Kobieta w ciąży w strachu przed ciążą
Weronika Grzywna

Tokofobia – strach przed ciążą i porodem

Pomimo tego, że ciąża wydaje się wspaniałym okresem i dla znacznej części kobiet stanowi wielką życiową wartość, to jednak dla niektórych osób jest to źródło ogromnego lęku. Warto wiedzieć, kogo może dotknąć ta przypadłość, a także jak sobie radzić z objawami tokofobii, a więc lęku przed ciążą.

Strach przed macierzyństwem, ciążą i naturalnym porodem to normalne zjawiska, z którymi zmaga się większość kobiet. Kiedy jednak lęk przed ciążą przyjmuje paraliżującą postać, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, wtedy możemy mówić o tokofobii. Jest to fobia dotykająca aż 6-10 proc. ciężarnych kobiet.

Tokofobia – co to jest? Czy tokofobia to choroba psychiczna?

Wyraz tokofobia pochodzi od greckich słów „tokos” oznaczającego poród i „phobos” oznaczającego lęk, fobię. Termin ten po raz pierwszy pojawił się w literaturze psychologicznej w 2000 roku w artykule zamieszczonym w British Jorunal of Psychiatry. Do tej pory w żadnej klasyfikacji nie wyróżniono kategorii, do której można zaliczyć lęk przed porodem. Tokofobia może jednak zostać sklasyfikowana jako fobia specyficzna przed konkretnym przedmiotem, wydarzeniem lub sytuacją.
 
Wyróżniane są dwa rodzaje fobii przed ciążą:

●    tokofobia pierwotna  pojawia się u kobiet, które nigdy nie były w ciąży. Wówczas strach przed porodem i ciążą może być na tyle silny, że kobiety odkładają decyzję o macierzyństwie, jak i również całkowicie z niego rezygnują,
●    tokofobia wtórna  występuje u kobiet, który były w ciąży; u tych, które miały traumatyczne doświadczenia związane z poprzednim porodem, jak i u kobiet, których poród przebiegał bez żadnych komplikacji.

Tokofobia – objawy

Kobieta cierpiąca na tokofobię odczuwa strach przed wszystkim, co związane z ciążą. Przed zajściem w ciążę, przed porodem, powikłaniami podczas porodu czy nacięciem krocza. Czasami lęk jest na tyle silny, że kobiety stosują kilka metod antykoncepcyjnych jednocześnie i mimo odpowiedniego zabezpieczenia, odczuwają paniczny strach przed ciążą po stosunku.

Długotrwały stres wywołany obsesyjnym lękiem może natomiast przyczynić się do opóźnienia okresu, co również nasila stopień odczuwanych objawów.

Symptomy fobii przed ciążą występują także u kobiet ciężarnych i nasilają się one wraz z czasem trwania ciąży. Są to objawy, takie jak:

●    rozdrażnienie,
●    niepokój,
●    bezsilność,
●    bóle brzucha i głowy,
●    nudności,
●    problemy z koncentracją,
●    koszmary senne,
●    napady paniki.

Polecane dla Ciebie

Czy tokofobia jest wskazaniem do cesarskiego cięcia?

Objawy tokofobii mogą przybierać tak silną postać, że stają się one przyczyną powikłań w trakcie naturalnego porodu. Strach będzie bowiem na tyle paraliżujący, że uniemożliwi współpracę z personelem medycznym podczas akcji porodowej. W związku z tym wiele kobiet nalega na cesarskie cięcie. Czasami sam fakt przeprowadzenia cesarskiego cięcia może spowodować, że poziom lęku kobiety w ciąży ulegnie znacznemu obniżeniu.
 
Aby uzyskać zaświadczenie o tokofobii, należy wybrać się do psychiatry, który po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego zadecyduje o wystawieniu dokumentu. Zaświadczenie będzie wówczas informacją dla lekarza prowadzącego o uzasadnionym wskazaniu do wykonania cesarskiego cięcia.

Przyczyny tokofobii

Przyczyny tokofobii są na tyle zróżnicowane, że ciężko mówić o kilku podstawowych czynnikach, które mogą predysponować daną osobę do rozwoju fobii przed ciążą. Tokofobia pierwotna może bowiem rozwinąć się na skutek braku wystarczającej wiedzy o macierzyństwie, o porodzie oraz o ciąży. Źródła lęku przed ciążą można doszukiwać się w przekonaniach na temat samego siebie, niskiej samoocenie i niskim poczuciu własnej wartości. Tokofobia może też rozwinąć się na skutek molestowania seksualnego.
 
Forma wtórna lęku przed porodem z kolei często jest skutkiem wcześniejszych traumatycznych doświadczeń podczas ciąży lub porodu. Mowa tu o poronieniu, narodzinach martwego dziecka, czy wystąpieniu komplikacji okołoporodowych.

Na rozwój obsesyjnego strachu przed ciążą wpływ mogą mieć także traumatyczne doświadczenia bliskich osób, depresja poporodowa, brak wsparcia społecznego oraz występowanie innych zaburzeń psychicznych, np. lękowych.

Tokofobia – leczenie. Jak pozbyć się lęku przed ciążą? Czy strach przed ciążą można wyleczyć?

Zapanowanie nad obsesyjnym i panicznym strachem przed ciążą jest możliwe, jednak wymaga ono zaangażowania ze strony kobiety. Przede wszystkim warto odpowiednio przygotować się do porodu i zorganizować plan. Chodzi tutaj zarówno o przygotowanie psychiczne, jak i fizyczne. Edukacja przedporodowa pomoże zaznajomić się tym, jak przebiega poród i na co kobieta w ciąży powinna być przygotowana.
 
Pomocny może również okazać się udział w zajęciach w szkołach rodzeniach, gdzie przyszłe matki mają szansę porozmawiać o swoich obawach i wątpliwościach z innymi kobietami. Dodatkowo ćwiczenia fizyczne pomogą przygotować się do porodu naturalnego.
 
W leczeniu tokofobii skuteczna jest także psychoterapia poznawczo-behawioralna. Podczas sesji terapeutycznych kobieta dąży do poznania źródła swojego strachu oraz pracuje nad swoimi przekonaniami. Ogromną rolę odgrywają techniki relaksacyjne, a zwłaszcza ćwiczenia oddechowe, które pozwolą uspokoić się w wywołującej lęk sytuacji.
 
W przypadku kobiet w ciąży leczenie farmakologiczne nie jest zalecane, jednak w niektórych przypadkach, po konsultacji z psychiatrą, może okazać się konieczne.

  1. K. Adamczyk D. Adamczyk, R. Wójcik i wsp., Rzadkie fobie specyficzne — rodzaje i leczenie, Psychiatria" 2018, 15(3):148-154.
  2. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®), American Psychiatric Pub."
  3. H. Billert, Tokofobia – problem multidyscyplinarny, Ginekol Pol." 2007, 78, 807-811.
  4. J. Holka-Pokorska, M. Jarema, A. Stefanowicz, et al, Elektywne ciecie cesarskie ze wskazań psychiatrycznych – analiza zjawiska, opis dwóch przypadków oraz rekomendacje kliniczne, Psychiatria Polska". 2016; 50(2): 357–373.
  5. J. Onik, M. Rusin, A. Materkowska, A. Gryboś, M. Gryboś, (2019). Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycyny. Tokofobia ciężarnych – mit czy rzeczywistość? s. 207-217.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży są z roku na rok gorsze. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice, chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacji dotyczących odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij