Aparat ortodontyczny a higiena jamy ustnej
Kwasowa erozja szkliwa - objawy, przyczyny i leczenie
Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy jak wiele składników codziennej diety ma istotny wpływ na zdrowie naszych zębów. Oczywiście prawie wszyscy wiedzą, że częste jedzenie słodyczy powoduje próchnicę, a picie kawy i herbaty skutkuje przebarwieniami, jednak niszczący wpływ kwaśnych składników diety jest nieznany. Długie działanie kwasów, zarówno tych pochodzących z pokarmów, jak i wynikłych z różnych chorób, skutkuje osłabieniem i utratą zewnętrznej warstwy szkliwa. Proces ten nazywany jest kwasową erozją szkliwa.
Objawy kwasowej erozji szkliwa
Osoba dotknięta tym procesem najczęściej nie zauważa charakterystycznych zmian na powierzchni szkliwa. Objawem, który skłania pacjenta do wizyty u dentysty jest dopiero nieprzyjemna i bolesna nadwrażliwość zębów na ciepłe i zimne pokarmy. Jednak właśnie wspomniane wcześniej zmiany w strukturze zęba są istotne dla lekarza dentysty przy stawianiu diagnozy. Mają one postać płaskich, gładkich ubytków na powierzchniach płaskich zębów – policzkowej, przedsionkowej a przy działaniu czynników wewnętrznych podniebiennej. Charaktertstycznym jest, że te ubytki znajdują się w zupełnie innych miejscach, niż zazwyczaj rozwija się próchnica. Nie występują na powierzchniach stycznych, w obrębie bruzd i brzegów siecznych, czy okolicy przyszyjkowej. Tam pojawiają się dopiero, kiedy proces staje się mocno zaawansowany. Wtedy również zmianie ulega cała struktura zębów – stają się one matowe lub żółtawe, powierzchnia ich jest szorstka i pofałdowana. Zęby mogą być też wręcz przezroczyste i bardzo kruche. W bardzo zaawansowanych przypadkach kiedy kwasy naruszą struktury w okolicy miazgi mogą wystąpić typowe dolegliwości bólowe, a ząb może wymagać leczenia kanałowego.
Przyczyny kwasowej erozji szkliwa
Częsta ekspozycja powierzchni szkliwa na działanie kwasów skutkuje zmianami chemicznymi w jego strukturze. Kwasy stopniowo powodują rozpuszczanie zewnętrznych warstw korony zęba – wpierw szkliwa, następnie zębiny. Substancje te mogą być zarówno pochodzenia zewnętrznego i wewnętrznego. Do najbardziej szkodliwych składników diety zalicza się napoje gazowane (w tym na czele coca-cola), napoje energetyczne, soki cytrusowe, alkohol (w tym w szczególności drinki łączące napoje gazowane, cukier i cytrusy). Jednak zły wpływ mają również pokarmy powszechnie uznawane za zdrowe: owoce (cytrusy, porzeczki, wiśnie) i warzywa (szczaw, szparagi, brukselka). Wszystkie te produkty powodują bowiem silne obniżanie pH w jamie ustnej.
Innymi przyczynami są choroby ogólnoustrojowe. Po pierwsze te związane z częstymi wymiotami lub zgagą (refluks żołądkowo-przełykowy, bulimia). Po drugie choroby związane z zaburzeniami pracy ślinianek. Dodatkowo kwasowa erozja szkliwa występuje często u osób uzależnionych, m.in. u alkoholików (niszczący wpływ alkoholu oraz częste wymioty) oraz przyjmujących środki psychoaktywne (powodujące zmniejszenie wydzielania śliny). Niszczenie powierzchni szkliwa w efekcie działania kwasów zauważane jest również u kobiet ciężarnych, ze względu również na częstsze wymioty.
Leczenie kwasowej erozji szkliwa
Niestety powstałe ubytki w powierzchni zębów są nieodwracalne i jedyną możliwością ich leczenia jest wykonywanie wypełnień. Dlatego też bardzo istotna jest profilaktyka i zmiana nawyków żywieniowych. Należy ograniczyć liczę kwaśnych produktów, starać się nie łączyć kilku z nich ze sobą. Rodzice powinni kontrolować ilość spożywanych napojów przez dzieci. Po spożyciu kwaśnego posiłku nie powinno się od razu szczotkować zębów – należy odczekać około pół godziny lub wpierw dokładnie wypłukać jamę ustną płukanką dentystyczną. Jednakowo powinno postępować się po wymiotach. Mycie zębów bezpośrednio po kontakcie ich powierzchni z kwaśną substancją skutkuje ścieraniem rozpuszczonej zewnętrznej powierzchni i nasila proces. Pozytywny wpływ mają również gumy do żucia używane po kwaśnym posiłku, pomagające przywrócić prawidłowe pH jamy ustnej.
Codzienna higiena powinna obejmować produkty bogate we fluor, wspomagające odbudowę zębów. W celu wzmocnienia powierzchni zębów można również wykonywać cyklicznie zabieg fluoryzacji u lekarza dentysty. Osoby skarżące się na nadwrażliwość mogą stosować środki specjalnie dla nich przeznaczone, zmniejszające dolegliwości.
Podziel się:
