Chlorek amonu
Ewelina Sochacka

Nie pięć, a sześć smaków? „Toksyczny” składnik cukierków

Naukowcy z University of Southern California (USA) twierdzą, że chlorek amonu to szósty podstawowy smak, oprócz pięciu znanych już od lat: słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego i umami. Eksperci uważają, że zdolność gatunku do czucia smaku chlorku amonu może być jednym z mechanizmów przetrwania człowieka.

  1. Jakie smaki rozpoznaje człowiek?
  2. Chlorek amonu – co o nim wiadomo?
  3. Chlorek amonu aktywuje receptory kwaśnego smaku
  4. Jak chroni nas smak?

U ludzi zidentyfikowano nową reakcję smakową. Badanie opublikowane w magazynie „Nature Communications” pokazuje, że ludzie potrafią również wykryć chlorek amonu, który wywołuje silne wrażenie smakowe określane przez badaczy jako „gorzkie, słone i trochę kwaśne”.

Jakie smaki rozpoznaje człowiek?

Z raportu wynika, że chlorek amonu aktywuje w naszych komórkach receptory wykrywające słony i kwaśny smak. Nowy smak chlorku amonu uzupełnia pięć podstawowych smaków:

  • słodki,
  • kwaśny,
  • słony,
  • gorzki,
  • umami (smak podobny do glutaminianu sodu).
O czym może świadczyć utrata smaku?

Chlorek amonu – co o nim wiadomo?

Według badań zdolność wyczuwania amoniaku – zapachu i smaku wskazującego na zepsucie niektórych produktów spożywczych, w tym owoców morza i mięsa – może być jednym z mechanizmów obronnych nazywanych też mechanizmami przetrwania. Te mechanizmy to nic innego jak nieświadome i intuicyjne zachowania, które wykonujemy, żeby uniknąć zagrażających uczuć takich jak strach czy lęk. Jako pierwszy opisał je Zygmunt Freud.

Z chemicznego punktu widzenia chlorek amonu to nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków. W naturze występuje jako rzadki minerał – salmiak rodzimy (łac. Salamoniarum). Jest składnikiem wyziewów gazowych magmy wulkanicznej, które wydobywają się z głębi ziemi, a tym samym stanowi przejaw aktywności wulkanicznej. Na świecie występuje tylko w kilku rejonach – we Włoszech (wulkany Wezuwiusz oraz Etna) czy w USA (wulkan Kilauea na Hawajach). Jego obecność potwierdzono także w Polsce w kopalni węgla kamiennego w Siemianowicach i Wałbrzychu.

Chlorek amonu jest stosowany także jako lek wykrztuśny, dodatek do pasz, składnik kosmetyków, np. szamponów, czy w przemyśle spożywczym do produkcji środków spulchniających i konserwujących (E510). Jest wykorzystywany również do produkcji lukrecji i tureckiego pieprzu.

Powiązane produkty

Chlorek amonu aktywuje receptory kwaśnego smaku

Od dawna wiadomo, że chlorek amonu wywołuje wrażenie smakowe, jednak opisywane badanie to pierwsza analiza mająca na celu sprawdzenie tego, jak reagują na niego nasze kubki smakowe.

Aby określić, w jaki sposób amon aktywuje komórki smakowe, naukowcy poddali hodowane komórki ludzkie działaniu chlorku amonu. Odkryli, że związek aktywował specyficzne białko – otopetrynę 1 (OTOP1), czyli receptor odpowiedzialny za smak kwaśny.

Naukowcy sprawdzili także, jak komórki inne niż ludzkie reagują na sól amonową. W tym celu wykorzystali myszy, które reagowały na wodę zarówno z dodatkiem chlorku amonu, jak i bez niego. Odkryli, że gryzonie pozbawione receptorów OTOP1 nie reagowały na chlorek amonu, podczas gdy myszy z receptorami OTOP1 unikały tego związku. Badanie sugeruje, że odpowiedź w ludzkich i mysich kanałach OTOP1 jest podobna do reakcji receptorów na kwas.

W kolejnych krokach badacze doszli do wniosku, że receptory OTOP1 są niezbędne, aby pomóc ludziom wykryć smak chlorku amonu. To dowód na to, że w hodowlach komórkowych i tych prowadzonych na zwierzętach może istnieć nowy receptor smaku – OTOP1, który reaguje na smak amoniaku.

Jak chroni nas smak?

Zmysł smaku pełni bardzo ważną funkcję. Kubki smakowe pomagają nam doświadczać smaku, ułatwiając podjęcie decyzji dotyczącej tego, co zjeść. Ponadto pomagają wykrywać toksyny, dzięki czemu zapewniają bezpieczeństwo.

Kiedy nasze receptory smaku są aktywowane, wysyłają do mózgu wiadomości, które pomagają nam postrzegać smak i odpowiednio reagować. Na podstawie tych informacji możemy zdecydować, czy jedzenie jest dobre, niebezpieczne, czy chcemy więcej, czy o nim pamiętamy. Niektóre produkty spożywcze mogą wyglądać smakowicie, ale jeśli są toksyczne lub bliskie zepsucia, nasze kubki smakowe mogą to wyczuć jako pierwsze, co sprawi, że będziemy unikać takiej żywności i nie zachorujemy od jej spożycia.

Amon może być toksyczny w dużych dawkach i wiele kręgowców, czyli także ludzi, uważa smak amonu za nieprzyjemny. Uznaje się, że zapobiega to spożywaniu odpadów i rozkładającej się materii. Co ciekawe, w niektórych sytuacjach ludzie mogą także cieszyć się smakiem chlorku amonu. Na przykład w krajach skandynawskich dodaje się go do słonej lukrecji.

  1. B. Kato, Groundbreaking sixth taste discovery: ‘Toxic’ ingredient found in this candy, [online] https://nypost.com/2023/10/06/scientists-discover-sixth-taste-commonly-found-in-certain-candy/ [dostęp:] 28.01.2024.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kolejny przypadek błonicy? 30-latek w stanie ciężkim

    Do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie trafił 30-letni mężczyzna z podejrzeniem błonicy. To kolejny przypadek choroby w ostatnich kilku tygodniach w Polsce.

  • Gwałtowny wzrost zachorowań na cukrzycę typu 1 – Polska pierwsza w Europie

    Polska odnotowuje najszybszy wzrost zachorowań na cukrzycę typu 1 w Europie – alarmują eksperci. Choroba coraz częściej dotyka dzieci bez obciążeń rodzinnych. Specjaliści podkreślają znaczenie wczesnych badań przesiewowych, które mogą pomóc w wykryciu cukrzycy jeszcze przed wystąpieniem pierwszych objawów. Takie inicjatywy ruszyły już m.in. na Podlasiu i w Warszawie.

  • „Moje zdrowie”. Rusza nowy program profilaktyczny

    2 maja ruszył kompleksowy program bezpłatnych badań skierowany do wszystkich osób powyżej 20. roku życia. Jego celem jest wczesne wykrywanie chorób przewlekłych oraz promowanie zdrowego stylu życia poprzez regularne badania profilaktyczne i ocenę stanu zdrowia.

  • Badanie poziomu cholesterolu u 6-latków. Ważne zmiany w bilansie zdrowia dzieci

    Ministerstwo Zdrowia 5 maja 2025 roku wprowadziło nowe badanie w bilansie sześciolatka – lipidogram. To badanie przesiewowe ma na celu wczesne wykrycie hipercholesterolemii rodzinnej i pozwala zidentyfikować dzieci zagrożone tą dziedziczną chorobą, która może prowadzić do przedwczesnych chorób sercowo-naczyniowych już w wieku 20 lat.

  • Cukrzyca ciążowa u matki podnosi ryzyko ADHD u dzieci

    Rozregulowanie metaboliczne matki może wpływać na neurorozwój i zachowanie jej potomstwa – mówią naukowcy. Najnowsze wyniki badań wskazują na związek między cukrzycą ciążową a zwiększonym ryzykiem wystąpienia ADHD u dzieci.

  • Nowe normy żywieniowe dla Polaków. Zmiany dotyczą m.in. przyszłych matek

    „Normy żywienia dla populacji Polski” to dokument opracowywany przez ekspertów Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego. Jest podstawowym źródłem wiedzy dla dietetyków i innych specjalistów zajmujących się prawidłowym żywieniem. W „Normach żywienia” znajdują się informacje na temat składników odżywczych i ich norm dla poszczególnych grup wiekowych w populacji Polski. Dokument ma szerokie zastosowanie w praktyce, ale stanowi także punkt wyjścia do dalszych badań, przez co zajmuje szczególne miejsce w nauce o żywieniu człowieka.

  • Niedobór witaminy D u noworodków zwiększa ryzyko ADHD, schizofrenii i autyzmu

    Noworodki z niedoborem witaminy D są bardziej narażone na rozwój zaburzeń psychicznych, takich jak ADHD, schizofrenia i autyzm – wykazało badanie przeprowadzone na grupie ponad 70 tys. osób. Jaką rolę odgrywa witamina D w rozwoju prenatalnym? Jakie powinny być normy witaminy D we krwi kobiet w ciąży?

  • Salmonella w mrożonych truskawkach. Pilne ostrzeżenie GIS

    20 maja 2025 r. Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) wydał ostrzeżenie dotyczące wykrycia bakterii Salmonella spp. w jednej z pięciu próbek mrożonych truskawek, które można było kupić w znanej sieci sklepów. Produkt został wycofany ze sprzedaży. Jego spożycie grozi rozwojem zatrucia pokarmowego.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl