Neutropenia – przyczyny, objawy, leczenie
Michał Posmykiewicz

Neutropenia – przyczyny, objawy, leczenie

Neutropenia to obniżenie liczby granulocytów obojętnochłonnych poniżej 1500/mikrolitr. A czym są granulocyty obojętnochłonne? Granulocyty obojętnochłonne (inna nazwa to neutrofile) to rodzaj białych krwinek, czyli leukocytów. Neutrofile zapewniają organizmowi ochronę przed drobnoustrojami za pomocą fagocytozy - najprościej mówiąc "pożerają" one po prostu bakterie. Ich ilość zdecydowanie się zwiększa w czasie stanów zapalnych, zwłaszcza w sytuacji zakażenia bakteryjnego. Granulocyty obojętnochłonne są również odpowiedzialne za wytwarzanie ropy.

Kiedy może dojść do neutropenii?

Do obniżenia się liczby neutrofilii może dojść w sytuacji, kiedy są one nadmiernie niszczone lub też wtedy, kiedy ich produkcja w organizmie jest zbyt mała. Zdarzają się też neutropenie wrodzone. Należy pamiętać też o tym, że w skrajnych przypadkach, kiedy ilość neutrofilii spada poniżej 500/ mikrolitr, dochodzi do agranulocytozy- jest to ostry stan zagrażający życiu, bowiem w organizmie praktycznie nie ma neutrofilii, które przecież bronią organizm przed bakteriami, taki stan może nawet doprowadzić do sepsy (posocznicy) i śmierci. 

W jakich sytuacjach neutrofile są nadmiernie niszczone?

Do nadmiernego niszczenia granulocytów obojętnochłonnych dochodzi w przypadku hiperspelnizmu. Hipersplenizm polega na nadmiernym niszczeniu przez śledzionę krwinek, zarówno białych, jak i czerwonych oraz płytek krwi. Taki stan może pojawić się w przebiegu różnych chorób. Poza tym do nadmiernego niszczenia neutrofilii dochodzi też w przypadku różnego rodzaju chorób autoimmunologicznych, czyli chorób, w przebiegu których organizm produkuje przeciwciała, które niszczą jego własne tkanki i narządy. Poza tym do zmniejszonej produkcji granulocytów obojętnochłonnych może doprowadzić także długotrwałe stosowanie przez pacjenta sterydów, oprócz tego jest to również stosunkowo częste powikłanie chemioterapii.

Do neutropenii może też dojść wtedy, kiedy w organizmie produkowana jest zbyt mała ilość granulocytów obojętnochłonnych. Może mieć to miejsce w przypadku aplazji szpiku. W przebiegu aplazji szpik kostny staje się niewydolny i przestaje produkować lub znacząco zmniejsza produkcje wszystkich linii komórek krwi, w tym także neutrofilii. Do aplazji szpiku mogą doprowadzić niektóre leki, jak również środki chemiczne, zakażenia, promieniowanie jonizujące, radioterapia, aplazja szpiku może też być wrodzona. Poza tym, do zmniejszenia ilości neutrofilii może też dojść u pacjentów z nowotworami szpiku kostnego, z zespołem mielodysplastycznym oraz w wyniku infekcji. Ponadto zmniejszone wytwarzanie granulocytów obojętnochłonnych jest charakterystyczne przy zatruciu metalami ciężkimi oraz na skutek chemioterapii.

Zdarza się, choć zdecydowanie rzadziej, że neutropenia ma również charakter wrodzony. Może mieć to miejsce w przypadku zespołu Kostmanna oraz zespołu Schwachmana-Diamonda.

Zespół Kostmanna jest zespołem pierwotnego niedoboru odporności, który spowodowany jest mutacjami w genie HAX1. Zespół ten jest bardzo rzadki, jego dziedziczenie jest autosomlane recesywne. Zespół Schwachmana Diamonda natomiast jest rzadką chorobą genetyczną. Poza tym, że w jej przebiegu bardzo charakterystyczna jest neutropenia, bardzo typowa jest również niewydolność zewnątrzwydzielniczej części trzustki, jak również predyspozycja do nowotworów układu krwiotwórczego, inne poza neutropenią zaburzenia hematologiczne oraz wady kośćca i niskorosłość. 

Powiązane produkty

Jakie zakażenia są najczęściej odpowiedzialne za rozwój neutropenii?

Zazwyczaj do rozwoju neutropenii przyczyniają się naprawdę ciężkie zakażenia wirusowe. Zalicza się do nich zakażenie wirusem Epsteina-Barr, wirus cytomegalii i różyczki, jak również zakażenie wirusem HIV, grypy oraz wirus ospy wietrznej. Czasami zdarza się jednak, że do powstawania neutropenii przyczyniają się niektóre zakażenia bakteryjne. 

Jakie objawy można zaobserwować u pacjenta, u którego wystąpiła neutropenia?

Przede wszystkim pacjent z neutropenią jest zdecydowanie bardziej narażony na wszelkiego rodzaju zakażenia, bowiem główna "obrona przeciwbakteryjna" organizmu, pod postacią granulocytów obojętnochłonnych, jest znacznie zmniejszona lub nie działa w prawidłowy sposób.

Pacjenci z neutropenią zdecydowanie częściej zapadają na infekcje górnych, jak i dolnych dróg oddechowych, poza tym pojawiają się też u nich infekcje jamy ustnej, zdarza się, że w przypadku agranulocytozy dojdzie do rozwoju posocznicy. Objawy tych infekcji nie zmniejszają się, pomimo stosowanego leczenia. 

Jak można rozpoznać neutropenię?

Do rozpoznania neutropenii wystarczy wykonanie morfologii krwi, w której lekarz zaobserwuje obniżony poziom neutrofilii, czyli granulocytów obojętnochłonnych. 

Jak powinno wyglądać postępowanie z pacjentem, u którego lekarz rozpozna neutropenię?

Pacjent z rozpoznaną neutropenią powinien w trybie natychmiastowym trafić na specjalistyczny oddział hematologiczny. Pacjenci z obniżoną ilością granulocytów obojętnochłonnych, ponieważ są bardzo podatni na wszelkiego rodzaju infekcje, są zwykle umieszczani na oddziale hematologicznym w specjalnych oddzielnych salach (izolatkach). Takie postępowanie ma uchronić pacjenta przed infekcjami, które w sytuacji, kiedy doszło do neutropenii, są bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a nawet i życia chorego człowieka. Na takim oddziale pacjent zostanie poddany szczegółowej diagnostyce, dzięki której będzie można stwierdzić, co jest przyczyną neutropenii. Po ustaleniu przyczyny neutropenii pacjent zostanie poddany właściwemu leczeniu. W czasie pobytu w oddziale hematologicznym chory ma bardzo często i regularnie kontrolowany poziom granulocytów obojętnochłonnych, zostaje on również uczulony przez lekarzy na to, aby wystrzegał się niepotrzebnych odwiedzin ludzi z zewnątrz, bowiem znacznie zwiększają one ryzyko infekcji.

W sytuacji jednak, kiedy dojdzie u chorego do infekcji pomimo przestrzegania zasad higieny, konieczne jest natychmiastowe zastosowanie właściwej antybiotykoterapii w zależności od rodzaju patogenu, który infekcje wywołał. Antybiotykoterapia ma na celu zmniejszyć ryzyko rozwoju ewentualnej posocznicy, która będzie zagrażała życiu chorego. Czasami chory z neutropenią wymaga też podania czynnika stymulacji tworzenia kolonii granulocytów obojętnochłonnych. 

Neutropenia jest zwykle wywołana poważną chorobą. Dlatego też, jeśli po wykonaniu morfologii krwi, zostanie stwierdzony w niej obniżony poziom granulocytów obojętnochłonnych, powinniśmy natychmiast zostać poddani właściwym badaniom, które ustalą przyczynę takiego stanu rzeczy i na takiej podstawie będzie można zalecić dalsze, właściwe postępowanie. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij