Herpes Zoster Virus szczepionka w fiolce na błękitym tyle
Arkadiusz Dąbek

Zespół Ramsaya Hunta – co to za choroba? Objawy i leczenie

Zespół Ramsaya Hunta bywa mylony z inną jednostką chorobową objawiającą się jednostronnym niedowładem twarzy – z porażeniem Bella. Paraliż, którego przyczyną jest zakażenie wirusem VZV ma jednak gorsze rokowania, tylko około 70% chorych odzyskuje normalne lub prawie normalne funkcje twarzy. Jakie są przyczyny, obawy i sposoby leczenia zespołu Ramsaya Hunta?

O zespole Ramsaya Hunta stało się ostatnio głośno za sprawą Justina Biebera, który opowiedział o objawach, jakich doświadczył na skutek reaktywacji zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca, takich jak porażenie części twarzy i utrata słuchu w jednym uchu. W przebiegu tej choroby, która jest groźnym powikłaniem półpaśca usznego, dochodzi do wystąpienia stanu zapalnego w zwoju kolankowym nerwu twarzowego. Leczenie zespołu Ramsaya Hunta jest wielotorowe i nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty, zwłaszcza w przypadkach znacznego stopnia uszkodzenia nerwu.

Zespół Ramsaya Hunta – przyczyny

Zespół Ramsaya Hunta jest późnym powikłaniem zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca (Varicella Zoster Virus, VZV). W przebiegu tej choroby zakaźnej dochodzi do zapalenia zwoju kolankowatego nerwu czaszkowego VII. Po raz pierwszy została ona opisana przez amerykańskiego neurologa Jamesa Ramsaya Hunta w 1907 roku.

VZV to wirus z rodziny Herpesviridae, pierwotne nim zakażenie powoduje rozsianą wysypkę pęcherzykową poprzedzoną objawami grypopodobnymi. Choroba ta jest znana jako ospa wietrzna i zazwyczaj występuje w wieku wczesnodziecięcym. Varicella Zoster Virus pozostaje w organizmie w postaci uśpionej w grzbietowych zwojach nerwowych, ten stan określa się jako latencję wirusa. Późniejsza jego reaktywacja może nastąpić, gdy dojdzie do obniżenia odporności, co objawia się jako półpasiec. Pojawia się wówczas swędząca, bolesna wysypka na tułowiu, wzdłuż nerwu międzyżebrowego, zazwyczaj poprzedzona mrowieniem, pieczeniem i bólem, mogą jej towarzyszyć bóle głowy oraz światłowstręt.

Szczególną postacią tego schorzenia jest półpasiec uszny objawiający się bolesnymi zmianami skórnymi na jednej małżowinie usznej, rzadkim jego powikłaniem, występującym u około 5 na 100 000 osób rocznie, jest zespół Ramsaya Hunta.

Jak objawia się zespół Ramsaya Hunta?

Zespół Ramsaya Hunta charakteryzuje się klasyczną triadą objawów występujących po tej samej stronie głowy:

  • porażeniem twarzy,
  • bólem ucha,
  • pojawieniem się pęcherzyków w przewodzie słuchowym lub małżowinie usznej, rzadziej na skórze głowy, policzku, języku lub podniebieniu.

Część pacjentów może także doświadczyć utraty słuchu w jednym uchu, szumów usznych, zawrotów głowy oraz zaburzeń równowagi. Mogą pojawić się zaburzenia smaku, niedrożność nosa, ślinotok, asymetria uśmiechu, opadanie jednego kącika ust, chrypka, dysfagia. Rzadko może dojść do porażenia strun głosowych, niekiedy zajęte mogą być również inne nerwy czaszkowe, w tym nerw trójdzielny, językowo-gardłowy i podjęzykowy. Pacjenci z zespołem Ramsaya Hunta mogą zauważyć też mimowolne ruchy mięśni, tzw. synkinezy. Wszystkie wymienione objawy mogą mieć poważny, negatywny wpływ na życie chorego.

Powiązane produkty

Diagnoza zespołu Ramsaya Hunta

Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego, podstawą diagnostyki są badanie przedmiotowe oraz podmiotowe. Analiza twarzy może ujawnić m.in. brak poprzecznych zmarszczek czołowych, opadanie brwi, niedomykalność oka, zatarcie fałdu nosowo-wargowego czy zapadnięcie się zastawki nosowej po stronie twarzy dotkniętej chorobą. Badanie pacjenta z paraliżem twarzy ułatwia skala House’a-Brackmanna, która umożliwia ocenę czynności nerwu twarzowego. Wyróżniono w niej sześć stopni uszkodzenia nerwu – od prawidłowej czynności wszystkich mięśni twarzy aż po zupełny brak ruchów. Pomocne w postawieniu diagnozy mogą być też: audiometria, laryngoskopia, a także elektroneurografia (ENG) i elektromiografia (EMG) pozwalające na dokładne określenie stopnia uszkodzenia nerwów.

Zespół Ramsaya Hunta – jak się go leczy?

Zespół Ramsaya Hunta ma charakter samoograniczający, głównym celem leczenia jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia porażenia spastycznego twarzy i neuralgii półpaścowej. W tym celu stosuje się leki przeciwwirusowe (acyklowir, walacyklowir i famcyklowir). Leczenie trwa 21 dni. Niekiedy podaje się także kortykosteroidy, przeważnie prednizolon, również przez 3 tygodnie. Pomocne w złagodzeniu objawów są też leki przeciwbólowe, np. paracetamol lub ibuprofen, a także ciepłe okłady. Niezbędne są ćwiczenia rehabilitacyjne mięśni mimicznych twarzy.

Leczenie zespołu Ramsaya Hunta jest złożone i powinno być prowadzone przez kilku specjalistów jednocześnie: laryngologa, dermatologa, okulisty, neurologa, fizjoterapeuty, czasem również psychologa. Rzadko zdarza się, że konieczne jest chirurgiczne leczenie synkinezy.

Zespół Ramsaya Hunta – rokowanie

To, w jakim stopniu chory z zespołem Ramsaya Hunta odzyska prawidłowe funkcje twarzy, zależy przede wszystkim od stopnia uszkodzenia nerwu. Pacjenci z paraliżem III stopnia w skali House’a-Brackmanna zazwyczaj wracają do normalnego funkcjonowania, u tych z paraliżem IV lub V stopnia prawdopodobieństwo pełnego powrotu do zdrowia jest niższe. Mniejsze szanse na uzyskacie całkowitej poprawy mają także pacjenci w wieku powyżej 50 lat oraz chorujący na choroby przewlekłe, np. cukrzycę.

Najpoważniejsze powikłania, jakie mogą się pojawić w przebiegu zespołu Ramsaya Hunta to neuralgia półpaśccowa oraz uszkodzenie rogówki oka. Niezwykle istotne jest, aby chorzy z aktywnymi pęcherzykami unikali kontaktu z osobami nieszczepionymi przeciwko wirusowi ospy wietrznej Varicella Zoster Virus i z obniżoną odpornością.

  1. A. E. Croucha, M. H. Hohmana, C. Andaloro, Ramsay Hunt Syndrome, www.ncbi.nlm.nih.gov [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557409/, [dostęp:] 14.06.2022.
  2. J. Grabowska, A. Ankudowicz, G. K. Ankudowicz, Półpasiec uszny u dziecka w postaci zespołu Ramsaya Hunta – opis przypadku, „Przegl Dermatol” 2016, nr 103, s. 469–474.
  3. A Baran, B. Chodynicka, Półpasiec uszny i jego powikłania. Zespół Ramsaya Hunta. Opis trzech przypadków, „Przegl Dermatol” 2011, nr 98, s. 416–421.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl