Kule ortopedyczne – rodzaje. Jak prawidłowo chodzić o kulach?

Wskazania do stosowania kul ortopedycznych u dorosłych i dzieci

Kule ortopedyczne to sprzęt z grupy zaopatrzenia ortopedycznego. Wykorzystywane w celu zwiększenia płaszczyzny podparcia, asekuracji u osób z dysfunkcjami utrudniającymi lub uniemożliwiającym samodzielną lokomocję. Może być on stosowany okresowo lub długoterminowo, wszystko jest uzależnione od genezy problemu, który wpływa na zaburzenia chodu. Mogą to być ciężkie schorzenia i dysfunkcje neurologiczne, urazy w postaci zwichnięć, złamań, często są to także amputacje kończyn czy schorzenia o podłożu reumatycznym.

Rodzaje kul ortopedycznych i ich zastosowanie

Wybór kul do chodzenia nie jest prostą sprawą, zawsze należy to robić w obecności specjalisty. Będzie on w stanie ocenić, jaki sprzęt dla danego pacjenta jest najlepszy i czy porusza się on prawidłowo z jego użyciem. Wyróżnia się: kule łokciowe, kule pachowe, laski, trójnogi i czwórnogi. 

Kule łokciowe

Kule łokciowe są zdecydowanie najczęściej spotykaną postacią zaopatrzenia ortopedycznego. Kule łokciowe z uchwytem anatomicznym stosowane są u pacjentów, którzy są w stanie bez problemu oprzeć rękę i przedramię na uchwycie kuli. Dzięki właściwemu dostosowaniu można liczyć na częściowe odciążenie kończyn lub kończyny dolnej, co jest pożądane w przypadku urazów, takich jak skręcenia czy zwichnięcia stawów. W sytuacji, kiedy problem z poruszaniem dotyczy obydwu kończyn i jest spowodowany jakimś schorzeniem, takie rozwiązanie pozwoli zwiększyć płaszczyznę podparcia i poprawi parametry związane z jakością chodu. 

Kule pachowe

Kule pachowe są większe od łokciowych. Polecane są osobom, które z jakichś powodów nie są w stanie oprzeć ręki i przedramienia na uchwycie. Może to być spowodowane np. częściową amputacją kończyny górnej, czy też zaleceniem, aby ciężar ciała był oparty na okolicy obręczy barkowej. Warto pamiętać, że używanie tego typu sprzętu powinno zostać zweryfikowane przez specjalistę. W przeciwnym razie może pojawić się powikłanie w postaci ucisku na struktury nerwowe spowodowane zbyt dużą kompresją kul.

Laski, trójnogi, czwórnogi – kiedy się je stosuje?

Tego typu zaopatrzenie ortopedyczne jest dedykowane osobom, które mają problem z utrzymaniem równowagi podczas chodu. Przykładem mogą być osoby starsze, które w wyniku osłabienia siły mięśniowej, pogorszonej koordynacji, potrzebują jedynie niewielkiej asekuracji, aby móc poruszać się samodzielnie.  Zmniejsza się wówczas ryzyko upadków. Trójnogi i czwórnogi są także często zalecane dzieciom, które przebyły zabiegi operacyjne i są w okresie rekonwalescencji lub też wymagają minimalnego wsparcia, aby móc chodzić przy istniejących zaburzeniach neurologicznych. 

Przeczytaj również na czym polega rehabilitacja neurologiczna.

Jak wybrać odpowiednie kule ortopedyczne? Jak dopasować ich wysokość?

Chodzenie o kulach we właściwy sposób nie jest taką prostą sprawą. Po pierwsze wymaga to właściwego doboru sprzętu – pomoże w tym fizjoterapeuta.

Technika chodzenia o kulach

Jak chodzić o kulach? Zazwyczaj rekomenduje się wykorzystanie dwóch kul. W niektórych przypadkach, kiedy wzorzec chodu jest prawidłowy podczas używania jednej, terapeuta może zadecydować o takim wykorzystaniu sprzętu. Dzieje się tak w przypadku, kiedy mamy do czynienia z dysfunkcją jednej kończyny. Wówczas chodzenie o jednej kuli odbywa się w taki sposób, że trzymamy ją po stronie zdrowej. Ułatwia to zmniejszanie obciążania chorej kończyny dolnej. 

Przy zastosowaniu dwóch kul, należy przenieść je przed siebie z rozstawem nieco większym niż szerokość bioder i ustawić na podłożu pod odpowiednim kątem. Nauka chodzenia o kulach uwzględnia 3 rodzaje poruszania:

• chód kangurowy z przenoszeniem obydwu kul i obydwu kończyn dolnych,
• chód 3 taktowy, który polega na przeniesieniu obydwu kul, po czym następuje kolejno dostawienie chorej i zdrowej kończyny,
• chód 4 taktowy to wysuwanie kuli i przeciwległej kończyny dolnej na zmianę z obydwu stron.

Wykorzystanie kul inwalidzkich i nauka poruszania to także umiejętność obrotów, transferów, upadków. Jest to ważne, aby nie zrobić sobie krzywdy i móc zareagować w każdej sytuacji. Warto nadmienić, że pominięcie tego etapu nauki może przysporzyć urazów i problemów w postaci złamań, stłuczeń. Dochodzi do tego często zwłaszcza u osób starszych, które odstawiają kule rehabilitacyjne lub próbują podnieść je z ziemi w zły sposób.