Zwichnięcie stawu – na czym polega i kiedy do niego dochodzi? Pierwsza pomoc przy zwichnięciach
Mateusz Burak

Zwichnięcie stawu – na czym polega i kiedy do niego dochodzi? Pierwsza pomoc przy zwichnięciach

Zwichnięcie stawu to uraz ortopedyczny, rodzaj dyslokacji stawowej, która polega na zmianie fizjologicznego położenia kości względem siebie. Dochodzi do niego najczęściej w wyniku upadku, wypadku komunikacyjnego oraz w trakcie uprawiania sportów kontaktowych. Leczenie polega na nastawieniu kości w znieczuleniu ogólnym oraz na unieruchomieniu kończyny. Niezwykle istotna w leczeniu zwichnięć jest również rehabilitacja. Jak objawia się zwichniecie stawu?

Zwichnięcie stawu – na czym polega? 

Co to jest zwichnięcie? Zwichnięcie jest rodzajem urazu obejmującym stawy, czyli miejsca, w których spotykają się dwie lub więcej struktury kostne. W warunkach fizjologicznych ich końce, wraz z torebką stawową oraz innymi elementami, tworzą naturalne połączenie pozwalające na wykonanie określonego ruchu. W sytuacji patologicznej, najczęściej będącej rezultatem kontuzji, może dojść do zwichnięcia. Powoduje to długotrwałe przemieszczenie końców stawowych kości poza obręb stawu. To z kolei doprowadza do deformacji i uniemożliwia wykonywanie ruchów.  

Zwichnięcie stawu bardzo często dotyczy stawu barkowego, biodrowego, kolanowego oraz stawów palców. Przy podejrzeniu tego rodzaju urazu należy niezwłocznie zwrócić się po pomoc lekarską, aby przywrócić właściwą biomechanikę ruchu. Jest to bardzo ważne dla unikania przeciążeń także w innych obszarach ciała, które pojawiają się w sytuacji nieleczonych kontuzji typu zwichnięcie stawu. 

Zwichnięcie stawu – przyczyny 

Opisywany rodzaj dyslokacji stawowych występuje najczęściej u sportowców, mowa tutaj o sportach kontaktowych, takich jak: hokej, piłka nożna, siatkówka, ale również koszykówka czy piłka ręczna. Poza wymienionymi dyscyplinami podaje się także zwiększone ryzyko zwichnięcia podczas gry w tenisa ziemnego, uprawiania narciarstwa zjazdowego czy podnoszenia ciężarów. Wówczas wspomniane struktury stawowe narażone są na duże obciążenia oraz poddawane działaniu czynników stresowych.

Potencjalnie niebezpieczne mogą być również uderzenia w staw podczas wypadków komunikacyjnych i upadku z podparciem na wyprostowanej kończynie górnej. Wśród czynników ryzyka wymienia się podatność na opisane wyżej upadki, zwiększoną wiotkość aparatu więzadłowego, czy w pewnym stopniu genetycznie uwarunkowane tendencje do takich kontuzji.  

Polecane dla Ciebie

Zwichnięcie stawu – objawy 

Stopień zaawansowania urazu jest uzależniony od kilku czynników. Przede wszystkim od rodzaju i mechanizmu kontuzji, ale również miejsca, w którym do niego doszło. Związany z tym jest także stopień nasilenia objawów, do których zaliczamy: 

  • widoczną deformację w obrębie stawu poddanego urazowi, 
  • zatarcie obrysów stawu, opuchliznę, 
  • silny ból,  
  • zaczerwienienie i ocieplenie skóry nad stawem, 
  • zasinienie,  
  • utratę możliwości wykonywania ruchów, 
  • ból podczas obciążania kończyny, 
  • olbrzymią tkliwość palpacyjną, 
  • krwiaki, 
  • występowanie bólu nawet podczas biernego poruszania kończyną urazową. 

Bardzo groźne powikłania zwichnięcia stawu mogą obejmować zerwanie więzadeł, mięśni, uszkodzenie nerwów oraz elementów naczyniowych zaopatrujących pobliskie struktury w krew i substancje odżywcze. Często obserwuje się podatność na ponowny uraz w tym samym miejscu (ponowne zwichnięcie, podwichnięcie stawu). Niejednokrotnie dochodzi do rozprzestrzeniania się stanu zapalnego. Rozległe uszkodzenie powstałe w następstwie opisywanego procesu traumatyzacji tkanek może wymagać ich leczenie operacyjnego z wykorzystaniem zaawansowanych technik chirurgicznych.  

Zwichnięcie stawu – pierwsza pomoc i leczenie 

W razie zwichnięcia stawu należy natychmiast unieruchomić staw i dwie sąsiednie kości. Pozwoli to uniknąć groźnych powikłań lub przynajmniej zminimalizować ich skutki. Do skonstruowania unieruchomienia mogą posłużyć meble, ubrania, sztywne paliki. Po ułożeniu poszkodowanego w wygodnej pozycji należy pozbyć się biżuterii oraz elementów mogących utrudniać usztywnienie kończyny. Nie wolno samodzielnie podejmować prób nastawiania stawu. Grozi to poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.  

W dalszej kolejności należy skupić się na jak najszybszym transporcie do szpitala. Tam pacjent zostaje poddany diagnostyce obrazowej – RTG, następnie lekarz doprowadza do przywrócenia fizjologicznego ustawienia kości w obrębie stawu w znieczuleniu miejscowym. Potem odbywa się założenie opatrunku gipsowego lub szyny na okres kilku tygodni. W ciężkich przypadkach konieczne bywa leczenie operacyjne. Warto poddawać się systematycznej kontroli w okresie unieruchomienia kończyny oraz systematycznie monitorować na niej tętno, temperaturę, zabarwienie skóry. Pomoże to uniknąć powikłań. Poza tym rekomenduje się środki przeciwbólowe oraz okłady i maści zmniejszające obrzęk.  

Zwichnięcie stawu – rehabilitacja 

Rehabilitacja rozpoczyna się na bardzo wczesnym etapie, jeszcze podczas założonego unieruchomienia. Można w tym okresie wykonywać okłady chłodzące z użyciem woreczków z lodem lub kompresów typu cold pack. Dodatkowo wykorzystuje się przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i poprawiające stabilizację kończyny właściwości aplikacji z użyciem kinesiotpingu. Fizykoterapia oferuje szeroką gamę zabiegów z wykorzystaniem pola magnetycznego, krioterapii, laseroterapii czy prądów leczniczych. W późniejszym okresie stosuje się terapie, takie jak: flossing, suche igłowanie, mobilizacje stawów, tkanek, masaż głęboki oraz ćwiczenia wykonywane także w domu. Często, nawet po powrocie do aktywności sprzed kontuzji, zaleca się noszenie usztywnienia podczas narażenia na największe przeciążenia. Jest to specjalistyczny sprzęt ortotyczny w postaci stabilizatorów, ortez oraz elastycznych neoprenowych skarpetek. 

Chcąc zapobiegać zwichnięciu stawów, warto dbać o właściwą technikę podczas uprawiania sportu, odpowiednie obuwie, zabezpieczenie w postaci ochraniaczy. Ważne jest także unikanie poddawania struktur kostno-stawowych działaniom czynników stresowych. Odpowiednia rozgrzewka, rozsądnie zaplanowane obciążenia treningowe i aktywności bez gwałtownego, zrywnego przebiegu także pomogą zmniejszyć ryzyko objęcia tego typu kontuzją.

  1. Duckworth A. D., Clement N. D., Aitken S. A., Court-Brown C. M., McQueen M. M., The epidemiology of fractures of the proximal ulna, “Injury” 2012, nr 43(3), s. 343–346.  
  2. Nellans K. W., Kowalski E., Chung K. C., The epidemiology of distal radius fractures, “Hand Clin" 2012, nr 28(2), s. 113–125. 
  3. Pietu G., Lebaron M., Flecher X., Hulet C., Vandenbussche E., Epidemiology of distal femur fractures in France, “Orthop Traumatol Surg Res” 2011-12;2014, nr 100, s. 545–548. 
  4. Ebrahimzadeh M. H., Shojaei B. S., Golhasani-Keshtan F. i in., Quality of life and the related factors in spouses of veterans with chronic spinal cord injury, “Health Qual Life Outcomes" 2013, nr 11, s. 48.  
  5. Court-Brown C. M., Bugler K. E., Clement N. D. i in., The epidemiology of open fractures in adults. A 15-year review, “Injury" 2012, nr 43, s. 891–897. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Znieczulenie ogólne a miejscowe – różnice

    Jeszcze sto lat temu pacjenci byli poddawani wszystkim operacjom bez żadnego rodzaju znieczulenia i w złych warunkach sanitarnych. Nic więc dziwnego, że większość z nich nie przeżywała spotkania z chirurgiem. Na szczęście dzisiaj komfort pacjenta jest znacznie wyższy, a podczas drobnych zabiegów, jak i poważniejszych operacji można skorzystać ze znieczulenia – ogólnego i miejscowego. Czym się różnią i jak działają?

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Choroba popromienna – jak ją leczyć?

    Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam, jak tragiczne w skutkach może być działanie promieniowania jonizującego. W ostatnim czasie, ze względu na trwającą wojnę na Ukrainie, temat zagrożenia promieniotwórczego powrócił. Czym zatem jest choroba popromienna? Kto jest na nią narażony i czy można się przed nią uchronić?

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Nocna napadowa hemoglobinuria – co to za choroba? Objawy, leczenie

    Nocna napadowa hemoglobinuria (NNH) zaliczana jest do rzadkich chorób. Diagnozę NNH słyszy od 1 do 2 osób na milion rocznie. Schorzenie rozwija się najczęściej między 25. a 45. rokiem życia. Niestety rokowanie nie jest korzystne, a główną przyczyną zgonów jest zakrzepica. Jakie są jej objawy? Jak wygląda leczenie?

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij