Kwasowa erozja szkliwa - objawy, przyczyny i leczenie
Objawy kwasowej erozji szkliwa
Osoba dotknięta tym procesem najczęściej nie zauważa charakterystycznych zmian na powierzchni szkliwa. Objawem, który skłania pacjenta do wizyty u dentysty jest dopiero nieprzyjemna i bolesna nadwrażliwość zębów na ciepłe i zimne pokarmy. Jednak właśnie wspomniane wcześniej zmiany w strukturze zęba są istotne dla lekarza dentysty przy stawianiu diagnozy. Mają one postać płaskich, gładkich ubytków na powierzchniach płaskich zębów – policzkowej, przedsionkowej a przy działaniu czynników wewnętrznych podniebiennej. Charaktertstycznym jest, że te ubytki znajdują się w zupełnie innych miejscach, niż zazwyczaj rozwija się próchnica. Nie występują na powierzchniach stycznych, w obrębie bruzd i brzegów siecznych, czy okolicy przyszyjkowej. Tam pojawiają się dopiero, kiedy proces staje się mocno zaawansowany. Wtedy również zmianie ulega cała struktura zębów – stają się one matowe lub żółtawe, powierzchnia ich jest szorstka i pofałdowana. Zęby mogą być też wręcz przezroczyste i bardzo kruche. W bardzo zaawansowanych przypadkach kiedy kwasy naruszą struktury w okolicy miazgi mogą wystąpić typowe dolegliwości bólowe, a ząb może wymagać leczenia kanałowego.
Przyczyny kwasowej erozji szkliwa
Częsta ekspozycja powierzchni szkliwa na działanie kwasów skutkuje zmianami chemicznymi w jego strukturze. Kwasy stopniowo powodują rozpuszczanie zewnętrznych warstw korony zęba – wpierw szkliwa, następnie zębiny. Substancje te mogą być zarówno pochodzenia zewnętrznego i wewnętrznego. Do najbardziej szkodliwych składników diety zalicza się napoje gazowane (w tym na czele coca-cola), napoje energetyczne, soki cytrusowe, alkohol (w tym w szczególności drinki łączące napoje gazowane, cukier i cytrusy). Jednak zły wpływ mają również pokarmy powszechnie uznawane za zdrowe: owoce (cytrusy, porzeczki, wiśnie) i warzywa (szczaw, szparagi, brukselka). Wszystkie te produkty powodują bowiem silne obniżanie pH w jamie ustnej.
Innymi przyczynami są choroby ogólnoustrojowe. Po pierwsze te związane z częstymi wymiotami lub zgagą (refluks żołądkowo-przełykowy, bulimia). Po drugie choroby związane z zaburzeniami pracy ślinianek. Dodatkowo kwasowa erozja szkliwa występuje często u osób uzależnionych, m.in. u alkoholików (niszczący wpływ alkoholu oraz częste wymioty) oraz przyjmujących środki psychoaktywne (powodujące zmniejszenie wydzielania śliny). Niszczenie powierzchni szkliwa w efekcie działania kwasów zauważane jest również u kobiet ciężarnych, ze względu również na częstsze wymioty.
Leczenie kwasowej erozji szkliwa
Niestety powstałe ubytki w powierzchni zębów są nieodwracalne i jedyną możliwością ich leczenia jest wykonywanie wypełnień. Dlatego też bardzo istotna jest profilaktyka i zmiana nawyków żywieniowych. Należy ograniczyć liczę kwaśnych produktów, starać się nie łączyć kilku z nich ze sobą. Rodzice powinni kontrolować ilość spożywanych napojów przez dzieci. Po spożyciu kwaśnego posiłku nie powinno się od razu szczotkować zębów – należy odczekać około pół godziny lub wpierw dokładnie wypłukać jamę ustną płukanką dentystyczną. Jednakowo powinno postępować się po wymiotach. Mycie zębów bezpośrednio po kontakcie ich powierzchni z kwaśną substancją skutkuje ścieraniem rozpuszczonej zewnętrznej powierzchni i nasila proces. Pozytywny wpływ mają również gumy do żucia używane po kwaśnym posiłku, pomagające przywrócić prawidłowe pH jamy ustnej.
Codzienna higiena powinna obejmować produkty bogate we fluor, wspomagające odbudowę zębów. W celu wzmocnienia powierzchni zębów można również wykonywać cyklicznie zabieg fluoryzacji u lekarza dentysty. Osoby skarżące się na nadwrażliwość mogą stosować środki specjalnie dla nich przeznaczone, zmniejszające dolegliwości.
