Herpes Zoster Virus szczepionka w fiolce na błękitym tyle
Arkadiusz Dąbek

Zespół Ramsaya Hunta – co to za choroba? Objawy i leczenie

Zespół Ramsaya Hunta bywa mylony z inną jednostką chorobową objawiającą się jednostronnym niedowładem twarzy – z porażeniem Bella. Paraliż, którego przyczyną jest zakażenie wirusem VZV ma jednak gorsze rokowania, tylko około 70% chorych odzyskuje normalne lub prawie normalne funkcje twarzy. Jakie są przyczyny, obawy i sposoby leczenia zespołu Ramsaya Hunta?

O zespole Ramsaya Hunta stało się ostatnio głośno za sprawą Justina Biebera, który opowiedział o objawach, jakich doświadczył na skutek reaktywacji zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca, takich jak porażenie części twarzy i utrata słuchu w jednym uchu. W przebiegu tej choroby, która jest groźnym powikłaniem półpaśca usznego, dochodzi do wystąpienia stanu zapalnego w zwoju kolankowym nerwu twarzowego. Leczenie zespołu Ramsaya Hunta jest wielotorowe i nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty, zwłaszcza w przypadkach znacznego stopnia uszkodzenia nerwu.

Zespół Ramsaya Hunta – przyczyny

Zespół Ramsaya Hunta jest późnym powikłaniem zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca (Varicella Zoster Virus, VZV). W przebiegu tej choroby zakaźnej dochodzi do zapalenia zwoju kolankowatego nerwu czaszkowego VII. Po raz pierwszy została ona opisana przez amerykańskiego neurologa Jamesa Ramsaya Hunta w 1907 roku.

VZV to wirus z rodziny Herpesviridae, pierwotne nim zakażenie powoduje rozsianą wysypkę pęcherzykową poprzedzoną objawami grypopodobnymi. Choroba ta jest znana jako ospa wietrzna i zazwyczaj występuje w wieku wczesnodziecięcym. Varicella Zoster Virus pozostaje w organizmie w postaci uśpionej w grzbietowych zwojach nerwowych, ten stan określa się jako latencję wirusa. Późniejsza jego reaktywacja może nastąpić, gdy dojdzie do obniżenia odporności, co objawia się jako półpasiec. Pojawia się wówczas swędząca, bolesna wysypka na tułowiu, wzdłuż nerwu międzyżebrowego, zazwyczaj poprzedzona mrowieniem, pieczeniem i bólem, mogą jej towarzyszyć bóle głowy oraz światłowstręt.

Szczególną postacią tego schorzenia jest półpasiec uszny objawiający się bolesnymi zmianami skórnymi na jednej małżowinie usznej, rzadkim jego powikłaniem, występującym u około 5 na 100 000 osób rocznie, jest zespół Ramsaya Hunta.

Jak objawia się zespół Ramsaya Hunta?

Zespół Ramsaya Hunta charakteryzuje się klasyczną triadą objawów występujących po tej samej stronie głowy:

  • porażeniem twarzy,
  • bólem ucha,
  • pojawieniem się pęcherzyków w przewodzie słuchowym lub małżowinie usznej, rzadziej na skórze głowy, policzku, języku lub podniebieniu.

Część pacjentów może także doświadczyć utraty słuchu w jednym uchu, szumów usznych, zawrotów głowy oraz zaburzeń równowagi. Mogą pojawić się zaburzenia smaku, niedrożność nosa, ślinotok, asymetria uśmiechu, opadanie jednego kącika ust, chrypka, dysfagia. Rzadko może dojść do porażenia strun głosowych, niekiedy zajęte mogą być również inne nerwy czaszkowe, w tym nerw trójdzielny, językowo-gardłowy i podjęzykowy. Pacjenci z zespołem Ramsaya Hunta mogą zauważyć też mimowolne ruchy mięśni, tzw. synkinezy. Wszystkie wymienione objawy mogą mieć poważny, negatywny wpływ na życie chorego.

Powiązane produkty

Diagnoza zespołu Ramsaya Hunta

Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego, podstawą diagnostyki są badanie przedmiotowe oraz podmiotowe. Analiza twarzy może ujawnić m.in. brak poprzecznych zmarszczek czołowych, opadanie brwi, niedomykalność oka, zatarcie fałdu nosowo-wargowego czy zapadnięcie się zastawki nosowej po stronie twarzy dotkniętej chorobą. Badanie pacjenta z paraliżem twarzy ułatwia skala House’a-Brackmanna, która umożliwia ocenę czynności nerwu twarzowego. Wyróżniono w niej sześć stopni uszkodzenia nerwu – od prawidłowej czynności wszystkich mięśni twarzy aż po zupełny brak ruchów. Pomocne w postawieniu diagnozy mogą być też: audiometria, laryngoskopia, a także elektroneurografia (ENG) i elektromiografia (EMG) pozwalające na dokładne określenie stopnia uszkodzenia nerwów.

Zespół Ramsaya Hunta – jak się go leczy?

Zespół Ramsaya Hunta ma charakter samoograniczający, głównym celem leczenia jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia porażenia spastycznego twarzy i neuralgii półpaścowej. W tym celu stosuje się leki przeciwwirusowe (acyklowir, walacyklowir i famcyklowir). Leczenie trwa 21 dni. Niekiedy podaje się także kortykosteroidy, przeważnie prednizolon, również przez 3 tygodnie. Pomocne w złagodzeniu objawów są też leki przeciwbólowe, np. paracetamol lub ibuprofen, a także ciepłe okłady. Niezbędne są ćwiczenia rehabilitacyjne mięśni mimicznych twarzy.

Leczenie zespołu Ramsaya Hunta jest złożone i powinno być prowadzone przez kilku specjalistów jednocześnie: laryngologa, dermatologa, okulisty, neurologa, fizjoterapeuty, czasem również psychologa. Rzadko zdarza się, że konieczne jest chirurgiczne leczenie synkinezy.

Zespół Ramsaya Hunta – rokowanie

To, w jakim stopniu chory z zespołem Ramsaya Hunta odzyska prawidłowe funkcje twarzy, zależy przede wszystkim od stopnia uszkodzenia nerwu. Pacjenci z paraliżem III stopnia w skali House’a-Brackmanna zazwyczaj wracają do normalnego funkcjonowania, u tych z paraliżem IV lub V stopnia prawdopodobieństwo pełnego powrotu do zdrowia jest niższe. Mniejsze szanse na uzyskacie całkowitej poprawy mają także pacjenci w wieku powyżej 50 lat oraz chorujący na choroby przewlekłe, np. cukrzycę.

Najpoważniejsze powikłania, jakie mogą się pojawić w przebiegu zespołu Ramsaya Hunta to neuralgia półpaśccowa oraz uszkodzenie rogówki oka. Niezwykle istotne jest, aby chorzy z aktywnymi pęcherzykami unikali kontaktu z osobami nieszczepionymi przeciwko wirusowi ospy wietrznej Varicella Zoster Virus i z obniżoną odpornością.

  1. A. E. Croucha, M. H. Hohmana, C. Andaloro, Ramsay Hunt Syndrome, www.ncbi.nlm.nih.gov [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557409/, [dostęp:] 14.06.2022.
  2. J. Grabowska, A. Ankudowicz, G. K. Ankudowicz, Półpasiec uszny u dziecka w postaci zespołu Ramsaya Hunta – opis przypadku, „Przegl Dermatol” 2016, nr 103, s. 469–474.
  3. A Baran, B. Chodynicka, Półpasiec uszny i jego powikłania. Zespół Ramsaya Hunta. Opis trzech przypadków, „Przegl Dermatol” 2011, nr 98, s. 416–421.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

  • Inkontynencja latem. Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w upały?

    Inkontynencja, nazywana również nietrzymaniem moczu (NTM), polega na mimowolnym oddawaniu moczu, często w sposób niespodziewany. Dolegliwość ta powoduje duży dyskomfort, jest krępująca i może wpływać na pogorszenie jakości życia. Inkontynencja może stać się bardzo uciążliwa szczególnie podczas upałów. Jak poradzić sobie z nietrzymaniem moczu latem? Jak odpowiednio zadbać o higienę w upały?

  • Nieprzyjemny zapach z pochwy – przyczyny, diagnostyka i leczenie

    Naturalny zapach miejsc intymnych jest zjawiskiem całkowicie normalnym i świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu kobiety. Jeśli jednak zapach pochwy staje się intensywny, nieprzyjemny lub zmienia swój charakter, może to wskazywać na rozwijające się zaburzenia zdrowotne takie jak infekcje czy stany zapalne. Warto poznać najczęstsze przyczyny niepokojących zmian zapachu, towarzyszące im objawy oraz skuteczne metody diagnostyki i leczenia, aby móc szybko i skutecznie zadbać o komfort oraz zdrowie intymne.

  • Grzybica odbytu – objawy i leczenie. Czy domowe sposoby pomogą wyleczyć grzybicę okolic odbytu?

    Grzybica odbytu to schorzenie, które mimo swojej powszechności wciąż bywa tematem wstydliwym. Wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida i objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem skóry wokół odbytu. Przyczynami rozwoju grzybicy mogą być zarówno zaburzenia mikroflory jelitowej, jak i czynniki zewnętrzne takie jak niewłaściwa higiena czy noszenie nieprzewiewnej bielizny. Leczenie wymaga nie tylko zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale również zmiany nawyków oraz dbałości o higienę. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę grzybicy odbytu, jej objawy, przyczyny oraz metody terapii, a także zwrócimy uwagę na specyfikę tej choroby u dzieci oraz najczęściej pojawiające się pytania pacjentów.

  • Rabdomioliza – rozpad mięśni. Objawy, przyczyny i leczenie

    Rabdomioliza jest poważnym zaburzeniem, w którym dochodzi do gwałtownego rozpadu mięśni szkieletowych i uwolnienia ich składników do krwiobiegu. Proces ten może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ostra niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi elektrolitowej, zagrażających życiu pacjenta. Dogłębna znajomość mechanizmów powstawania, charakterystycznych objawów oraz metod leczenia rabdomiolizy jest niezbędna zarówno dla specjalistów medycznych, jak i osób zagrożonych tym schorzeniem, ponieważ szybkie rozpoznanie i odpowiednia terapia znacząco poprawiają rokowanie i minimalizują ryzyko trwałych uszkodzeń.

  • Wszawica – objawy i leczenie. Jak pozbyć się wszy?

    Czym jest wszawica i jakie jej rodzaje można wyróżnić? Jak rozpoznać wszy i gnidy oraz jak je zwalczać? Czy choroba może mieć jakieś powikłania? Wyjaśniamy, jak rozpoznać i leczyć wszawicę oraz co zrobić, by zapobiegać jej w przyszłości.

  • Liszaj płaski – objawy i przyczyny. Jakie są sposoby leczenia liszaja?

    Liszaj płaski to choroba, która potrafi zaskoczyć swoją przewlekłością i różnorodnością objawów. Schorzenie to często utrudnia codzienne funkcjonowanie pacjentów. Choć zmiany skórne mogą wydawać się jedynie powierzchownym problemem, ich podłoże sięga głębokich zaburzeń immunologicznych, które wymagają precyzyjnej diagnozy i wieloaspektowego leczenia. Poznanie mechanizmów powstawania, charakterystycznych symptomów oraz dostępnych metod terapeutycznych pozwala nie tylko lepiej zrozumieć tę złożoną dermatozę, ale także skuteczniej z nią walczyć i poprawić komfort życia pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl