Odciski u dzieci – co stosować?

Odciski stóp u dzieci to częsty problem, z którym muszą borykać się rodzice. Warto poznać przyczyny występowania tego zjawiska i wiedzieć, jakie metody leczenia wdrożyć, aby skutecznie pozbyć się odcisków u najmłodszych. 

Nagniotki, zwane inaczej odciskami, są powszechnie występującą dolegliwością stóp. Choć częściej słyszy się o niej jako problemie dotykającym dorosłych, może również doskwierać dzieciom.

Skąd się biorą odciski u dzieci?

Odcisk jest miejscem nadmiernie rogowaciejącego naskórka. Przedłużony, punktowy nacisk na skórę (najczęściej spowodowany niewygodnym lub nieprawidłowo dopasowanym obuwiem) wywołuje w niej reakcję obronną: wzmożoną produkcję keratyny, co prowadzi do zgrubienia skóry. Za dolegliwości bólowe odpowiada centralny rdzeń (korzeń) odcisku, czyli czop rogowy, powstały ze zrogowaciałej tkanki. Jest twardy i głęboko wrośnięty w skórę, a podczas chodzenia może podrażniać zakończenia nerwowe, powodując dyskomfort.

Zmianami skórnymi często mylonymi z odciskami są modzele. Modzele są owalne i osiągają średnicę nawet 2 cm i, co najbardziej charakterystyczne, nie mają korzenia, zatem nie sprawiają bólu. Odciski z kolei mają stożkowaty kształt i są niewielkie (z reguły osiągają średnicę kilku milimetrów). Występują najczęściej na podeszwach i palcach stóp. Odciski dzielą się dodatkowo na twarde i miękkie: twarde występują na suchych i płaskich powierzchniach skóry (palce, rzadziej pięty), podczas gdy miękkie tworzą się pomiędzy palcami i nie twardnieją dzięki kontaktowi z potem i ciepłem.

Istnieje kilka przyczyn sprzyjających powstawaniu odcisków na stopach u dzieci:

• intensywna aktywność fizyczna, wiążąca się z długim przebywaniem w butach;
• przywiązanie do określonej pary butów (ciągły nacisk i tarcie w określonych miejscach stopy);
• nieprawidłowo dopasowane lub niewłaściwe obuwie (szybkie tempo wzrostu u dzieci sprawia, że łatwiej przegapić moment, w którym buty zrobiły się za małe);
• zabawy boso na świeżym powietrzu (kontakt z szorstkimi powierzchniami, takimi jak kamienie, piasek, żwir, sprzyja nadmiernemu rogowaceniu skóry);
• niechęć do noszenia skarpetek.

Jak pozbyć się odcisku u dziecka?

Najlepszą metodą na skuteczne pozbycie się odcisków u dziecka jest upewnienie się, że sprawcą dyskomfortu nie są inne zmiany skórne, takie jak brodawki wirusowe (kurzajki) czy modzele. W leczeniu odcisków u dzieci niezmiernie ważne jest również wykluczenie przyczyny: nieusunięcie źródła ucisku może prowadzić do kolejnych nawrotów. Najczęściej wystarczy odpowiednie dopasowanie obuwia.

W procesie leczenia odcisków na palcach i stopach u dzieci bardzo ważna jest odpowiednia higiena. Do rutyny pielęgnacyjnej warto włączyć regularne moczenie stóp, co najmniej raz w tygodniu, w ciepłej wodzie z dodatkiem soli do kąpieli, sody oczyszczonej lub wyciągu z rumianku. Zabieg ten zmiękcza skórę stóp i łagodzi podrażnienia. Bardzo ważne jest dokładne osuszenie stóp, szczególnie przestrzeni między palcami. Po wymoczeniu stóp warto zastosować balsam lub krem z dodatkiem substancji silnie nawilżających i regenerujących: witaminy A, mocznika czy alantoiny.

W aptece znaleźć można wiele różnych preparatów pomagających pozbyć się odcisków na stopach. Stosuje się, również u dzieci, m.in. maści i płyny zawierające kwas salicylowy i kwas mlekowy o działaniu złuszczającym, przeciwzapalnym i antybakteryjnym. Dostępne są także plastry na odciski, które można stosować u dzieci. Opatrunki te mogą łączyć działanie substancji złuszczającej (kwasu salicylowego) z hydrokoloidem, który amortyzuje i chroni przed dalszym uciskiem. Plastry dostępne są w różnych kształtach – jest to dobre i uniwersalne rozwiązanie, dzięki któremu można zlikwidować zarówno odciski między palcami, jak i również na stopie. U dzieci stosowanie produktów zawierających kwasy o działaniu złuszczającym powinno odbywać się pod nadzorem lekarza.

Domowe sposoby na odciski u dzieci

Z pomocą preparatów aptecznych łatwiej pozbyć się dużych odcisków wraz z rdzeniem. W przypadku mniejszych zmian u dzieci można spróbować domowych sposobów na odciski. Skuteczną metodą jest wcieranie w stopy oleju rycynowego, który zmiękcza skórę. Na odciski dobre są również naturalne okłady: z czosnku, liści aloesu, skórki cytryny. Taki domowy opatrunek należy zmieniać co najmniej dwa razy dziennie, aż do całkowitego wygładzenia zrogowaciałego miejsca. Odciski u dzieci, zarówno na palcach, piętach, jak i podeszwach stopy, można również przemywać dwa razy dziennie wacikiem nasączonym octem jabłkowym.

Jeśli mimo zastosowania sposobów domowych oraz produktów dostępnych w aptece odciski na dziecięcych nogach nie znikają, należy udać się do profesjonalnego podologa. Specjalista może zaproponować usunięcie odcisku u dziecka za pomocą frezarki diamentowej, dłuta podologicznego lub lasera CO2.

Choć odciski nie stanowią poważnego zagrożenia dla zdrowia, szczególną ostrożność podczas stosowania aptecznych preparatów na odciski należy zachować u dzieci z cukrzycą. Kwas salicylowy i kwas mlekowy zawarte w plastrach i maściach na odciski macerują naskórek, co sprzyja powstawaniu ran. W przebiegu cukrzycy, na skutek zaburzonego funkcjonowania układu krążenia (a więc gorszego dostarczania substancji odżywczych), proces ich gojenia jest zaburzony. Zastosowanie tego typu produktów może więc spowodować dodatkowe uszkodzenia skóry i pogorszenie jej kondycji.