
Urazy zębów u dzieci – jak postępować?
Uraz zębów mlecznych
Zupełnie inaczej postępuje się po urazie zębów mlecznych, niż zębów stałych. Jednak w obu przypadkach należy jak najszybciej zgłosić się na wizytę do lekarza dentysty. Podstawowa różnica polega na tym, że uszkodzonych zębów mlecznych, w odróżnieniu od stałych, lekarz nie stara się na wszelką siłę utrzymać w jamie ustnej. Jednakowo rodzic, po wybiciu zęba mlecznego, nie powinien z powrotem umieszczać go w zębodole, ponieważ czyniąc to można uszkodzić obecny głębiej zawiązek zęba stałego. Metoda leczenia zębów mlecznych zależy od wielu czynników – między innymi współpracy dziecka podczas leczenia oraz jego wieku.
Wybicie zęba stałego
W tym przypadku, kiedy dojdzie do całkowitego wybicia zęba z zębodołu, bardzo istotne jest prawidłowe postępowanie zaraz po urazie. Początkowo należy upewnić się, czy na pewno ząb wybity jest zębem stałym, ponieważ zęby mleczne nie powinny być replantowane, czyli umieszczane ponownie w zębodole. Następnie należy postępować według następującego schematu:
- Uspokoić dziecko
- Znaleźć ząb i podnieść go, dotykając korony (część biała zęba). Ważnym jest, aby unikać dotykania korzenia zęba.
- Jeśli ząb jest zanieczyszczony (np. upadł na ziemię), należy opłukać go krótko (10 sekund) pod bieżącą wodą i następnie wprowadzić do zębodołu – nie należy się bać wykonania tej czynności, jednak trzeba ją wykonać starannie i dokładnie.
- Należy zalecić zagryzienie zębów przez chusteczkę do nosa w celu utrzymania zęba w zębodole.
- Jeśli umieszczenie zęba w zębodole jest niemożliwe, należy umieścić go w odpowiednich warunkach, np. zanurzony w szklance mleka lub specjalnym roztworze do przechowywania zęba. Ząb można również przechowywać w jamie ustnej, trzymając go między zębami trzonowymi (tylnymi) a policzkiem. Nie należy przechowywać zęba w wodzie, ani na sucho.
- Po wykonaniu tych czynności należy niezwłocznie udać się do gabinetu stomatologicznego.
Prawidłowe postępowanie ma bardzo istotny wpływ na późniejsze rokowanie. Ząb prawidłowo przetrzymywany lub wprowadzony do zębodołu znacznie częściej długotrwale utrzyma się w jamie ustnej niż przechowywany nieprawidłowo. Istotny wpływ ma również stan rozwoju zęba – czyli pośrednio wiek pacjenta, w którym doszło do urazu.
Pozostałe urazy zębów stałych
Podczas urazu może dojść również między innymi do złamania korony zęba, złamania korzenia lub zwichnięcia zęba. We wszystkich tych sytuacjach należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza dentysty, ponieważ postępowanie zależy od konkretnej sytuacji klinicznej. Lekarz przeprowadza dokładne badanie kliniczne i radiologiczne zęba – analizując stopień zaawansowania złamania. Ocenia również stan otaczających tkanek miękkich. W przypadku zanieczyszczenia rany, lekarz może zaordynować profilaktykę przeciwtężcową, a w wielu sytuacjach antybiotykoterapię. W wielu przypadkach konieczne jest unieruchomienie uszkodzonego zęba w celu umożliwienia jego leczenia. Dodatkowo po urazie może dojść do martwicy miazgi zęba i koniecznym może być przeprowadzenie leczenia kanałowego.
Zawsze należy dokładnie przestrzegać zaleceń lekarza – po urazie stosować dietę miękką i zgłaszać się regularnie na wizyty kontrolne, które mogą być konieczne nawet przez pięć lat po urazie. W każdym momencie, nawet kilka lat po urazie, może dojść bowiem do rozprzestrzenienia się stanu zapalnego wokół zęba, skutkującego późniejszą jego utratą.