Suchy zębodół – jak wygląda i jak się go leczy?
Barbara Chmielewska

Suchy zębodół – jak wygląda i jak się go leczy?

Suchy zębodół to możliwe powikłanie po ekstrakcji zęba. Przyczyną są zaburzenia w kształtowaniu się skrzepu, który może się nie wytworzyć lub wypaść. Pacjentów interesuje, czy gojenie pustego zębodołu następuje samoistnie, czy też konieczna jest dodatkowa wizyta u specjalisty. Leczenie jest miejscowe. Usuwa się martwe tkanki przy pomocy odpowiednich roztworów.

Co to jest suchy zębodół i jak wygląda?

Suche bolesne zapalenie zębodołu (alveolitis sicca dolorosa) to jedno z najczęstszych powikłań po usunięciu zęba. Określane jest też jako suchy zębodół, pusty zębodół, ból poekstrakcyjny czy zapalenie kości zębodołu. U większości pacjentów proces gojenia zębodołu przebiega bez dolegliwości, jednak u kilku procent w pewnym czasie po zabiegu mogą pojawić się bóle o charakterze neuralgicznym, wskazujące na rozwinięcie się suchego zębodołu. Przyczyną tego powikłania jest zaburzenie procesu powstawania skrzepu w zębodole bądź jego częściowa lub całkowita utrata. Skrzep jest najlepszym opatrunkiem dla kości i chroni ją przed zakażeniem, zatem wszelkie nieprawidłowości z nim związane skutkują powstaniem stanu zapalnego zębodołu.

Suchy zębodół po wyrwaniu zęba – przyczyny, kiedy powstaje?

Suchy zębodół może powstać w trzech mechanizmach:

  • nie wytworzenia się skrzepu,
  • jego dezintegracji,
  • utraty skrzepu z zębodołu.

Problemy z tworzeniem się prawidłowego skrzepu mogą wystąpić w przypadku niektórych chorób ogólnoustrojowych, np. skaz krwotocznych, białaczek, awitaminoz. Z kolei palenie papierosów może zadziałać destrukcyjnie w drugim i trzecim mechanizmie. Nikotyna zaburza proces gojenia zębodołu, a tlenek węgla z dymu upośledza jego ukrwienie. Ponadto w trakcie palenia papierosów powstaje podciśnienie, które może spowodować usunięcie skrzepu z zębodołu. Podobny efekt wywoła spożywanie gorących potraw czy płukanie jamy ustnej bezpośrednio po ekstrakcji.

Poznaj skuteczne sposoby na rzucenie palenia.

Upośledzenie gojenia kości obserwuje się też w przypadku niedożywienia, miażdżycy, nadciśnienia, cukrzycy, podeszłego wieku i zakażeń wirusowych. Nie bez znaczenia jest również czas trwania zabiegu i rozległość rany – im bardziej traumatyczny zabieg, tym większe ryzyko powstania suchego zębodołu. Zapalenie zębodołu powstaje najczęściej w żuchwie (58-90 proc.), po usunięciu zębów trzonowych, najczęściej dolnej ósemki.

Powiązane produkty

Jakie są objawy suchego zębodołu i jak on wygląda?

Suchy zębodół pojawia się nagle, po początkowo bezobjawowym okresie gojenia. W 2–5 dobie, a czasem nawet po tygodniu od usunięcia zęba pacjent zaczyna odczuwać pulsujący, szarpiący ból, niekiedy bardzo silny, zlokalizowany w miejscu usuniętego zęba. Ból ten może promieniować także do okolicy oka, skroni i ucha, a czasem połowy głowy.

Sam zębodół jest pusty lub wypełniony martwiczą tkanką, bolesny przy ucisku. Ściany kostne są obnażone, pokryte mazistym szarożółtym nalotem. Charakterystyczny jest brak objawów ogólnych. Okoliczne tkanki nie są zmienione zapalnie. Pacjent może mieć zaburzone odczuwanie smaku i nieprzyjemny zapach z ust (halitoza). Rzadko występuje szczękościsk.

zdjęcie suchego zębodołu

Jak wygląda suchy zębodół po wyrwaniu zęba? Na zdjęciu otwarty pusty zębodół po ekstrakcji zęba.

Czy suchy zębodół sam się zagoi?

W literaturze istnieje rozbieżność co do definicji suchego zębodołu. Według części autorów powikłanie to ma charakter samoograniczający, zatem jego leczenie ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych, utrudniających normalne funkcjonowanie pacjenta, i przyspieszenie procesu gojenia. Wytworzenie prawidłowej tkanki pokrywającej ściany zębodołu trwa 7–10 dni, a natężenie bólu bywa bardzo wysokie.

Inni autorzy jako bardziej zaawansowaną klinicznie postać pustego zębodołu wyróżniają także całkowite zapalenie zębodołu, cechujące się znacznie silniejszym bólem i stanem zapalnym okolicznych tkanek miękkich. Towarzyszy mu powiększenie węzłów chłonnych i podwyższona temperatura ciała. W tej postaci konieczne może być zastosowanie doustnej antybiotykoterapii, zatem cel leczenia, rokowanie i możliwe powikłania są inne.

Dowiedz się więcej o przyczynach i sposobach leczenia zapalenia dziąseł.

Prawidłowy zębodół – jak powinien wyglądać?

Bezpośrednio po usunięciu zęba ubytek w kości (zębodół) wypełnia się krwią. Prawidłowy skrzep jest początkowo czerwonobrunatny lub wiśniowy, później zmienia kolor i staje się żółtoszary lub szary.

Skrzep powinien wypełniać zębodół całkowicie, dzięki czemu ochrania odsłoniętą kość i jest źródłem czynników niezbędnych do jej gojenia. W ciągu kilku pierwszych dni ulega on upłynnieniu i przebudowie w tkankę ziarninową. Ta z kolei w procesie gojenia przekształca się w tkankę łączną. Po ok. 2 tygodniach zębodół wypełniony jest obiema rodzajami tkanek oraz tkanką kostną, a po miesiącu prawie w całości tkanką kostną. Ulega ona dalszej przebudowie i mineralizacji przez kolejne kilka, kilkanaście miesięcy.

Suchy zębodół – leczenie

Leczenie miejscowe suchego zębodołu polega na usuwaniu martwych tkanek (resztek skrzepu) z zębodołu poprzez przepłukiwanie go, zwykle raz na dobę, odpowiednimi roztworami.

Nie wykonuje się łyżeczkowania zębodołu, gdyż nasila ono dolegliwości bólowe i utrudnia tworzenie nowego skrzepu. Takie postępowanie kontynuuje się aż do ustąpienia bólu. Do zębodołu można ponadto zakładać leki, które hamują toczący się proces zapalny, działają przeciwbólowo i sprzyjają regeneracji kości. Może to być np. robiona ex tempore pasta aspirynowa, gotowe wkładki i maści. Opatrunek leczniczy na suchy zębodół zastępuje skrzep i ochrania odsłoniętą kość. W przypadku całkowitego zapalenia zębodołu, oprócz leczenia miejscowego, stosuje się sulfonamidy i antybiotyki o szerokim spectrum działania.

Suchy zębodół nieleczony – jakie mogą być powikłania?

Jeśli suchy zębodół, w ślad za częścią autorów, definiujemy jako powikłanie nieinfekcyjne, nie jest ono groźne dla zdrowia. Leczenie miejscowe należy podejmować z powodu silnego bólu, który utrudnia lub uniemożliwia normalne funkcjonowanie pacjenta. Celem leczenia jest zmniejszenie natężenia bólu i skrócenie czasu jego trwania.

Należy jednak pamiętać, że na tle suchego zębodołu, z powodu braku skrzepu działającego ochronnie na kość, może rozwinąć się bakteryjne (ropne) zapalenie zębodołu. Oprócz bólu pojawia się wówczas stan zapalny okolicznych tkanek i objawy ogólne. To powikłanie wymaga zupełnie innego sposobu leczenia ze względu na ryzyko rozprzestrzeniania się zapalenia. Konieczne może być łyżeczkowanie zębodołu, a czasem antybiotykoterapia.

Należy podkreślić, że ból po usunięciu zęba może być spowodowany wieloma przyczynami. Tylko lekarz dentysta po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i zbadaniu pacjenta jest w stanie postawić właściwą diagnozę i wdrożyć odpowiednie postępowanie lecznicze.

Do wystąpienia powikłania predysponowane są osoby z zaburzeniami hormonalnymi, z zaburzeniami krzepliwości krwi, zaburzeniami immunologicznymi, czyli między innymi chorzy na cukrzycę, miażdżycę, nosiciele wirusa HIV. Dodatkowo ryzyko jest wyższe u osób z niedoborami witamin i minerałów.

Co na suchy zębodół – jak przyspieszyć gojenie?

Proces gojenia można przyspieszyć za pomocą dodatkowych metod takich jak np. laseroterapia. Laser biostymulujący skutecznie obniża odczuwanie bólu (działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne) już po pierwszym zabiegu i znacząco przyspiesza gojenie zębodołu poprzez m.in. zwiększenie proliferacji komórek i syntezy kolagenu.

Kolejny sposób na suchy zębodół to ozonoterapia. Ozon obniża aktywność bakterii i poprawia metabolizm tkanek poprzez zwiększenie ich natlenowania.

Lekarze zalecają także magnetolaseroterapię. Jest to połączenie pola magnetycznego z promieniowaniem laserowym i zapewnia działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz przyspiesza gojenie rany. Pacjenci zaczynają szybko odczuwać zmniejszenie natężenia bólu.

  1. Dominiak M, Gedrange T, Zapała J: Podstawy chirurgii stomatologicznej, Wrocław 2013.
  2. Kaczmarzyk T: Poekstrakcyjne zapalenie zębodołu, Medycyna Praktyczna 2012.
  3. Rahnama M, Puławska M, Jakiel J, Szczerba J: Zapalenie zębodołu jako powikłanie po usunięciu zęba, Magazyn Stomatologiczny, 7-8, 2013.
  4. Janas A, Grzesiak-Janas G, Sikorska I: Własne obserwacje w leczeniu suchego zębodołu lekiem izopatycznym Nokatehl D5, Dent. Med. Probl. 2005.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl