laryngolog bada nos
Paulina Brożek

Polipy w nosie – jak je rozpoznać? Czy są groźne?

Polipy nosa to niezłośliwe, uszypułowane lub nie, groniaste masy błony śluzowej nosa lub zatok. Polipy nosa często powstają na podłożu alergicznym czy w wyniku przewlekłego nieżytu nosa lub zatok. Do najczęstszych objawów polipów w nosie zaliczamy wydzielinę z nosa, łzawienie, zaburzenia węchu, bóle głowy oraz chrapanie. Leczenie polega na przewlekłym, donosowym stosowaniu sterydów, a w wybranych przypadkach konieczne jest ich chirurgiczne usunięcie.

Polip w nosie – co to takiego? Dlaczego powstają?

Polipy nosa to miękkie, niebolesne, groniaste uwypuklenia błony śluzowej (wyglądem przypominające uszypułowane winogrona bądź kroplę wody), będące objawem przewlekłego stanu zapalnego błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Tworzą się głównie w przewodzie nosowym  środkowym. Przyczyna powstawania polipów nie jest wciąż wyjaśniona. Postuluje się współwystępowanie dwóch zjawisk w ich patogenezie: są to zaburzenia funkcji komórek nabłonka oraz eozynofilowe zapalenie błony śluzowej. Działanie czynników zewnętrznych takich jak bakterie, wirusy, substancje toksyczne, alergeny prowadzą do zaburzenia prawidłowej funkcji komórek nabłonka błony śluzowej, zapoczątkowując tym samym rozwój zapalenia błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych.

Podstawowa klasyfikacja polipów obejmuje (Position Statement on Nasal Polyps 1994):

  1. Polipy nosa jednostronne.
  2. Polipy nosa obustronne:
  • bez towarzyszących schorzeń,
  • z astmą i nietolerancją niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
  •  miejscowe lub ogólne niedobory odpornościowe.
Ocenia się że około 5% populacji cierpi na polipy nosa. Zwykle obecne są u osób dorosłych powyżej 20. roku życia. Bardzo rzadko rozwijają się u dzieci do 10. roku życia i osób powyżej 60. roku życia. Polipy nosa występują kilkukrotnie częściej u mężczyzn.

Czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się polipów w nosie

Polipy nosa często współistnieją z innymi chorobami ogólnoustrojowymi, w których dochodzi do zaburzeń ruchomości rzęsek, zastoju śluzu lub zwiększenia jego lepkości.

Wśród chorób stanowiących czynnik ryzyka rozwoju polipów nosa możemy wymienić: astmę oskrzelową, niealergiczny nieżyt nosa z eozynofilią, zespół Kartagenera, mukowiscydozę, nadwrażliwość na NLPZ (niesterydowe leki przeciwzapalne, szczególnie na aspirynę), zespół Churga-Strauss, zaburzenia odporności.

Czy polip w nosie jest groźny? Polipy w nosie a nowotwór

Polipy nosa są zmianami łagodnymi, nie ulegają zezłośliwieniu. Pamiętajmy jednak, że prócz polipów w jamie nosowej mogą rozwijać się inne zmiany również nowotwory złośliwe. Pierwsze symptomy raka nosa są bardzo dyskretne i łatwo je przeoczyć.

Polip nosa a kolczyk w nosie

Osoby cierpiące na przewlekłe zapalenie zatok czy polipy nosa powinny zrezygnować z kolczyka w nosie. Biżuteria nie jest całkowicie obojętna dla naszego organizmu i może być przyczyną stanu zapalnego oraz nasilenia dolegliwości ze strony polipów. Obecne mogą być bóle głowy, niedrożność nosa, obecność wydzieliny w nosie, krwawienia z nosa, utrata zapachu. Należy zwrócić uwagę na jednostronność wymienionych objawów.

Rodzaje polipów w nosie

Wyróżnia się następujące rodzaje polipów nosa: obrzękowe, gruczołowe i mieszane.

Typ obrzękowy występuje w około 50–60% wszystkich przypadków. Histologicznie składa się z obrzękniętej tkanki łącznej i gruczołów mieszanych, często z torbielkami, które pokryte są niezmienioną błoną śluzową. Typ gruczołowy zawiera centralnie obrzękniętą tkankę łączną z obecnością licznych torbieli i gruczołów. Odpowiada za ok. 30% przypadków polipów nosa. Typ mieszany traktuje się jako zejściową formę procesu aktywnego, taki polip jest zbudowany z rdzenia łącznowłóknistego nacieczonego przez monocyty i makrofagi. Ten rodzaj występuje u około 10% pacjentów z polipami nosa.

Powiązane produkty

Polipy w nosie u dziecka

U dzieci bardzo rzadko dochodzi do rozwoju polipów nosa. Obecność u dziecka polipów nosa wymaga pogłębienia diagnostyki. W pierwszej kolejności należy wykluczyć mukowiscydozę, kolejno wrodzone zaburzenia ruchomości rzęsek nabłonka oddechowego, zaburzenia odporności nowotwory nosogardła.

Polip w nosie – objawy

Objawy ze strony polipów w dużej mierze zależą od ich wielkości i mnogości. Obecność niewielkich polipów zwykle przebiega bezobjawowo, a pacjent nie zdaje sobie sprawy o ich istnieniu. Polipy dużych rozmiarów mogą powodować różnorodne objawy. Najczęściej występującymi dolegliwościami są: przewlekły katar, krwawienia z nosa, uczucie zatkania nosa, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, upośledzenie lub brak węchu lub smaku.

Mogą pojawić się dolegliwości bólowe zatok (spowodowane zablokowaniem ujść przez polipy), bóle głowy, zębów, chrapanie.

Polipom mogą towarzyszyć nawracające infekcje górnych dróg oddechowych.

Polipy w nosie – rozpoznanie i leczenie      

Rozpoznanie polipów ustala się na podstawie szczegółowo zebranego wywiadu i wziernikowania jam nosowych. Duże polipy będą widoczne podczas wziernikowania jako ruchome, gładkie białawoszare masy wychodzące spod małżowiny nosowej środkowej lub wypełniające przewód nosowy wspólny. Większym wyzwaniem diagnostycznym jest rozpoznanie polipów na wczesnym etapie trwania choroby. Pomocne wtedy bywa wykonanie badania endoskopowego jam nosa. Niewykazanie polipów nosa w badaniu endoskopowym nie wyklucza ich obecności. W takich przypadkach jedynie wykonanie tomografii komputerowej (TK) zatok przynosowych pozwoli na ich uwidocznienie. Badanie TK zatok jest warunkiem prawidłowego rozpoznania polipów i podjęcia decyzji o zastosowaniu leczenia chirurgicznego.

Ponieważ przyczyny powstawania polipów są nieznane, ich leczenie jest objawowe. Stosowane są metody farmakologiczne i operacyjne, wielokrotnie stosowane razem. Leczenie farmakologiczne polipów nosa jest nakierowane na ograniczenie procesu zapalnego toczącego się w śluzówce nosa. Najskuteczniejszymi lekami są glikokortykosteroidy (GKS) podawane miejscowo tzn. donosowo w postaci kropli lub sprayu. Stosowanie GKS u chorych z polipami nosa pozwala na zmniejszenie ich rozmiarów (można je wysuszyć – to potoczne określenie używane przez pacjentów) i ograniczenie stanu zapalnego, co z kolei pozwala na unikniecie leczenia operacyjnego prawie u połowy chorych.

Usuwanie polipów w nosie

W przypadku braku poprawy po leczeniu farmakologicznym wykonuje się zabieg chirurgiczny. Leczenie polega na mechanicznym usunięciu polipowatych zmian z jam nosa i zatok przynosowych. Zabieg wykonywany obecnie najczęściej jest metodą endoskopową (funkcjonalna chirurgia endoskopowa zatok, tzw. FESS) i wymaga kilkudniowego pobytu w szpitalu na oddziale laryngologicznym. Po zabiegu przewlekle stosuje się krople do nosa ze sterydami, aby zapobiec nawrotom.         

Domowe sposoby na polipy w nosie

Proponowane „przez Internet” stosowanie aloesu, skrzypu polnego czy innych ziół jako domowych sposobów na pozbycie się polipów nosa nie mają potwierdzenia w badaniach medycznych i muszą być stosowane z rozwagą.

Polipy nosa – powikłania

Obecność polipów nosa może prowadzić do licznych powikłań m. in. nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, nawracające zapalenia zatok, obturacyjny bezdech senny, zaostrzenie astmy oddechowej. Do rzadkich, ale groźnych powikłań należą: stany zapalne oczodołu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy zakrzepice żył w obrębie zatok.

Polipy nosa – zapobieganie

Nie istnieją skuteczne metody, aby zapobiec tworzeniu polipów u osób predysponowanych. Warto jednak podkreślić, że częstą przyczyną niepowodzeń w leczeniu polipów nosa jest niesystematyczne przyjmowanie przez pacjenta leków lub brak kontynuacji terapii glikokortykosteroidami donosowymi po leczeniu operacyjnym, co prowadzi do nawrotów (odrastania polipów).

  1. G.  Janczewski, Otolaryngologia praktyczna, Wydawnictwo Medyczne Via Medica,Gdańsk 2002.
  2. J. L. Brożek i in., Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) guidelines-2016 revision, „Journal of Allergy and Clinical Immunology”, nr 1 2017.
  3. P. Assanasen,   R. M.  Naclerio, Medical   and   surgical   management  of  nasal  polyps, „Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery”, nr  9 (1) 2001.
  4. R. Bogusławska-Staniaszczyk, A. Krzeski, J. Mastalerski, Anatomia radiologiczna zatok przynosowych w obrazach tomografii komputerowej dla potrzeb chirurgii endoskopowej, „Pol. Przegl. Radiol.”, nr 58 1994.
  5. B. Samoliński, Polipy nosa [w:] Choroby nosa i zatok przynosowych pod red. A. Krzeskiego i G. Janczewskiego, Wydawnictwo Sanmedica, Warszawa 1997.
  6. G.K. Scadding i in. Intranasal lysine aspirin in recur-rent nasal polyposis, „Clinical Otolaryngology”, nr 20 1995.
  7. G. Settipane, F. Chafee, Nasal polyps in asthma and rhi-nitis, „Journal of Allergy and Clinical Immunology”, nr 58 1995.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij