Złamany obojczyk – objawy, leczenie, operacja, rehabilitacja
Aleksandra Wnęk

Złamany obojczyk – objawy, leczenie, operacja, rehabilitacja

Jakie są przyczyny złamania obojczyka?

Obojczyk jest kością długą o esowatym kształcie, która łączy mostek z łopatką. Jest jedynym połączeniem kończyny górnej ze szkieletem osiowym. Łatwo go zlokalizować poprzez zgięcie ręki i wysunięcie barku w przód. Obojczyk ma kluczowe znaczenie dla mobilności i stabilności kończyny górnej. W jego okolicy przebiegają ważne struktury takie jak splot ramienny oraz tętnica podobojczykowa. Stawy ramienne są bardzo mobilne,a przez to bardzo podatne na liczne urazy. Obojczyk, jako jedyna kość stabilizująca kończynę górną do tułowia, jest narażony na częste kontuzje i złamania.

Do złamania obojczyka najczęściej dochodzi w wyniku upadku na wyprostowaną rękę. Duża siła powstająca w wyniku zetknięcia z podłożem może doprowadzić do pęknięcia obojczyka lub jego złamania. W wyniku dużych wypadków komunikacyjnych może dojść do złamania wieloodłamowego, czyli kość ulega pęknięciu na wiele drobnych części. W takich wypadkach często też pojawia się złamanie z przemieszczeniem fragmentów kości.

Oprócz wypadków komunikacyjnych, przyczynami złamania obojczyka są również urazy sportowe, szczególnie w dyscyplinach wymagających bezpośredniego kontaktu z przeciwnikiem (np. piłka nożna, hokej, rugby, football amerykański) lub takie, w których często dochodzi do upadków (np., jazda na deskorolce lub wyczynowa jazda na rowerze i narciarstwo). Złamany obojczyk u dziecka może być spowodowany kontuzją sportową lub urazem okołoporodowym. Urazy barku, w tym złamanie obojczyka u noworodków, są częstym powikłaniem ciężkich porodów.

Złamanie obojczyka – jakie są objawy?

Obojczyk ulega złamaniu najczęściej w okolicy środkowej. Jest to spowodowane znacznie mniejszą ilością tkanek miękkich, które mogłyby stabilizować struktury kostne. Więzadła znajdują się na końcach tej kości. Z tego powodu najczęściej złamany jest trzon obojczyka.

Typowe objawy złamanego obojczyka to:

W przypadku złamania z przemieszczeniem może dojść do przebicia skóry i wystawania wolnego fragmentu kostnego ponad jej powierzchnię. Jeśli mamy do czynienia z pękniętym obojczykiem, zarys kości nie będzie zmieniony. Natomiast jeśli doszło do urazu złamania bez przemieszczenia, zaobserwować możemy nienaturalny wygląd: wystający fragment kości lub guz pod skórą.

Złamanie obojczyka – badania, diagnostyka, RTG

Przy podejrzeniu złamania należy w pierwszej kolejności ustabilizować bark na temblaku lub przymocować go chustą trójkątną do tułowia. To zabezpieczy fragmenty kości przed przemieszczeniem. Specjalistą, który powinien ocenić stan kości i stawów jest ortopeda, który przeprowadzi wywiad, wykona badanie lekarskie oraz zleci wykonanie zdjęcia RTG w celu potwierdzenia diagnozy i zlokalizowania dokładnego miejsca złamania oraz jego rodzaju. Jeśli złamanie jest trudne do oceny w klasycznym badaniu RTG, lekarz może zlecić badanie tomografii komputerowej. Badanie USG jest wskazane u najmłodszych pacjentów, ponieważ obojczyk nie jest u nich jeszcze w pełni skostniały.

Polecane dla Ciebie

Jak się leczy złamanie obojczyka?

Sposób leczenia zależy od mechanizmu urazu i rodzaju złamania. Proste złamania bez przemieszczeń oraz pęknięcia leczy się zachowawczo poprzez unieruchomienie złamanego barku. Jest to najczęściej spotykany schemat leczenia złamań obojczyka. Urazy bardziej skomplikowane, takie jak złamany obojczyk z przemieszczeniem, złamanie wieloodłamowe, złamanie otwarte lub złamania z towarzyszącym urazem struktur naczyniowych i nerwowych przebiegających w okolicy kości są leczone za pomocą stabilizacji wewnętrznej (odpowiednie śruby lub płytki metalowe stabilizujące kość) wykonywanej podczas operacji. Podobnie leczone są złamania barkowego końca obojczyka.

Unieruchomienie prostych złamań bez przemieszczeń i niepowikłanych trwa około 3–4 tygodnie. W przypadku, gdy mamy do czynienia ze złamaniem z przemieszczeniem lub powikłaniami w postaci urazów struktur sąsiednich, leczenie unieruchomieniem może trwać 5–6 tygodni.

Leczenie operacyjne polegające na ustabilizowaniu odłamów kostnych, nie wymaga dodatkowego unieruchomienia zewnętrznego. Powrót do pełnej sprawności jest różny u różnych pacjentów i zależy od poziomu ich sprawności przed urazem i przebiegiem procesu gojenia złamania i szybkości wdrożenia rehabilitacji. Najczęściej trwa około 36 miesięcy. U osób starszych, ze względu na wolniejsze procesy regeneracji może trwać nawet do roku.

Do złamania obojczyka dochodzi najczęściej w wyniku upadku na wyprostowaną rękę lub bezpośredniego upadku na bark. Urazy obojczyka utrudniają poruszanie całą ręką oraz barkiem, przez co znacznie ograniczają sprawność.

Złamany obojczyk – gips i unieruchomienie – jak długo?

Jakie są rodzaje unieruchomienia w czasie leczenia zachowawczego? Złamanie rzadko unieruchamiany opatrunkiem gipsowym. Gips na obojczyk wymaga unieruchomienia również całego barku i łopatki do klatki piersiowej. Sama procedura zakładania tego rodzaju opatrunku wymaga użycia dużej ilości materiału i przede wszystkim jest bardzo niekomfortowa dla pacjenta. Obecnie dysponujemy wieloma innymi metodami unieruchamiania barku, które są o wiele bardziej wygodne w użytkowaniu.

Jedną z takich metod jest orteza na złamany obojczyk. Opatrunek Desaulta podobnie jak gips unieruchamia bark wraz z łopatką, ale sama kamizelka jest zdejmowana, przez co można wygodnie skorzystać np. z prysznica.

Możemy również zastosować opatrunek ósemkowy. Koryguje on ustawienie łopatek i stabilizuje złamanie, nie ogranicza jednak ustawienie stawu łokciowego w zgięciu.

Złamania u dzieci, szczególnie do 10. roku życia goją się szybciej, ponieważ kości nie są w pełni skostniałe, mają w sobie więcej chrząstki i są bardziej elastyczne. Rzadko dochodzi też do złamań wieloodłamowych z przemieszczeniem. Złamanie obojczyka u dorosłych często pozostawia niewielkie deformacje. Związane jest to z tym, że do obojczyka przyczepia się wiele mięśni, z których każdy ciągnie kość w swoją stronę. Dlatego niezmiernie ważne jest szybkie wdrożenie rehabilitacji, mającej na celu zniesienie zbędnych napięć w obrębie szyi, łopatek, okolicy przodu klatki piersiowej tak, aby umożliwić optymalne warunki regeneracji i zmniejszyć ryzyko przemieszczenia złamania w trakcie leczenia zachowawczego.

Zamanie obojczyka – rehabilitacja

Zajęcia w ramach rehabilitacji powinny zostać wdrożone maksymalnie szybko. W procesie leczenia zachowawczego, początkowo powinniśmy skupić się na rozluźnianiu okolicznych tkanek oraz zastymulować tkankę kostną do szybszego zrostu, np. poprzez wykorzystanie pola magnetycznego lub krioterapii. Przypadku stosowania ortezy Desaulta warto dbać również o elastyczność stawy łokciowego, aby uniknąć przykurczy torebki stawowej łokcia. Po uzyskaniu zrostu można wprowadzać ćwiczenia zwiększające zakres ruchu i wzmacniające tak, aby stymulować prawidłowe kostnienie nowo powstałego zrostu.

W leczeniu operacyjnym, przez brak zewnętrznego unieruchomienia, delikatne ćwiczenia poprawiające zakres ruchu można wprowadzać od razu. Nie ma ryzyka przemieszczenia odłamów, ponieważ kość jest stabilizowana metalową płytką lub śrubami. Ważnym elementem jest rozluźnianie mięśni szyi, które przyczepiają się do obojczyka i mogą nasilać dolegliwości bólowe.

W obu przypadkach rehabilitacja jest kluczowa w powrocie do pełnej sprawności. Bark jest niezwykle skomplikowanym kompleksem stawowym, który szybko ulega ograniczeniem zakresu ruchu i usztywnieniu torebki stawowej. Mobilizacje stawowe wykonywane przez fizjoterapeutę pomagają odzyskać ograniczony zakres ruchu i znieść ból. Długość rehabilitacji zależy od szybkości jej wprowadzenia i systematyczności pacjenta. Proces powrotu do pełnej sprawności trwa zazwyczaj około 6-12 miesięcy.

Ćwiczenia na złamany obojczyk do wykonania w domu

Pod okiem fizjoterapeuty pacjent uczy się wykonywania prawidłowej techniki ćwiczeń. Bardzo ważne jest przyjęcie skorygowanej postawy przed rozpoczęciem każdego ćwiczenia. W pierwszej kolejności należy skupić się na delikatnym rozciąganiu mięśni szyi poprzez ruchy głowy w każdym kierunku. Ruch należy przytrzymać na końcu zakresu na około 20-30 sekund. Kolejne ćwiczenie to ściąganie łopatek do kręgosłupa.

Następnym krokiem jest krążenie barkami do przodu, do tyłu, na przemian prawy i lewy. Chodzi o rozruszanie barku i delikatne pobudzenie mięśni do pracy. Następnie powinniśmy skupić się na ruchach barku w każdym kierunku: do zgięcia i wyprostu, do odwiedzenia, uniesienie, ruchy krążenia. Kolejnym etapem jest wprowadzanie obciążenia np. podczas ruchu trzymamy w dłoni niewielką butelkę z wodą albo taśmę oporową.  Ważne są ćwiczenia stabilizacja barku np. wciskanie elastycznej piłki w ścianę, turlanie piłki po ścianie do góry i dołu, na boki. Pozwala to na odbudowę kontroli i siły mięśniowej.

Same ćwiczenia nie powinny generować bólu. Lekki dyskomfort i uczucie rozciągania są pożądane. Lepiej ćwiczyć krócej, a częściej (np. 3 razy dziennie po 10 minut). Nie doprowadzi to do zmęczenia i nadmiernego napięcia mięśni. Należy pamiętać, że powyższe ćwiczenia są zestawem uniwersalnym i są bezpieczne po indywidualnej konsultacji z lekarzem lub fizjoterapeutą, którzy dadzą zielone światło do ćwiczeń i ich progresji.

Złamanie obojczyka – jak spać?

W procesie rehabilitacji ważne są również momenty odpoczynku i regeneracji. Najkorzystniejsza pozycja do spania, która nie przeciąży obojczyka to leżenie na wznak. Można podłożyć pod łopatkę i tylną część barku niewielką poduszkę lub ręcznik tak, aby nie było czuć rozciągania z przodu klatki piersiowej, a pozycja była komfortowa. Dla miłośników spania na boku wskazane jest leżenie na przeciwnym boku z przybandażowanym do tułowia przedramieniem, a w późniejszych etapach z podparciem ręki np. na poduszce z przodu ciała tak, aby bark był lekko zgięty ale w naturalnym ułożeniu (unikamy przywiedzenia w barku).

  1. Michał Skrzypek, Marek Synder, Marek Drobniewski, Andrzej Borowsk, Ocena wyników zachowawczego leczenia złamań trzonu obojczyka, Chir. Narzadow Ruchu Ortop. Pol., 2016; 81(5)
  2. Lenza, R. Buchbinder, RV Johnston, BAS Ferrari, F. Faloppa, Porównanie leczenia operacyjnego i zachowawczego w leczeniu złamań obojczyka u nastolatków i dorosłych
  3. Bentley TP, Hosseinzadeh S. Clavicle Fractures. [Updated 2022 Apr 30]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-.
  4. Postacchini F, Gumina S, De Santis P, Albo F. Epidemiology of clavicle fractures. J Shoulder Elbow Surg. 2002 Sep-Oct;11(5):452-6. doi: 10.1067/mse.2002.126613. PMID: 12378163.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij