Kobieta w ciąży w strachu przed ciążą
Weronika Grzywna

Tokofobia – strach przed ciążą i porodem

Pomimo tego, że ciąża wydaje się wspaniałym okresem i dla znacznej części kobiet stanowi wielką życiową wartość, to jednak dla niektórych osób jest to źródło ogromnego lęku. Warto wiedzieć, kogo może dotknąć ta przypadłość, a także jak sobie radzić z objawami tokofobii, a więc lęku przed ciążą.

Strach przed macierzyństwem, ciążą i naturalnym porodem to normalne zjawiska, z którymi zmaga się większość kobiet. Kiedy jednak lęk przed ciążą przyjmuje paraliżującą postać, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, wtedy możemy mówić o tokofobii. Jest to fobia dotykająca aż 6-10 proc. ciężarnych kobiet.

Tokofobia – co to jest? Czy tokofobia to choroba psychiczna?

Wyraz tokofobia pochodzi od greckich słów „tokos” oznaczającego poród i „phobos” oznaczającego lęk, fobię. Termin ten po raz pierwszy pojawił się w literaturze psychologicznej w 2000 roku w artykule zamieszczonym w British Jorunal of Psychiatry. Do tej pory w żadnej klasyfikacji nie wyróżniono kategorii, do której można zaliczyć lęk przed porodem. Tokofobia może jednak zostać sklasyfikowana jako fobia specyficzna przed konkretnym przedmiotem, wydarzeniem lub sytuacją.
 
Wyróżniane są dwa rodzaje fobii przed ciążą:

●    tokofobia pierwotna  pojawia się u kobiet, które nigdy nie były w ciąży. Wówczas strach przed porodem i ciążą może być na tyle silny, że kobiety odkładają decyzję o macierzyństwie, jak i również całkowicie z niego rezygnują,
●    tokofobia wtórna  występuje u kobiet, który były w ciąży; u tych, które miały traumatyczne doświadczenia związane z poprzednim porodem, jak i u kobiet, których poród przebiegał bez żadnych komplikacji.

Tokofobia – objawy

Kobieta cierpiąca na tokofobię odczuwa strach przed wszystkim, co związane z ciążą. Przed zajściem w ciążę, przed porodem, powikłaniami podczas porodu czy nacięciem krocza. Czasami lęk jest na tyle silny, że kobiety stosują kilka metod antykoncepcyjnych jednocześnie i mimo odpowiedniego zabezpieczenia, odczuwają paniczny strach przed ciążą po stosunku.

Długotrwały stres wywołany obsesyjnym lękiem może natomiast przyczynić się do opóźnienia okresu, co również nasila stopień odczuwanych objawów.

Symptomy fobii przed ciążą występują także u kobiet ciężarnych i nasilają się one wraz z czasem trwania ciąży. Są to objawy, takie jak:

●    rozdrażnienie,
●    niepokój,
●    bezsilność,
●    bóle brzucha i głowy,
●    nudności,
●    problemy z koncentracją,
●    koszmary senne,
●    napady paniki.

Powiązane produkty

Czy tokofobia jest wskazaniem do cesarskiego cięcia?

Objawy tokofobii mogą przybierać tak silną postać, że stają się one przyczyną powikłań w trakcie naturalnego porodu. Strach będzie bowiem na tyle paraliżujący, że uniemożliwi współpracę z personelem medycznym podczas akcji porodowej. W związku z tym wiele kobiet nalega na cesarskie cięcie. Czasami sam fakt przeprowadzenia cesarskiego cięcia może spowodować, że poziom lęku kobiety w ciąży ulegnie znacznemu obniżeniu.
 
Aby uzyskać zaświadczenie o tokofobii, należy wybrać się do psychiatry, który po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego zadecyduje o wystawieniu dokumentu. Zaświadczenie będzie wówczas informacją dla lekarza prowadzącego o uzasadnionym wskazaniu do wykonania cesarskiego cięcia.

Przyczyny tokofobii

Przyczyny tokofobii są na tyle zróżnicowane, że ciężko mówić o kilku podstawowych czynnikach, które mogą predysponować daną osobę do rozwoju fobii przed ciążą. Tokofobia pierwotna może bowiem rozwinąć się na skutek braku wystarczającej wiedzy o macierzyństwie, o porodzie oraz o ciąży. Źródła lęku przed ciążą można doszukiwać się w przekonaniach na temat samego siebie, niskiej samoocenie i niskim poczuciu własnej wartości. Tokofobia może też rozwinąć się na skutek molestowania seksualnego.
 
Forma wtórna lęku przed porodem z kolei często jest skutkiem wcześniejszych traumatycznych doświadczeń podczas ciąży lub porodu. Mowa tu o poronieniu, narodzinach martwego dziecka, czy wystąpieniu komplikacji okołoporodowych.

Na rozwój obsesyjnego strachu przed ciążą wpływ mogą mieć także traumatyczne doświadczenia bliskich osób, depresja poporodowa, brak wsparcia społecznego oraz występowanie innych zaburzeń psychicznych, np. lękowych.

Tokofobia – leczenie. Jak pozbyć się lęku przed ciążą? Czy strach przed ciążą można wyleczyć?

Zapanowanie nad obsesyjnym i panicznym strachem przed ciążą jest możliwe, jednak wymaga ono zaangażowania ze strony kobiety. Przede wszystkim warto odpowiednio przygotować się do porodu i zorganizować plan. Chodzi tutaj zarówno o przygotowanie psychiczne, jak i fizyczne. Edukacja przedporodowa pomoże zaznajomić się tym, jak przebiega poród i na co kobieta w ciąży powinna być przygotowana.
 
Pomocny może również okazać się udział w zajęciach w szkołach rodzeniach, gdzie przyszłe matki mają szansę porozmawiać o swoich obawach i wątpliwościach z innymi kobietami. Dodatkowo ćwiczenia fizyczne pomogą przygotować się do porodu naturalnego.
 
W leczeniu tokofobii skuteczna jest także psychoterapia poznawczo-behawioralna. Podczas sesji terapeutycznych kobieta dąży do poznania źródła swojego strachu oraz pracuje nad swoimi przekonaniami. Ogromną rolę odgrywają techniki relaksacyjne, a zwłaszcza ćwiczenia oddechowe, które pozwolą uspokoić się w wywołującej lęk sytuacji.
 
W przypadku kobiet w ciąży leczenie farmakologiczne nie jest zalecane, jednak w niektórych przypadkach, po konsultacji z psychiatrą, może okazać się konieczne.

  1. K. Adamczyk D. Adamczyk, R. Wójcik i wsp., Rzadkie fobie specyficzne — rodzaje i leczenie, Psychiatria" 2018, 15(3):148-154.
  2. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®), American Psychiatric Pub."
  3. H. Billert, Tokofobia – problem multidyscyplinarny, Ginekol Pol." 2007, 78, 807-811.
  4. J. Holka-Pokorska, M. Jarema, A. Stefanowicz, et al, Elektywne ciecie cesarskie ze wskazań psychiatrycznych – analiza zjawiska, opis dwóch przypadków oraz rekomendacje kliniczne, Psychiatria Polska". 2016; 50(2): 357–373.
  5. J. Onik, M. Rusin, A. Materkowska, A. Gryboś, M. Gryboś, (2019). Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycyny. Tokofobia ciężarnych – mit czy rzeczywistość? s. 207-217.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest zaburzeniem odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by jej dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to potoczna nazwa grupy schorzeń o podłożu zapalnym, która obejmuje choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij