Dieta przy gestozie ciążowej – co warto wiedzieć o żywieniu w zatruciu ciążowym?
Dieta przy gestozie ciążowej jest ważnym elementem profilaktyki zatrucia ciążowego. Poleca się ją nie tylko ciężarnym, u których wystąpiły oznaki nadciśnienia ciążowego, ale także wszystkim kobietom będącym w grupie ryzyka. Sprawdźmy, na czym dokładnie polega dieta przy gestozie.
Gestoza ciążowa (bądź inaczej zatrucie ciążowe) to stan wysoce niebezpieczny zarówno dla jeszcze nie narodzonego dziecka, jak i dla jego matki. Szacuje się, że problem gestozy dotyczyć może nawet 10% wszystkich kobiet. Czy właściwie skomponowana dieta może zapobiec niebezpiecznym incydentom gestozy? Co powinno znaleźć się na talerzu przyszłej mamy, a czego powinna ona unikać?
Gestoza – czym jest i dlaczego dieta jest ważna przy zatruciu ciążowym?
Jak podaje literatura, nadciśnienie indukowane ciążą może pojawić się po około 20. tygodniu ciąży i zwykle ustępuje do 42 dni po porodzie. Zespół objawów chorobowych takich jak nadciśnienie, białkomocz oraz obrzęki ciała nazywamy nadciśnieniem ciążowym (kiedyś: zatruciem ciążowym albo gestozą).
Etiologia tego zespołu nie jest do końca poznana. Eksperci twierdzą, iż główną przyczyną rozwoju gestozy ciążowej może być nieodpowiednia adaptacja organizmu do zmian zachodzących w ciąży, w wyniku czego dochodzi do zaburzeń w obrębie krążenia maciczno-łożyskowego. W momencie pojawienia się rzucawki ciążowej, z uwagi na dobro nienarodzonego dziecka oraz jego matki, może nawet zajść konieczność szybszego rozwiązania ciąży.
Do czynników ryzyka rozwoju stanu przedrzucawkowego należą między innymi: otyłość, cukrzyca, hiperinsulinemia, przewlekłe nadciśnienie tętnicze, nadkrzepliwość, choroby nerek i wiele innych. Duże znaczenie u kobiet cierpiących na gestozę ciążową będą odgrywały również prawidłowe nawyki żywieniowe, traktowane także jako element profilaktyki występowania zespołu.
Dieta przy gestozie – najważniejsze założenia
Postępowanie u ciężarnych z gestozą ciążową ma na celu maksymalne ograniczenie ryzyka ewentualnych powikłań zarówno ze strony matki, jak i dziecka. Leczenie dobierane jest przez lekarza prowadzącego indywidualnie do danej pacjentki. Ponadto rekomenduje się, aby równocześnie przyszła mama wdrożyła na co dzień prawidłowe nawyki żywieniowe.
Międzynarodowa Federacja Ginekologii i Położnictwa zaleca stosowanie śródziemnomorskiego modelu żywienia, opartego o dużą ilość warzyw, owoców, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste. Ponadto podkreśla istotę dbałości o właściwą podaż żywności dostarczającej m.in. wapnia i żelaza. Zapotrzebowanie dzienne musi być dobrane odpowiednio do danej pacjentki, tak aby zapewnić podaż wszystkich niezbędnych witamin i składników mineralnych.
Równie istotna dla przyszłej mamy jest umiarkowana, dostosowana do możliwości aktywność fizyczna, ograniczenie podaży sodu w diecie, definitywna rezygnacja z palenia tytoniu oraz picia alkoholu! Brak ruchu, nadmiar żywności przetworzonej, a także uzależnienie od używek poważnie zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego krwi.
Produkty dozwolone i niedozwolone w diecie przy gestozie ciążowej
Produkty zalecane w diecie kobiet z zatruciem ciążowym:
- pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo, razowy makaron, ryż brązowy oraz gruboziarniste kasze,
- warzywa, głównie zielone, na surowo lub gotowane,
- owoce świeże, sezonowe,
- nasiona roślin strączkowych,
- ryby, w tym też tłuste ryby morskie,
- produkty pochodzenia zwierzęcego: mleko, nabiał w tym jogurty naturalne, kefiry, maślanki, chude mięso,
- oleje roślinne: oliwa z oliwek, olej rzepakowy,
- orzechy, nasiona słonecznika, pestki dyni, siemię lniane,
- czysta woda.
Produkty niezalecane u ciężarnych z gestozą ciążową:
- produkty wysoko przetworzone, konserwowe, w puszkach, solone,
- słone przekąski,
- słodycze w tym różnego rodzaju wypieki cukiernicze,
- tłuste rodzaje mięs,
- napoje zawierające kofeinę,
- owoce w puszkach lub owoce suszone,
- produkty z białej, pszennej mąki.
Przykładowe przepisy w diecie przy zatruciu ciążowym
Indyk w ziołach z sałatką i kaszą
Indyka umyj, natrzyj ziołami prowansalskimi, oregano, tymiankiem, czosnkiem i oliwą z oliwek. Włóż do piekarnika i piecz aż do momentu uzyskania miękkości. W między czasie zetrzyj marchewkę i jabłko i przygotuj surówkę z dodatkiem jogurtu naturalnego.
Nasiona chia z musem jagodowym
Nasiona chia zalej mlekiem i dokładnie wymieszaj. Odstaw, a po kilku minutach ponownie zamieszaj, powtórz tę czynność kilka razy. Przelej do szklanki i odstaw do lodówki. Jagody zblenduj razem z bananem. Mus wylej na nasiona chia i odstaw do lodówki na kilka godzin.
Omlet z szynką i warzywami
Jajko roztrzep razem z białkiem, dodaj do niego drobno pokrojoną, chudą szynkę oraz paprykę pokrojoną w kosteczkę, a także dowolne inne warzywa. Usmaż omlet, podawaj z pieczywem z pełnego ziarna.
Przykładowy jadłospis dzienny dla kobiet zagrożonych gestozą
Śniadanie: szakszuka z papryką, selerem naciowym, czosnkiem i pomidorkami krojonymi, z mocno ściętymi jajkami i kromką chleba żytniego.
II śniadanie: koktajl na niesłodzonym mleku roślinnym z awokado, ananasem, limonką, orzechami nerkowca i natką pietruszki.
Obiad: bakłażan faszerowany kaszą jaglaną, mozzarellą, pieczarkami, pomidorkami krojonymi, czosnkiem, oregano, bazylią i pieprzem z dodatkiem oliwy z oliwek.
Podwieczorek: kanapki z razowego chleba z naturalnym hummusem i pomidorem, posypane czarnuszką.
Kolacja: sałatka z mixu sałat, z dodatkiem mozzarelli, gruszki z prażonymi nasionami słonecznika i dresingu na bazie musztardy, miodu i oliwy z oliwek. Jako dodatek dorzuć grzanki z ciemnego pieczywa albo pełnoziarnisty makaron.