Kobieta w ciąży siedzi z wynikami badania USG, trzymając je przed sobą
Maciej Toczek

Badania prenatalne – kiedy je wykonać? Jak wyglądają i ile kosztują?

Badania prenatalne są coraz częściej wykorzystywane w trakcie ciąży i stanowią nieoceniony wkład w opiekę nad kobietą ciężarną. Dzięki ich wykonaniu lekarze są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić dobrostan płodu oraz wykluczyć bądź potwierdzić potencjalne nieprawidłowości w jego rozwoju. Czym są badania prenatalne oraz jaki jest koszt ich wykonania?

 

  1. Czym są badania prenatalne? Czy są obowiązkowe i bezpieczne dla dziecka?
  2. Jakie są rodzaje nieinwazyjnych badań prenatalnych?
  3. USG genetyczne – w którym trymestrze należy je wykonać i jak wygląda badanie?
  4. Test PAPP-A – co to jest?
  5. Na czym polega test Nifty?
  6. Test VERACITY
  7. Test VERAGENE
  8. Czym są inwazyjne badania prenatalne?
  9. Biopsja kosmówki (trofoblastu)
  10. Amniopunkcja
  11. Kordocenteza
  12. Ile kosztują badania prenatalne? Cena/refundacja, skierowanie

Czym są badania prenatalne? Czy są konieczne i bezpieczne dla dziecka?

Badania prenatalne to testy diagnostyczne wykonywane w trakcie trwania ciąży. Ich zadaniem jest jak najpewniejsze określenie stanu płodu oraz ewentualnych patologii towarzyszących jego rozwojowi. Badania prenatalne nie są obowiązkowe. Warto jednak zauważyć, że ich wykonanie daje bardzo dużo informacji na temat dobrostanu płodu.

Pozwala to przede wszystkim na zaplanowanie w niektórych sytuacjach porodu w określonych szpitalach o wyższej referencyjności czy też z dostępem do wykwalifikowanej kadry chirurgów dziecięcych i neonatologów, co w przypadku wady wrodzonej stanowi nieocenioną pomoc i zwiększa szansę na przeżycie dziecka w dobrym zdrowiu.

Wykonanie takich badań umożliwia także przygotowanie się personelu medycznego na poród, gdyż w niektórych przypadkach, aby dziecko mogło przeżyć, należy podjąć odpowiednie kroki terapeutyczne zaraz po urodzeniu. Badania prenatalne są w większości nieinwazyjne, co oznacza, że nie stanowią zagrożenia dla dziecka. Jednak nawet w przypadku badań inwazyjnych przy aktualnym rozwoju medycyny ich przeprowadzenie rzadko kiedy stanowi potencjalne ryzyko dla płodu.

Rodzaje badań prenatalnych – nieinwazyjne

Znaczna większość aktualnie wykonywanych badań prenatalnych zaliczana jest do badań nieinwazyjnych. Pozwalają one w bezpieczny sposób ocenić stan płodu oraz jego rozwój w macicy kobiety.

USG genetyczne – badanie 1 trymestru

USG jest jednym z najczęściej wykonywanych badań obrazowych w przypadku kobiet ciężarnych. Badanie pierwszego trymestru, określane również jako USG genetyczne, służy przede wszystkim wykluczeniu bądź wysnuciu podejrzenia poważnej wady genetycznej u dziecka. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) powinno zostać wykonane pomiędzy 11. a 14. tygodniem trwania ciąży z uwagi na największą miarodajność pomiarów. Badanie to pozwala określić dokładny wiek ciążowy, przezierność karkową wraz z obecnością kości nosowej, co stanowi jeden z podstawowych parametrów w przypadku diagnostyki aberracji chromosomowych, akcję serca płodu oraz jego ogólną morfologię.

Test PAPP-A

Białko PAPP-A jest specyficznym białkiem syntezowanym przez trofoblast w trakcie trwania ciąży. Jest ono jednak wykorzystywane także w badaniach prenatalnych w celu oceny ryzyka trisomii chromosomu 21. (zespół Downa), 18. (zespół Edwardsa) oraz 13. (zespół Patau). Wykonany wraz z oznaczeniem gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG) stanowi składową tzw. testu podwójnego. W przypadku ciąż zagrożonych aberracjami chromosomowymi stężenie białka PAPP-A jest niemal zawsze obniżone, natomiast stężenie beta-hCG może być podwyższone, jak ma to miejsce w zespole Downa, lub obniżone w przypadku trisomii chromosomu 13. i 18. Warto również podkreślić, że do pełnej diagnostyki z zastosowaniem białka PAPP-A oraz gonadotropiny kosmówkowej konieczne jest także uwzględnienie wyniku badania USG genetycznego.

Powiązane produkty

Test Nifty

Nowością w przypadku badań prenatalnych jest badanie wolnego płodowego DNA (cffDNA) przy pomocy testu Nifty. Wykorzystanie tego typu badania w przypadku ciężarnych związane jest z faktem, że ok. 5. czy 6. tygodnia ciąży w krwiobiegu matki pojawiają się fragmenty DNA dziecka. Pozwala to na analizę materiału genetycznego dziecka bez konieczności wykonywania badań inwazyjnych. Dzięki temu można wykryć rzadkie jednostki chorobowe, wszelkie aberracje chromosomowe, płeć dziecka, grupę jego krwi. Do wykonania badania wystarczy jedynie pobranie krwi żylnej kobiety ciężarnej, a sam test przeprowadza się do 12. tygodnia ciąży.

Test VERACITY

Innym testem umożliwiającym ocenę wolnego płodowego DNA jest test VERACITY. Jego wykonanie umożliwia wykrycie aneuploidii, a więc niepoprawnej liczby chromosomów w komórkach płodu, najczęstszych trisomii oraz niektórych mikrodelecji, np. w przebiegu zespołu DiGeorge’a. Jest to test tańszy niż test Nifty, jednak obejmujący znacznie mniej potencjalnych patologii.

Test VERAGENE

Kolejnym testem wykorzystującym wolne płodowe DNA jest test VERAGENE. Test ten również wykrywa najczęstsze aberracje chromosomowe oraz aneuploidie, rozszerzony został jednak o choroby związane z mikrodelecjami macierzy. Warto podkreślić jednak, że oprócz krwi żylnej matki do przeprowadzenia tego testu konieczne jest również pobranie wymazu z policzka ojca.

Rodzaje badań prenatalnych – inwazyjne

Nieinwazyjne badania prenatalne stanowią swego rodzaju przesiew mający stwierdzić, w którym przypadku konieczne jest pogłębienie diagnostyki. W sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości u ciężarnej wskazane jest wykonanie badań inwazyjnych, takich jak biopsja kosmówki, amniopunkcja lub kordocenteza.

Biopsja kosmówki (trofoblastu)

Biopsja kosmówki zaliczana jest do inwazyjnych metod diagnostyki prenatalnej. Polega na pobraniu fragmentu trofoblastu do badania, dzięki czemu możliwe jest określenie kariotypu dziecka, a więc struktury i liczby jego chromosomów. Badanie to wykonywane jest między 9. a 12. tygodniem trwania ciąży. Oprócz niewątpliwej zalety dokładnego określenia kariotypu dziecka warto mieć na uwadze potencjalne ryzyko poronienia, które określane jest na ok. 2%.

Amniopunkcja

Amniopunkcja zalecana jest w przypadku niepoprawnego wyniku badań przesiewowych wykonywanych w trakcie pierwszego trymestru bądź też podejrzenia nieprawidłowości strukturalnych stwierdzonych w trakcie USG pierwszego trymestru. Samo badanie polega na wprowadzeniu igły przez powłoki brzuszne ciężarnej do jam macicy pod kontrolą USG. Następnie pobierany jest płyn owodniowy w ilości ok. 15-20 ml. Płyn owodniowy zawiera w swoim składzie złuszczone komórki płodu, czyli amniocyty, w oparciu o które istnieje możliwość określenia kariotypu dziecka. Ryzyko potencjalnych powikłań, takich jak poronienie, wewnątrzmaciczne obumarcie płodu czy też odpływanie płynu owodniowego, ocenia się na 1%.

Kordocenteza

Kordocenteza, a więc ostatnie z wymienionych w tekście prenatalnych badań inwazyjnych, polega na nakłuciu igłą pod kontrolą USG sznura pępowiny i pobraniu krwi płodu. Co więcej, zabieg ten umożliwia również przeprowadzenie transfuzji wewnątrzpłodowych przy znacznej niedokrwistości dziecka – np. w przebiegu nieleczonego konfliktu serologicznego. Pobrana w trakcie kordocentezy krew płodowa może służyć ocenie kariotypu, a także równowagi kwasowo-zasadowej w przypadku podejrzenia niedotlenienia płodu. Kordocenteza wykonywana jest po 16. tygodniu ciąży.

Ile kosztują badania prenatalne? Cena/refundacja, skierowanie

Ceny poszczególnych badań prenatalnych zależne są od wieku ciężarnej, historii medycznej oraz rodzaju usługi. W przypadku prywatnej opieki zdrowotnej szacowane koszty przedstawiają się następująco*:

  • USG genetyczne – 300 zł,
  • test PAPP-A – 250 zł,
  • badanie wolnego płodowego DNA – ok. 2000 zł zależnie od wybranej opcji badania,
  • amniopunkcja – 2000 zł,
  • biopsja kosmówki – 1500 zł.

*Podane ceny są wartościami przybliżonymi i różnią się w zależności od miasta i rejonu Polski.

Jeśli ciężarna ukończyła 35. rok życia, w przeszłości urodziła dziecko z wadą genetyczną lub ona czy też partner są nosicielami konkretnej mutacji genetycznej, niektóre z badań prenatalnych, takie jak USG pierwszego trymestru lub test PAPP-A, wykonywane są w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia, czyli są refundowane przez NFZ.

W sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości w wykonanych badaniach kobieta ciężarna otrzymuje skierowanie do odpowiedniej poradni przyszpitalnej, gdzie lekarze zadecydują o wykonaniu inwazyjnych badań prenatalnych, również w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i Ginekologia. Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak sprawdzić czy jesteś w ciąży? Objawy i metody diagnozowania ciąży

    Jeżeli u kobiety miesiączkującej dotychczas w miarę regularnie występuje objaw braku miesiączki, kobieta skarży się na częste oddawanie moczu, na mdłości i obrzmiałe piersi, wówczas można z dużą dozą pewności podejrzewać, że jest w ciąży.

  • Jakie są zagrożenia związane z późną ciążą? Jakie badania wykonać?

    W dzisiejszych czasach wiele osób decyduje się na potomstwo później, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Choć niesie to za sobą wiele korzyści, warto poznać również potencjalne zagrożenia takiej ciąży. Kiedy mówimy o późnej ciąży oraz jakie badania należy wykonać w trakcie jej trwania?

  • Badanie KTG płodu - na czym polega i kiedy się je wykonuje?

    Badanie KTG, znane również jako kardiotokografia, to nieinwazyjne badanie, które pozwala na monitorowanie czynności serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy. Jest to podstawowe badanie wykonywane najczęściej w okresie okołoporodowym, które dostarcza cennych informacji na temat stanu zdrowia dziecka i przebiegu porodu. Na czym polega KTG? Jak je interpretować?

  • In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt

    Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problemy z płodnością ma ok. 12% populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyczy to aż 20% osób w wieku reprodukcyjnym. Nadzieję na posiadanie potomstwa daje jednak metoda in vitro, która w dużej mierze jest finansowana z programów samorządowych.

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

  • Krew pępowinowa – znaczenie, przechowywanie

    Poród to wyjątkowy moment w życiu kobiety. To również jedyna okazja do zabezpieczenia unikalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej. Ich wykorzystanie jest możliwe w leczeniu ponad osiemdziesięciu schorzeń onkologicznych i hematologicznych.

  • Czy kobieta w ciąży może przyjmować symetykon? Jak działają leki na nadmierne gazy?

    Wzdęcia to powszechny i uciążliwy problem dotykający wiele kobiet w ciąży. Często zupełnie niepotrzebnie uznawany za wstydliwy i pomijany w rozmowie z lekarzem, co utrudnia znalezienie skutecznych rozwiązań i zmniejszenie dyskomfortu u przyszłej mamy. Tymczasem istnieją dobre i bezpieczne sposoby, by złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Co może zastosować kobieta oczekująca dziecka i dlaczego w ciąży pojawiają się wzdęcia?

  • Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

    W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij