyzn w każdym wieku. W zależności od jego rodzaju (ostre, bakteryjne, niebakteryjne przewlekłe itd.) towarzyszą mu dodatkowe objawy, m.in.:

• gorączka,
• ból (podbrzusze, krocze, kość krzyżowa, jądra),
• pieczenie podczas oddawania moczu,
• obecność krwi w nasieniu,
• problemy ze współżyciem seksualnym. 

Częste oddawanie moczu jako objaw cukrzycy

Częstomocz u mężczyzn może być także objawem cukrzycy (1 i 2 typu) — choroby, której najbardziej charakterystyczną cechą jest wzrost poziomu cukru we krwi. Zarówno w przypadku cukrzycy typu 1, jak i cukrzycy typu 2 pojawiają się inne objawy:

• wzmożone pragnienie (picie ponad 3 litrów wody w ciągu doby),
• osłabienie i senność w ciągu dnia.

Aby wykluczyć lub potwierdzić cukrzycę, oznacza się stężenie cukru we krwi. 

Częstomocz a inne problemy ze zdrowiem

Częste oddawanie moczu może mieć również wiele innych przyczyn. Niekiedy wiąże się z przewlekłym stresem, zaburzeniami lękowymi czy problemami z układem nerwowym (np. pęcherz nadreaktywny). Niezależnie od czynników nie jest wskazane czekanie aż częstomocz, który nie wynika z nadmiaru przyjmowanych płynów, minie sam. Należy udać się do lekarza.