kobieta sprawdza poziom cukru
Arkadiusz Dąbek

Nowe zagrożenie w związku z cukrzycą typu drugiego

Czy cukrzyca może przyśpieszyć starzenie się mózgu? Sprawdzamy najnowsze wyniki badań.

Do obiegu informacji trafiła ważna wiadomość dla osób cierpiących na cukrzycę typu drugiego. Naukowcy dowiedli, że proces starzenia się mózgu jest przyspieszony o około 26% u osób z rozwijającą się taką przypadłością. Pomiary oczywiście porównano z wynikami uzyskanymi od osób bez cukrzycy.

Nowy i niepoznany obszar badań

Naukowcy poddali ocenie związek między typowym starzeniem się mózgu a tym samym procesem występującym w towarzystwie cukrzycy typu drugiego. W świetle tego porównania zaobserwowali, że cukrzyca typu drugiego przebiega według podobnego schematu neuronalnej degeneracji jak starzenie się. Różnicą między tymi procesami jest to, że w przypadku cukrzycy zmiany zachodzą szybciej. Ponadto ważną konsekwencją tego odkrycia jest to, że nawet typowe starzenie się mózgu może odzwierciedlać zmiany w regulacji stężenia glukozy w mózgu przez insulinę. Badanie opublikowane na łamach czasopisma „eLife”.

Warto podkreślić ostrzeżenie, te wyniki sugerują również, że zanim cukrzyca typu drugiego zostanie formalnie zdiagnozowana, w mózgu mogą już istnieć znaczne uszkodzenia strukturalne. Dlatego pilnie potrzebne są czułe metody wykrywania zmian w tym organie związanych z cukrzycą.

Istnieją już przekonujące dowody, które łączą cukrzycę typu drugiego z pogorszeniem funkcji poznawczych. Jednak obecnie niewielu pacjentów poddawanych jest całościowej ocenie zdolności percepcyjnych w ramach opieki klinicznej. Zatem rozróżnienie między zwyczajnym starzeniem się mózgu (rozpoczynającym się w wieku średnim) a starzeniem się mózgu spowodowanym lub przyspieszonym przez cukrzycę może sprawiać kłopoty.

Obecnie brakuje badań, w których porównano by bezpośrednie zmiany neurologiczne zachodzących u osób zdrowych w ciągu całego życia ze zmianami z tymi doświadczanymi przez osoby w tym samym wieku, jednocześnie chorymi na cukrzycę.

Cukrzyca przyspiesza starzenie się mózgu

Według Botonda Antala, współautora pracy i doktoranta Uniwersytetu Stony Brook w Nowym Jorku, neurologiczne skutki cukrzycy typu drugiego mogą ujawnić się na wiele lat przed wykryciem ich za pomocą standardowych metod, a więc zanim ta cukrzyca zostanie zdiagnozowana za pomocą konwencjonalnych testów, pacjenci mogą doznać już nieodwracalnych uszkodzeń mózgu. Naukowiec zwracał na tę kwestię uwagę, gdyż rutynowe badania kliniczne służące do diagnozowania cukrzycy koncentrują się na stężeniu glukozy we krwi, insuliny i procentowej masie ciała.

W celu określenia wpływu cukrzycy na mózg w zakresie wykraczającym poza normatywne starzenie się zespół naukowców wykorzystał największy dostępny zbiór danych dotyczących struktury i funkcji tego organu w całym okresie życia człowieka. Mowa o danych z UK Biobank pochodzących od 20 tys. osób w wieku 50–80 lat. Zbiór ten obejmuje skany mózgu oraz pomiary jego funkcji i zawiera informacje dotyczące zarówno osób zdrowych, jak i cierpiących na cukrzycę typu drugiego. Na podstawie tych danych określono, które zmiany w mózgu i zaburzenia poznawcze są charakterystyczne w stosunku do cukrzycy, następnie potwierdzono te wyniki za pomocą porównania z meta-analizą prawie 100 innych badań.

Analiza wykazała, że zarówno starzenie się, jak i cukrzyca typu drugiego powodują zmiany w zakresie funkcji wykonawczych – np. pamięci roboczej, uczeniu się, elastycznemu myśleniu – także zmiany w szybkości przetwarzania informacji przez mózg. Jednakże u osób z cukrzycą nastąpiło pogłębione zmniejszenie funkcji wykonawczych o 13,1%, wykraczające poza efekty związane z wiekiem. Szybkość przetwarzania danych zaś zmniejszyła się o 6,7% w porównaniu z osobami w tym samym wieku bez cukrzycy.

Meta-analiza innych badań potwierdziła to odkrycie – osoby z cukrzycą typu drugiego miały konsekwentnie i wyraźnie niższą sprawność poznawczą w porównaniu ze zdrowymi osobami w tym samym wieku i o podobnym wykształceniu.

Powiązane produkty

Naukowe wyzwanie na najbliższe lata

Zespół ponadto porównał również strukturę i aktywność mózgu u osób z cukrzycą i bez niej za pomocą rezonansu magnetycznego. Stwierdzono, że wraz z wiekiem zmniejsza się tzw. istota szara mózgu, głównie w prążkowiu brzusznym, mającym zasadnicze znaczenie w stosunku do funkcji wykonawczych mózgu. Jednak u osób z cukrzycą spadek istoty szarej był jeszcze bardziej wyraźny zarówno w prążkowiu brzusznym (rzędu 6,2%), jak i innych regionach.

Łącznie wyniki te sugerują, że schematy neuronalnej degeneracji związanej z cukrzycą typu drugiego w znacznym stopniu pokrywają się z schematami normatywnego starzenia się. Z tą różnicą, co warto podkreślić, że przy współwystępowaniu cukrzycy neuronalna degeneracja ulega przyspieszeniu. Ponadto wpływ cukrzycy na funkcjonowanie mózgu nasilał się wraz z wydłużeniem czasu trwania cukrzycy. Rozwój cukrzycy wiązał się z 26% przyspieszeniem starzenia się mózgu.

Lilianne Mujica-Parodi, współautorka i dyrektor Laboratorium Neurodiagnostyki Obliczeniowej,  sugeruje pewne wyjaśnienie zaobserwowanego zjawiska. Według niej być może powodem jest zmniejszona dostępność energii powodującej znaczące zmiany w strukturze i funkcji mózgu. Ponadto zaznacza, że obrazowanie mózgu może stanowić cenną z perspektywy klinicznej metodę identyfikacji i monitorowania efektów kognitywnych na poziomie neuronalnym związanych z cukrzycą. Badania dowodzą znaczenia zapotrzebowania na pogłębione studia nad biomarkerami opartymi na mózgu przy występowaniu cukrzycy typu drugiego oraz strategiami leczenia, które są skupione na skutkach w skali mikro.

  1. B. Antal, L.P. McMahon, S.F. Sultan, A. Lithen, D.J. Wexler, B. Dickerson, E.-M. Ratai, L.R. Mujica-Parodi, Type 2 diabetes mellitus accelerates brain aging and cognitive decline: Complementary findings from UK Biobank and meta-analyses, „eLife”, 2022.
  2. Type 2 diabetes accelerates brain aging and cognitive decline, „sciencedaily.com” [online], www.sciencedaily.com/releases/2022/05/220525080527.htm [dostęp:] 9.05.2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.