Gangrena (zgorzel) – objawy, przyczyny i leczenie
Anna Posmykiewicz

Gangrena (zgorzel) – objawy, przyczyny i leczenie

Zgorzel gazowa (inna, historyczna już nazwa to gangrena), jest chorobą zakaźną, która jest wywoływana przede wszystkim przez bakterię o nazwie Clostridium perfringens (laseczka zgorzeli gazowej). Bakteria ta produkuje różnego rodzaju toksyny, które odpowiedzialne są za rozwój choroby.

Jakie są przyczyny rozwoju gangreny, czyli zgorzeli gazowej?

Do powstania zgorzeli gazowej dochodzi na skutek zakażenia beztlenową bakterią z rodzaju Clostridium. Rezerwuarem tej bakterii jest przewód pokarmowy różnych zwierząt, z którego bakterie przedostają się do ziemi. W ziemi natomiast bakterie zgorzeli gazowej wytwarzają przetrwalniki, które poza tym, że są obecne przede wszystkim w glebie, mogą być też obecne w kurzu domowym. 

U kogo najczęściej dochodzi do rozwoju zgorzeli gazowej?

Zgorzel gazowa najczęściej rozwija się u osób, u których doszło do powstania zanieczyszczonych ran, rany takie powstają zwykle na skutek urazu lub na skutek pogryzienia przez zwierzęta. Ponadto, zgorzel gazowa może też rozwinąć się u osób cierpiących z powodu poważnych stanów zapalnych skóry i tkanki podskórnej (przede wszystkim u chorych z cukrzycą), po różnego rodzaju zabiegach operacyjnych w obrębie jamy brzusznej oraz w różnego rodzaju ropniach wewnątrzbrzusznych i innych zmianach ropnych.

Czynnikami, które predysponują do rozwoju zgorzeli gazowej, czyli gangreny, jest też cukrzyca, jak również różnego rodzaju choroby naczyń, a także zakażenie wirusem HIV i spadki odporności u osób cierpiących z powodu choroby nowotworowej. 

Polecane dla Ciebie

Jakie są objawy zgorzeli gazowej?

Zgorzel gazowa rozwija się po około 1-3 dniowym okresie wylęgania, w następstwie powstania zanieczyszczonych ran głębokich, ran z martwicą, czasami nawet po zabiegach chirurgicznych, u osób z obszarami niedokrwienia, miedzy innymi u chorych w następstwie zmian naczyniowych w przebiegu cukrzycy. Pierwszym objawem zgorzeli gazowej jest to, że najpierw w ranie pojawia się silny i gwałtowny ból oraz obrzęk. Początkowo zmiany ograniczone są tylko do okolic rany. Proces szerzy się na tkanki głębsze, obejmuje również zdrowe okoliczne mięśnie prowadząc do ich martwicy. Z rany sączy się ropna wydzielina, w tkankach przy ich dotykaniu wyczuwa się obecność gazu. Obecność gazu jest odczuwalna jako podskórne trzeszczenie powstałych pęcherzyków. Skóra w okolicy zmian jest napięta, marmurkowata, blada, z odcieniem niebieskawym, wyraźnie chłodna. Rozwój choroby następuje dość szybko, poszerza się obszar zmian martwiczych i występowania gazu.

Mimo narastania objawów toksemii, wzrostu temperatury ciała, przyspieszenia czynności serca (tachykardii) oraz czasami wymiotów i biegunki, chory zazwyczaj zachowuje świadomość. Do śpiączki może dojść dopiero przed ewentualnym zgonem pacjenta. Tak ciężki stan chorego jest efektem produkowania przez bakterie Clostridium perfringens toksyn, które przedostają się do krwi. Toksyny te wywołują właśnie objawy toksemii, dochodzi do uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych, a to z kolei może doprowadzić do wstrząsu i zgonu, do którego może dojść nawet w ciągu dwunastu godzin od momentu początku wszystkich objawów. 

W jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie zgorzeli gazowej?

Rozpoznanie zgorzeli gazowej jest stawiane przez lekarza przede wszystkim na podstawie wywiadu wskazującego na możliwość zarażenia się przez chorego bakteria Clostridium perfringens, przede wszystkim chodzi tu obserwacje ewentualnych zranień, ran i kontaktu z brudną ziemią. Do rozpoznania jest też niezbędna obecność charakterystycznych objawów dotyczących rany, czyli jej wygląd oraz obecność podskórnych pęcherzyków powietrza dojących typowe dla zgorzeli gazowej trzeszczenie. 

W jaki sposób leczy się zgorzel gazową?

W przypadku choćby tylko podejrzenia zgorzeli gazowej pacjent wymaga jak najszybszego podania antybiotyków. Ponadto, należy również jak najszybciej chirurgicznie opracować ranę oraz usunąć tkanki martwicze.

Zdarza się, że w leczeniu zgorzeli gazowej znajduje również zastosowanie terapia hiperbaryczna, czyli jest to leczenie tlenem pod wysokim ciśnieniem, takie postępowanie może dotyczyć przede wszystkim zgorzeli, która zlokalizowana jest w obrębie tułowia. W sytuacji, kiedy pacjent jest leczony z powodu zgorzeli gazowej, celem potwierdzenia tej diagnozy, ale już po rozpoczęciu leczenia, pobiera się wymaz z zakażonej rany, w której stwierdza się obecność bakterii Clostridium perfringens.

Celem jeszcze dokładniejszej weryfikacji diagnozy wykonuje się też oznaczenie obecności jednej z toksyn w krwi pacjenta lub też ewentualnie w płynie wysiękowym z rany. Ponadto, zawsze zachodzi też potrzeba wykonania szczegółowych badań laboratoryjnych, dzięki którym można ocenić wydolność nerek, wątroby i serca. Zawsze należy też wykonać zdjęcie radiologiczne zajętego na ciele miejsca, w zdjęciu tym w przypadku potwierdzenia zgorzeli gazowej będą obecne pęcherzyki gazu. 

Czy zgorzel gazowa, czyli gangrena, jest niebezpieczną chorobą?

Jeśli zgorzel nie będzie właściwie i szybko leczona, może prowadzić do śmierci. W sytuacji, kiedy rozpoznanie jest postawione szybko i zostaje włączone właściwe leczenie, wtedy śmiertelność zgorzeli gazowej jest zdecydowanie mniejsza.

Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia i życia pacjenta są te ogniska, które są zlokalizowane w obrębie tułowia, zdecydowanie mniej niebezpieczne są zmiany zlokalizowane na kończynach górnych i dolnych. Niestety, nawet po wyleczeniu choroby, pacjent może cierpieć z powodu inwalidztwa, może bowiem dojść miedzy innymi do konieczności amputowania kończyny. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Swędzenie w gardle, gorączka, katar – w dobie pandemii koronawirusa i COVID-19 te symptomy wzbudzają niepokój. Czy słusznie? Jak odróżnić objawy alergii, przeziębienia i grypy od choroby koronawirusowej? Dowiedz się z poniższego artykułu.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

  • Jak wyleczyć nużeńca? Leki, suplementy, domowe sposoby na nużycę

    Nużeniec jest pasożytem należącym do roztoczy. Jest niewidoczny gołym okiem, ponieważ ma bardzo niewielkie rozmiary. Gatunki bytujące na człowieku to: nużeniec ludzki oraz nużeniec krótki. Liczba osób zarażonych wzrasta wraz z wiekiem. Nawet ponad 80% osób powyżej 70. roku życia może być zarażonych nużeńcem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij