Polihydroksykwasy (PHA) i ich działanie na skórę – co warto o nich wiedzieć?

Mówi się, że wprowadzenie hydroksykwasów do praktyki dermatologicznej zrewolucjonizowało kanony dbania o skórę. Jako pierwsze stosowano kwasy zawierające jedną grupę hydroksylową w cząsteczce, do których zalicza się kwasy AHA i BHA (alfa- lub betahydroksylowe). Stosunkowo nowe i równocześnie niezwykle popularne w kosmetyce i dermatologii stają się kwasy PHA – polihydorksykwasy. Często nazywa się je kwasami nowej generacji. Dlaczego?

Kwasy PHA – charakterystyka i rodzaje

Polihydroksykwasy (kwasy polihydroksylowe, z ang. Poly-Hydroxy Acid PHA) w swej cząsteczce zawierają grupę kwasowa (karboksylową) oraz minimum dwie grupy hydroksylowe. Taka budowa sprawa, że posiadają właściwości zbliżone do kwasów AHA i BHA, ale równocześnie, ze względu na stosunkowo duże rozmiary cząsteczek, słabiej penetrują skórę, przez co wywołują stosunkowo mniej podrażnień.  

Zastosowanie kwasów PHA – gdzie można je znaleźć?

Kwasy PHA są głównie wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym. Znajdziemy je w wielu preparatach przeznaczonych zarówno do pielęgnacji skóry twarzy (m.in. produkty służące oczyszczaniu – żele micelarne, pianki;  produkty tonizujące; preparaty odżywcze i nawilżające – sera, ampułki, maski, kremy na twarz i pod oczy), jak i całego ciała (np. żele pod prysznic czy żele do higieny intymnej, balsamy). 

Jakie zastosowanie mają kwasy PHA w branży kosmetycznej?

Kwasy zwierające wiele grup hydroksylowych są stosowane w branży kosmetycznej jako czynniki delikatnie złuszczające i pozytywnie wpływające na kondycję skóry. Ich regularne stosowanie przyczynia się bowiem do:

• ujednolicenia jej kolorytu (wyrównują przebarwienia powstałe na skutek działania promieniowania UV),
• zwiększenia jędrności (wpływają pozytywnie na odbudowę komórkową),
• oraz wygładzenia (mają zdolność do redukcji niewielkich zmarszczek). 

Właściwości kwasów PHA

Kwasy PHA charakteryzują się właściwościami zbliżonymi do kwasów AHA i BHA – wykazują właściwości złuszczające. Ich stosunkowo duże cząsteczki powodują, że nie mogą przenikać szybko w głębsze warstwy skóry. Dlatego działanie eksfoliacyjne kwasów PHA jest łagodniejsze i nie powoduje podrażnień. W przeciwieństwie do kwasów AHA i BHA nie uwrażliwiają skóry na działanie promieniowania słonecznego, dzięki czemu można je stosować cały rok. Ze względu na swoje delikatne działanie są często polecane do cery wrażliwej jako alternatywa kwasów AHA i BHA.

Co warto wiedzieć o kwasach PHA?

1. Liczne grupy hydroksylowe sprawiają, że kwasy PHA dobrze wiążą wodę, dzięki czemu stanowią składniki silnie nawilżające, które uelastyczniają i ujędrniają skórę.
2. Wzmacniają barierę lipidową skóry.
3. Są antyoksydantami, dzięki czemu chronią cerę przed wolnymi rodnikami, które np. przyspieszają efekt jej starzenia.

Jak wcześniej wspomniano, w branży kosmetycznej stosuje się trzy kwasy zaliczane do grupy PHA: glukonolakton, glukoheptanolakton oraz kwas laktobinowy. Poniżej krótko przedstawiamy ich właściwości.  

Kwas laktobionowy  

Aplikacja produktów zawierających ten składnik aktywny przyczynia się do zmniejszenia widoczności rozszerzonych naczynek i ich skłonności do czerwienienia. Przyśpiesza także proces gojenia skóry.

Glukonolakton (GLD)

Jest stosowany wspomagająco terapii trądziku pospolitego i różowatego, atopowego zapalenia skóry (AZS), łuszczycy czy egzemach. GLD wspomaga odnowę naskórka po zabiegach laserowych lub podczas likwidacji przebarwień potrądzikowych.

Glukoheptanolakton

Długotrwale wiąże wodę przez co pośród innych PHA wykazuje najskuteczniejsze właściwości nawilżające. 

Jak stosować kwasy PHA? Zabiegi w gabinecie czy w domu?

Kwasy PHA można z powodzeniem stosować w domowym zaciszu. Na rynku znajdziemy wiele preparatów, które będą zawierały je w swoim składzie. Co więcej, często łączone są z innymi hydorksykwasami (np. kwas laktobionowy i kwas migdałowy).  

W profesjonalnym gabinecie kosmetycznym lub kosmetologicznym również możemy skorzystać z dobrodziejstw kwasów PHA. Wówczas stężenie składników aktywnych zostanie dostosowane do wymagań naszej skóry przez specjalistę. 

Na co zwracać uwagę przy zakupie produktów z kwasami PHA? Do jakiej cery?

Podczas zakupu kosmetyku z PHA zwróćmy uwagę na jego (lub ich) stężenie w wybranym preparacie (np. oznaczenie PAH 6% umieszczone na opakowaniu oznacza, że całkowite stężenie składników aktywnych z grupy kwasów polihydroksylowych wynosi 6%, w szczegółowej informacji o składzie kosmetyków powinny zostać uwzględnione nazwy wszystkich PHA (zgodnie z nomenklaturą INCI) użytych do skomponowania kosmetyku). Warto również zweryfikować cały skład produktu i wyeliminować te zawierające składniki szkodliwe lub nietolerowane przez naszą skórę.  

Pozytywne efekty stosowania preparatów w składzie zwierających kwas lub kwasy PHA z pewnością doceni każda użytkowniczka. Ich regularne stosowanie spowoduje, że cera nabierze równomiernego kolorytu, będzie nawilżona, jędrna i wygładzona. Polihydroksykwasy są polecane do pielęgnacji skóry wrażliwej z tendencją do reakcji alergicznych, z zaburzoną gospodarką wodną. Także posiadaczki skóry naczynkowej będą z zadowolone z użytkowania zawierających je kosmetyków.

Kwasy PHA – przeciwwskazania

Główne przeciwwskazania do stosowania kwasów z grupy PHA to czynne infekcje (bakteryjne, wirusowe lub grzybicze), uszkodzony naskórek w planowanym miejscu aplikacji lub szczególnie ciężka postać trądziku.  

Różne są opinie na temat stosowania łagodnych w swoim działaniu kwasów PHA w okresach ciąży i laktacji. Dlatego planowane użycie najlepiej skonsultować z lekarzem prowadzącym lub położną.

Uczulenie na kwasy PHA – jak się objawia?

Kwasy PHA mają działanie łagodne, jednak u osób wrażliwych mogą wywoływać reakcje alergiczne od delikatnego podrażnienia (np. zaczerwienienie) po wstrząs anafilaktyczny. Podobnie jak w przypadku innych składników aktywnych zaleca się wykonanie standardowej próby skórnej prze planowanym użyciem na większych jej obszarach. Należy też zwrócić uwagę, iż ze względu na budowę chemiczną kwas laktobionowy jest pochodną laktozy, a co za tym idzie: osoby uczulone na ten dwucukier powinny zachować szczególną ostrożność.